گزارش كارآموزي نساجي در كارخانه نقشين يزد

گزارش كارآموزي نساجي در كارخانه نقشين يزد در 75 صفحه ورد قابل ويرايش

چکيده:

در گزارش اين کارآموزي سعي شده است تا قسمتهاي مختلف کارخانه نقشين يزد مورد بحث و تجربه قرار گيرد و همچنين اين کوشش به عمل آمده است تا از ابتداي توليد تا انتهاي توليد محصول اين کارخانه با معرفي قسمتهاي مختلف، نحوه توليد و مشخصات مربوط به دستگاه و چگونگي عملکرد آنها و نهايتاً مراحل بسته بندي بخوبي شناسانده شود. در فصل هاي مجزاء در حد امکان اين مطالب را جمع آوري کرده تا شما نيز يک ديد اجمالي بر اين فعاليتها داشته و از چگونگي بکارگيري صنعتهاي مختلف بخصوص صنعت چاپ در اين مکان اطلاع يابيد در فصل هاي اول تا پنجم اين مجموعه گزارش تئوري کارخانه نقشين يزد مي باشد در فصل پنجم گزارش عملي و نمونه هاي مختلف توليد کارخانه به تحرير آمده. ضمناً نمونه هايي از فعاليتهاي اين کارخانه ضميمه اين گزارش گرديده تا اين محصولات به صورت واضحتري براي خوانندگان قابل لمس و رؤيت باشد.



فهرست مطالب

عنوان


صفحه

مقدمه


1

فصل اول: ماشين آلات


9

پالت كني


9

رول كني


9

پرز سوزي و آهارگيري


10

مشخصات فني دستگاه پرزسوزي و آهارگيري


16

مرسريزاسيون


17

ماشين هاسپل


18

ماشين ژيگر


23

دستگاه جت رنگرزي


32

ماشين استيمر


38

طرز كار دستگاه استيمر


40

ماشين استنتر


42

فصل دوم:


54

شرح قسمتها و تأثير عمليات مختلف انجام شده بر روي پارچه جهت آماده سازي


54

پرز سوزي


59

آهارگيري


60

شستشو


61

تاريخچه مرسريزاسيون


65

پخت و سفيدگري


66

رنگ سازي


69

رنگرزي


70

خشك كن


77

عريض كردن پارچه و افزدون مواد تكميلي به پارچه


78

تاريخ چاپ


79

چاپ


80

روشهاي عملي چاپ


81

عمليات چاپ


81

بخار دادن


82

غلظت دهنده ها


83

معرفي مواد كمكي در چاپ


85

روش ساخت شابلون


86

شابلون سازي روتاري


86

آماده سازي شابلون روتاري


86

فصل سوم


98

كنترل كيفيت


98

بسته بندي


98

انبار


98

منابع و مأخذ


100







مقدمه:

يکي از صنايع مهم کشور که از اهميت ويژه اي برخوردار است صنعت نساجي است لزوم استفاده از پوشاک و البسه و انواع منسوجاتي که در صنايع مختلف کاربرد دارد و بر همگان روشن است. با توجه به افزايش جمعيت و افزايش سليقه ها و تنوع طلبي مردم و نيز توسعه صنايع مختلف که به نحوي از فرآورده هاي صنعت نساجي استفاده مي کنند، باعث افزايش کمي و کيفي فرآورده هاي نساجي شده و تحقيق و مطالعه در اين زمينه و تربيت نيروي انساني کارآزموده و متخصص در اين زمينه کاملاً ضروري است. ايجاد زمينه هاي مطالعه و تحقيق و تهيه محصولات نساجي بر طبق يکسري قواعد و اصول علمي و کاربردي مستلزم تلاش و پي گيري در اين زمينه مي باشد.

