گزارش کارآموزی نگرشي بر فعاليتهاي بالادستي صنعت نفت

گزارش کارآموزي نگرشي بر فعاليتهاي بالادستي صنعت نفت در 160 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست

عنوان صفحه

پيشگفتار................................................................................................................ 1

مقدمه .................................................................................................................... 2

فصل اول:نفت خام................................................................................................ 7

خواص فيزيكي نفت خام........................................................................................ 8

فصل دوم: انواع سازنده هاي زمين شناسي..................................................... 12

توصيف سازندها .................................................................................................. 13

فصل سوم: مهندسي مخزن................................................................................. 26

سنگ مخزن ......................................................................................................... 27

انواع مخازن هيدروكربني...................................................................................... 33

پوش سنگ ............................................................................................................ 41

فصل چهارم: اکتشاف ........................................................................................... 43

اكتشاف ................................................................................................................. 44

فصل پنجم: حفاري ............................................................................................... 48

انواع روشهاي حفاري................................................................................................ 49

انواع مته ............................................................................................................... 56

گل حفاري ............................................................................................................ 58

تكميل چاه ............................................................................................................. 61

فصل ششم: استخراج نفت و روشهاي EOR..................................................... 62

بازيافت حرارتي .................................................................................................... 64

بازيافت شيميايي ................................................................................................... 66

رانش ميكروبي ..................................................................................................... 67

بازيافت امتزاجي.................................................................................................... 69

تكنولوژي بهبود يافته حفاري................................................................................ 74

شكافت هيدروليكي................................................................................................. 76

فصل هفتم: بررسي تزريق گاز امتزاجي............................................................. 85

رفتار فاز و خواص مايعات................................................................................... 86

آب در مهندسي نفت ............................................................................................. 112

نمودارهاي فازي .................................................................................................. 116

اثرات فشار .......................................................................................................... 145

اثرات دما ............................................................................................................. 151

منابع .................................................................................................................. 155



پيش گفتار:

كشورما بر پايه صنعت نفت به پيشرفتهاي اقتصادي فراواني دست يافته است و آشنايي با دانش فني اين صنعت و روش ها و فعاليت هايي كه براي استخراج و بهره برداري از اين سرمايه ملي مورد استفاده مي باشد براي ما از اهميت فراواني برخوردار است. به طور كلي اين فعاليت ها به دو دسته پايين دستي و بالا دستي تقسيم مي شود. فعاليت هاي بالا دستي شامل مراحل زمين شناسي، اكتشاف، مطالعه مخزن، حفاري و ساير تلاش هايي است كه براي به بهره برداري رساندن يك ميدان نفتي انجام مي شود و فعاليت هاي پايين دستي شامل استخراج، جداسازي، پالايش و ساير عمليات از اين قبيل مي باشد.

در اين پژوهش كه در قالب 240 ساعت كار عملي تحت عنوان كارآموزي انجام شده است به شرح وظايف و فعاليت هاي بالا دستي صنعت نفت اشاره گرديده است كه اميدوارم مورد توجه و استفاده علاقه مندان به اين رشته قرار گيرد.




مقدمه:

پتروليوم[1] واژه اي لاتين است که در زبان فارسي معادل مناسبي ندارد. پتروليوم در واقع مواد هيدروکربني است که به صورت طبيعي عمدتا در سنگ هاي رسوبي واقع مي گردد. پتروليوم مي تواند به صورت فازهاي مختلف از جمله فاز گازي، نظير گاز طبيعي[2]، فاز مايع، نظير نفت خام[3] و فاز جامد مثل قير[4] در خلل و فرج و شکستگي هاي سنگ ها تجمع يابد.

انباشته شدن مواد هيدروکربني در زير سطح زمين در سنگ هايي صورت مي گيرد که توانايي نگهداري و انتقال سيالات را داشته باشند. اين سنگ ها، مخزن[5] ناميده مي شوند. تجمع مواد هيدروکربني به صورت اقتصادي در سنگ مخزن منوط به وجود عوامل متعددي است. به طور کلي وجود پنج عامل براي تجمع اقتصادي نفت و گاز لازم و ضروري است.

اين پنج عامل عبارتند از :

1- سنگ منشا بالغ[6]، که توليد هيدروکربن کرده باشد.

2- سنگ مخزن[7]، که بتواند هيدروکربن را در داخل خود جاي دهد.

3- مهاجرت هيدروکربن بين سنگ منشا و سنگ مخزن[8] عملي باشد.

4- پوش سنگ[9] ناتراوا که از خروج نفت از داخل سنگ مخزن جلوگيري کند.

5- تله نفتي[10] که در آن نفت به صورت اقتصادي متمرکز گردد.



تاريخچه اکتشاف نفت:

نفت و گاز از زمان هاي بسيار قديم به صورت تراوشهاي سطحي، شناخته شده و مورد استفاده بوده اند. براي مثال مي توان شعله هاي آتش جاويدان را نام برد که از شيل هاي نفتي نزديک باکو نشات مي گرفت. اکتشاف نفت يک دانش بسيار قديمي و کاربردي است که با جمع آوري قير[11] از تراوش هاي طبيعي سطحي[12] به قلمرو علم وارد شد. در آن زمان ها، نفت براي مقاصد پزشکي، گرمايي و همچنين مصارف عايق کاري استفاده مي شد.