يکي از عمليات مهمي که بر کيفيت کالاي نساجي اثر بسياري دارد عمل تکميلي است که بر روي پارچه انجام مي شود، امروزه کمپانيها و کارخانجات نساجي چه در داخل کشور و چه در خارج کشور که به عمليات تکميلي اهميت بيشتري مي دهند و مطالعات زيادي در اين زمينه انجام داده اند و شرايط بهينه تکميلي را بر فرآورده هاي نساجي خود انجام داده­اند، موفقيت بيشتري در زمينه توليد دارند و محصولات آنان در بين مصرف کنندگان که از محبوبيت ويژه اي برخوردار است به طور کلي عمليات تکميلي به مجموعه عملياتي گفته مي شود که بر روي پارچه خام توليد شده در قسمت بافندگي انجام مي شود تا يک کالاي قابل استفاده براي مصرف کننده باشد و اين عمليات عمدتاً شامل رنگرزي، چاپ، ضد چروک کردن، نرم کردن، ضد آب کردن، ضد الکتريسيته کردن و ..... مي باشد.

در اين گزارش کارآموزي سعي شده است کليه عمليات تکميلي که بر روي پارچه خام پنبه 100% ويسکوز 100% و مخلوط پلي استر و ويسکوز – پلي استر انجام مي شود تا کيفيت پارچه ها افزايش يايد و پارچه قابل استفاده براي مصرف کننده شود ذکر گردد







تاريخچه:

شرکت نقشين يزد يکي از شرکتهاي فعال در زمينه رنگرزي، چاپ و تکميل مي باشد اين شرکت در سال 1360 تأسيس شده و پروانه تأسيس 1370 و پروانه بهره برداري 1373 مي باشد. اين شرکت در ابتداي فعاليت خود فقط در خط رنگرزي فعال بوده که با ماشين آلات قديمي همچون ژيگر دو عدد ديگ ماشين وينچ يا هاسپل شروع کرده است و با گذشت زمان و با گسترش فضايي کارخانه و خريد ماشين آلات جديد و مدرن بطوري که در سال 1370 استنتر آلماني، سال 1372 دستگاه چاپ روتاري، سال 1377 استنتر کره اي و هم اکنون در سال 1378 ماشين پرزسوزي و در سال 1379 ماشين شستشوي متداوم و در سال 1377 جت هاي رنگرزي روسي به جاي جت هاي رنگرزي ژاپني و پاکستاني، زمينه فعاليت خود را چند برابر نموده است.


مشخصات کلي کارخانه:

اين کارخانه در شمال شهريور در خياباني که از زندان به سمت کشتارگاه وجود دارد قرار گرفته است و از نظر محيط کارگري داراي محيطي است که افراد مختلفي در آن مشغول به کار هستند و کارخانه داراي يک چاه آب شور مي باشد و آب شيرين مورد نياز کارخانه از آب شهري تأمين مي شود.

فاصله اين کارخانه تا مرکز شهر در حدود 3 الي 4 کيلومتر است و منابع تهيه مواد اوليه هم در داخل يزد قرار دارند و هم در خارج شهر يزد. بازار فروش محصولات آن هم در داخل شهر يزد است و هم در شهرهاي ديگر و بعضاً محصولات صادراتي نيز طبق سفارشهاي مشتري وجود دارد کارخانه براي حمل و نقل داراي ماشينهايي است و در بعضي موارد ماشين از بيرون کرايه مي کنند.


تشکيلات سازماني کارخانه:

کارخانه داراي يک مدير عامل مي باشد که مدير بازرگاني زير نظر او مشغول به انجام کار است بخشهايي شامل سالنها و دستگاه ها و مراحل رنگرزي تکميل و چاپ و بسته بندي و انبار داري و هماهنگي بين آنها براي بالا بردن راندمان و گزارش دادن خرابي دستگاه ها و قسمت هاي مختلف به مسئول تأسيسات و خارج کردن دستگاهي از خط توليد يا وارد کردن دستگاهي به خط توليد بر عهده مدير توليد است.

بخشهايي مانند گرفتن سفارش، بازاريابي، حسابداري، مدير خريد مواد اوليه، مدير خريد لوازم اداري و تأسيساتي زير نظر مدير بازرگاني قرار دارد. کنترل کيفيت نيز تحت نظارت مدير توليد مي باشد به طور کلي کارخانه در سه شيفت کاري توليد دارد و تعداد افرادي که در قسمت هاي مختلف در هر شيفت کاري، کار انجام مي دهند به شرح زير مي باشند.

به طور کلي اين کارخانه در سه شيفت کاري توليد دارد و در بعضي از قسمتها داراي 2 شيفت کاري و جاهاي ديگر داراي يک شيفت کاري مي باشد در قسمت مقدمات (رنگرزي و سفيد کاري) و استنتر در سه شيفت کاري کار مي کنند. قسمتهايي از قبيل چاپ و شابلون سازي و .... در دو شيفت کاري کار مي کنند و قسمتهاي اداري و قسمت نمونه گيري، چاپ و انبار پارچه در يک شيفت کاري کار مي کنند.

کلاً تعداد 160 پرسنل مشغول به کار در اين کارخانه مي باشند اين کارخانه سهامي خاص مي باشد و توليد آن بصورت کارمزد مي باشد .



فصل اول :

ماشين آلات

پالت کني:

پارچه بعد از گرفته شدن سفارش ابتدا به قسمت پالت کني برده شده و بصورت پالت کرده (لايه لايه) روي هم قرار داده مي شود.

در ابتداي دستگاه کنتوري است که متراژ پارچه باز شده را اندازه گيري مي کند بعد از باز شدن هر طاقه از پارچه انتهاي آن طاقه به انتهاي طاقه بعدي دوخته مي شود عمل پالت کني بيشتر براي پارچه هاي کشباف به کار برده مي شود.

رول کني: پارچه هاي تاري و پودي بعد از گرفته شدن سفارش به قسمت رول کني برده شده و در آنجا بر روي غلطک پيچيده مي شود. اين دستگاه هم مانند دستگاه پالت کني متراژ پارچه باز شده را اندازه گيري مي کند.

پرز سوزي و آهارگيري: (1938) GAS SINGEWING

اين دستگاه عمل پرزسوزي و آهارگيري را با هم انجام مي دهد حسن اين دستگاه اين است که سرعت کار بالا مي رود و دقت کمتري تلف مي شود. به طور کلي اين دستگاه از قسمت هاي زير تشکيل شده است:

1- پرزگيري: شامل چند بورس مي باشد که پارچه از بين بردن اين برسها عبور کرده و پرزهاي آن گرفته مي شود.

2- پرز سوزي: در اين قسمت پارچه از روي غلطک ها عبور مي کند و در دو نقطه مختلف حرارت به هر دو سطح پارچه خورده و باعث از بين رفتن پرزها مي شود.

3- آهارگيري: شامل دو وان مي باشد که در هر کدام از اين وانها مواد آهارگيري وجود دارد.

شرح کلي دستگاه پرزسوزي و آهارگيري:

در ابتدا دستگاه پرزسوزي بعد از گذر از غلطک هاي تنظيم کشش و راهنما، 3 غلطک مارپيچي وجود دارد که از هم فاصله دارد و با عبور پارچه از بين آنها، پارچه را در جهت عرضي باز مي کند. علت باز کردن پارچه اين است که مارپيچ از وسط به طرفين با هم فرق دارد و دو طرف پارچه را به طرفين مي راند بعد از عبور از 3 غلطک مارپيچي از بين دو غلطک که به هم نزديک هستند مي گذرد و بعد از بين يک سيستم فتوسل که به نور حساس است مي گذرد. اگر احياناً پارچه به طرفين حرکت کند جلو فتوسل را گرفته و ديگر نور به آن نمي رسد اين عمل باعث دستوردادن فتوسل به يک سيستم مکانيکي مي شود. اين سيستم مکانيکي به اين صورت است که يک پيچ بزرگ به يک موتور وصل است و درون پيچ مهره ايست که با حرکت چرخشي پيچ، مهره بالا و پايين مي رود اين مهره به يک اهرم که به دو غلطک وصل مي باشد دستور حرکت به جهت مخالف حرکت پارچه مي دهد و باعث مي شود که پارچه به وسط دستگاه برگردد. علت اين کار اين است که اگر پارچه به طرفين حرکت کند به چرخ دهنده ها و زنجيره هاي اطراف دستگاه رسيده و پاره مي شود و احتمالاً صدمه زدن به دستگاه نيز وجود دارد بعد از اين قسمت وارد قسمت پرزگيري مي شود که شامل چهاربرس مي باشد برسها به صورت مارپيچي روي غلطک قرار گرفته اند و پرزهاي اضافي را از پارچه جدا مي کند و يک پمپ هواي قوي اين پرزها را به بيرون مي راند علت وجود اين برسها اين است که اگر پرزهاي اضافي گرفته شود و در قسمت پرزسوزي آتش گرفته و باعث صدمه زدن به پارچه مي شود.

بعد از اين مرحله پارچه وارد قسمت پرزسوزي مي شود و در مرحله پرزسوزي پارچه از روي دو غلطک عبور مي کند که در کنار هر کدام از اين غلطک ها يک شعله وجود دارد اين عمل باعث مي شود هنگامي که پارچه از اين غلطک ها عبور مي کند پرزهاي دو طرف پارچه بسوزد. درون غلطک هايي که پارچه از روي آنها مي گذرد جريان آب وجود دارد که غلطک را سرد نگه داشته تا به پارچه صدمه وارد نشود در کنار قسمت پرزسوزي شير تنظيم فشار هوا و گاز وجود دارد که مي توان با تنظيم آنها شعله را کم يا زياد کرد بعد از عبور پارچع از قسمت پرزسوزي پارچه وارد قسمت آهارگيري مي شود قسمت آهارگيري داراي دو حمام است که در کف اين حمام شش غلطک وجود دارد و در بالاي آن تقريباً نيم متر بالاتر از سطح حمامي اولي پنج غلطک وجود دارد.

اين غلطک ها با فاصله تقريباً Cm15 از يکديگر قرار دارند حمام دوم نيز داراي چهار غلطک در داخل و سه غلطک در بالا مي باشد پارچه ابتدا وارد حمام اول شده از بين غلطک ها عبور مي کند و وارد حمام دوم مي شود. در داخل هر دو حمام مواد آهارگير وجود دارد که باعث مي شود آهارپارچه گرفته شود.

قبل از حمام اول و بعد از آن غلطکي وجود دارد که کمي انحنا دارد اين غلطک ها باعث مي شود که چروک پارچه گرفته شود. در انتهاي دو حمام پارچه از بين دو غلطک بزرگ عبور مي کند اين غلطک ها به پارچه فشار آورده و آب مواد اضافي آن را مي گيرد و يک سيني در زير آنها قرار دارد که اين مواد دوباره به درون حمام برمي گرداند علت اين امر اين است که با برگشتن مواد به درون حمام ها، غلظت حمام ها هم حفظ مي شود. و کار کيفيت بهتري پيدا مي کند و اگر پارچه از بين اين غلطک ها عبور نکند. جذب موادي که در حمام بعدي قرار دارد کمتر خواهد بود. موادي که براي آهارگيري در داخل حمام ها ريخته مي شود شامل مواد زير مي باشد:

تاريخچه مرسريزاسيون:

در سال 1884 ميلادي شيميدان انگليسي بنام مرسه هنگام آزمايشهاي خود مشاهده کرد که محلولهاي قوي قليايي نشانه هاي ويژه اي روي الياف پنبه بجاي گذارند و هرگاه پارچه يا کلاف پنبه اي زمان درازي زير اثر محلولهاي قوي قليايي قرار مي گيرد و سپس به خوبي شسته و خشک مي شود. ضخيم تر شده و از درازاي آن به نسبت 20 درصد کوتاه گشته و به شفافيت آن بسيار زياد افزوده مي گردد و رنگ را بهتر و سريع تر جذب مي کنند همچنين 50 الي 70 درصد هم به پايداري الياف مي افزايد پس از هر سه برخي شيميدانان ديگر مانند توماس و برلواس که هر دو انگليسي بودند کشف کردند که چنانچه الياف پنبه را که زير تأثير ماده قليايي قرار گرفته با دستگاه ويژه اي آن الياف را کشش داده و از کوتاهتر شدن طول الياف جلوگيري مي شود. الياف حالت براقي و شفافيت بسيار زيادي پيدا مي کنند که شباهت زيادي با ابريشم دارد تلاشها بررسي هاي اين دانشمند بود که دستگاه هاي مرسريزاسيون پديد آمد امروزه از پنبه و ديگر الياف نباتي، الياف مرسريزه بدست مي آيد که با ابريشم برابري مي کند.



مرسريزاسيون:

هدف از انجام عمل مرسريزاسيون توليد جلا يا بهبود و ارتقاء خواص ديگر آن همانند استحکام و کشش، قابليت جذب رنگ مي باشد عمل مرسريزاسيون فقط بر روي الياف پنبه صورت مي گيرد در عمليات مرسريزاسيون مواد به داخل پنبه نفوذ کرده و باعث متورم شدن الياف شده و سطح مقطع الياف را به صورت بيضي در مي آورد و اين باعث بالا رفتن درخشندگي الياف مي شود همچنين بعد از مرسريزاسيون جذب آب و رنگ الياف بالا مي رود چون ليف متورم شده و منافذ سطحي ليف بازتر شده است البته قبل از عمل مرسريزاسيون، پارچه بايد کاملاً خشک باشد تا سود را به خوبي جذب کند.

پخت و سفيد گري:

پارچه ها پس از پرزسوزي و آهارگيري به منظور آماده سازي پارچه جهت رنگرزي و چاپ و پخته مي شوند. عمل پخت در ماشين ژيگر و کانتينيو انجام مي شود.

سفيدگري فرآيند کاربرد مواد شيميايي اکسيد و احياکننده به منظور رنگرزي و از بين بردن مواد رنگي از روي پارچه مي باشد. پارچه خامي که از الياف پنبه تشکيل شده است زرد نخودي يا کرم رنگ است که ناشي از حضور پيگمنت هاي طبيعي يا مواد خارجي در پارچه است. بنابراين اگر قرار باشد پارچه را به عنوان پارچه سفيد يا تکميل شده (چاپ و رنگرزي) به بازار عرضه نماييم بايد آن را تحت عمل سفيدگري قرار داد. امروزه براي سفيدگري پارچه از هيپوکلريت سديم، کلريت سديم، پر اکسيد هيدروژن و مشتقات گوگرد و پراستيک اسيد سفيدگري به 2 طريق فيزيکي و شيميايي صورت مي گيرد در سفيدگري به طريق شيميايي از مواد اکسيد کننده يا احياء کننده استفاده مي شود سفيد گري به طريق فيزيکي مي تواند با استفاده از سفيد کننده هاي نوري يا مواد سفيد کننده فلورشتي در داخل الياف انجام گيرد.

جهت سفيد گري در پارچه هاي پنبه اي از آب اکسيژنه استفاده مي شود عمل سفيدگري مي تواند بصورت عرض باز در ماشين ژيگر و يا بصورت طنابي در ماشين وينچ صورت گيرد.

چربي زدايي:

جهت زدودن چربي شابلون به مدت 10 دقيقه در حمام حاوي يک ماده چربي زدا مانند اس – سي – آر 35 دي گريسر قرار مي گيرد هنگام دادن شابلون در حمام و همچنين بيرون آوردن آن بايد دقت فراوان کرد تا شابلون آسيب نبيند. هنگام چربي زدايي بايد از تماس مواد چربي زدا با بدن و لباس جلوگيري شود جهت زدودن چربيي مي توان همچنين، شابلون را روي يک غلتک که به همين جهت تهيه مي شود قرار داد و چربي آن را به کمک اسفنج آغشته به يک ماده چربي زدا، مثل محلول سودکروميک اسيد زدود سپس شابلون به کمک يک برس و يا اسفنج آغشته به محلول 20 درصد سودا مالش داده شده و بعد از آبکشي کامل خشک مي شود.

پوشش شابلون با لاک حساس به نور:

پوشش شابلون و به عبارت ديگر پر کردن منافذ آن با لاک حساس به نور مي تواند به صورت دستي و يا ماشيني انجام شود. چنانچه اين کار با دست انجام شود بايد سعي شود که پوشش شابلون با لاک در حد امکان يکنواخت باشد در پوشش شابلون با لاک در دو يا سه مرتبه (براي کسب ضخامت کافي) بهتر است که ابتدا لاية اول خشک شده و سپس لاية بعدي روي آن آورده شود لاک حساس به نور از يک رزين مصنوعي به صورت امولسيون و يک حساس کننده مثل محلول نمک دي کرومات تشکيل مي شود حساس کننده قبل از پوشش شابلون به امولسيون اضافه مي شود.

خشک کردن:

خشک کردن شابلون پوشش داده شده با لاک در گرماي خشک 120-100 درجه سانتي گراد صورت مي گيرد بعضي از لاک ها در دماي کمتر خشک مي شوند. چنانچه چند شابلون همزمان در يک گرم کن خشک شوند بايد توجه داشت تا شابلون ها به يکديگر نچسبد ضمناً شابلون خشک شده را نبايد قبل از ظهور در هواي مرطوب و يا بسيار گرم قرار داد انبار کردن شابلون ها قبل از ظهور بايد در دماي حدود 10 درجه سانتي گراد انجام گيرد.

نور دادن:

شابلون بعد از خشک شدن و بيرون آوردن رينگ ها از آن جهت نور دادن روي ماشين نوردهي قرار مي گيرد ماشين نوردهي شرکت استورک داراي غلطک مخصوصي است که روي آن يک لايه لاستيکي قرار دارد شابلون را روي خود جا مي دهد به کمک هواي فشرده که به داخل لايه لاستيکي دميده مي شود شابلون محکم روي غلتک نگه داشته مي شود فشار هوا معمولاً در حدود Kg/cm27/0 انتخاب مي شود سپس به کمک حکم فلزي ماشين نوردهي، خطوط مرکزي، عرض چاپ، عرض برش، و همچنين مرکز طرح روي شابلون علامت زده مي شود در هنگام نور دادن مرکز طرح روي فيلم مثبت بايد بر مرکز طرح روي شابلون منطبق شود همچنين بين خطوط عرض چاپ و عرض برش در طرف چپ شابلون در امتداد نقطه اي که مرکز طرح را نشان مي دهد علامت + گراور مي شود در موقع قراردادن شابلون ها روي ماشين از اين علامت استفاده مي شود با توجه به عرض چاپ شابلون و عرض فيلم مثبت موجود نور دادن را مي توان به صورت يک مرحله اي و يا چند مرحله اي انجام داد براي نور دادن چراغ مخصوصي که مجهز به لامپ هالوژن است به راست و چپ حرکت مي کند.

به نحوي که عرضي از شابلون را که فيلم تجزيه رنگي روي آن قرار دارد را پوشش دهد موضع برگشت چراغ روي دستگاه قابل تنظيم است در حين نور دادن شابلون توسط ماشين به دوران وا داشته شده و طرح فيلم تجزيه رنگي مثبت اجازه عبور نور را از خود نمي دهد.