خلاصه اي از مراحل پيشرفت در اکتشاف نفت:

اولين چاه اکتشاف نفت در سال 1745 در فرانسه حفر شد و اولين چاه استخراج نفت توسط کلنل دريک در پنسيلوانيا در سال 1859 حفاري شد. اين آغازي براي اکتشافات زير سطحي نفت بود که بعدها، خصوصا بعد از افزايش تقاضا براي استخراج نفت در طول جنگ جهاني اول، شدت گرفت.

قديمي ترين تئوري براي اکتشاف نفت، تئوري طاقديس[13] بود ه به وسيله هانت[14] در سال 1861 معرفي شد. کاربرد اين تئوري براي يافتن نفت در قله طاقديس ها ابزار موفقي بود. اين تئوري به عنوان تئوري اصلي براي اکتشافات مهم نفتي امريکا، ونزوئلا، آرژانتين، برمه و به خصوص در مسجد سليمان ايران مورد استفاده قرار گرفت.

بعد از پيدا شدن نفت در سال 1880 در رسوبات دريايي پنسيلوانيا که ارتباطي با ساختمان هاي طاقديسي نداشت و شکل گيري نفتگير صرفا ناشي از تغيير رخساره رسوبات بود، مشخص شد که ذخاير نفتي مي توانند در حوضچه هاي غير چين خورده هم وجود داشته باشند. در نتيجه مفهوم نفتگيرهاي چينه اي[15] با اين کشف فراگير شد.

تا اواسط دهه 1920، تهيه و استفاده از نقشه هاي سحطي طاقديس ها ابزار اصلي اکتشافات نفتي بود و پيدا کردن نفتگيرهاي چينه اي معمولا به صورت اتفاقي رخ مي داد.

تا سال 1925 فقط ماسه سنگ ها به عنوان مخازن هيدروکربني مورد نظر و مطالعه بودند، اما اکتشاف مخازن عظيم هيدروکربني در کربناتها در ميدان هايي نظير مسجد سليمان ايران، کرکوک عراق، کرتاسه مکزيکي و Smackover آمريکا نشان داد که نفت مي تواند در سنگ هاي کربناته نيز يافت شود.

بعد از اواسط دهه 1920 با روي کار آمدن روش هاي جديد نظير مغناطيس سنجي[16]، ثقل سنجي[17] و مطالعات لرزه اي[18]، اکتشاف نفتي راه تازه اي براي پي بردن به آنومالي ها و ساختارهاي زير سطحي غير قابل مشاهده از سطح پيدا نمود.

اين تکنولوژي به تشخيص موقعيت پي سنگ و آنومالي هاي دياپيريک کمک مي کنند و به طور کلي يک شماي عمومي از ساختارهاي زير سطحي را آشکار مي سازند.

در سال 1927 در فرانسه اولين نمودارهاي ژئوفيزيکي براي اندازه گيري تخلخل[19] و آب اشباع شدگي[20] در چاه هاي حفاري شده، مورد استفاده قرار گرفت.

پيشرفت در علوم زمين شناسي نظير ميکرو پالئونتولوژي[21] و ارائه مدل هاي رخساره اي[22] در دهه 1960 کمک شايان توجهي براي اکتشافات نفتي بود. تا دهه 1960 مطالعات فسيل شناسي، صرفا بر روي ماکرو فسيل ها متمرکز بود که کاربرد محدودي داشتند چرا که بسياري از آنها در اثر حفاري به دليل اندازه بزرگشان کاملا منهدم شده و قابل شناسايي نبودند. بنابراين گسترش ميکروپالئونتولوژي و تعريف بسياري از بيوزون ها بر پايه ميکرو فسيل ها که به آساني در مغزه ها[23] و خرده هاي[24] حاصل از حفاري يافت مي شوند،

در اين راه کمک موثري بود، زيرا تطابق ناحيه اي چينه ها بسيار آسانتر و دقيق تر صورت مي گرفت.

بعدها توسط مدل هاي رخساره اي و تفسير جزييات محيط هاي رسوبي قديمي[25] کمک موثري در تشخيص شکل هندسي مخازن[26] کردند و پيش بيني قابل اعتمادي از کيفيت مخازن از نظر تخلخل و تراوايي ارائه دادند.

در دهه 1950 قانون ديناميک سيالات به طور موفقي توسط هوبرت وهيل[27] براي توصيف مهاجرت و ذخيره نفت به کار برده شد. در دهه 1970 پيشرفت در کسب و پردازش[28] اطلاعات لرزه اي و نيز استفاده از کامپيوترهاي سريع براي اين منظور توانست نيمرخ هاي لرزه اي بسيار دقيق را بدست دهد و لذا امروزه اين مقاطع سيماي عمومي درون زمين را به خوبي مشخص مي کنند.

بعد از دهه 1980، تا کنون توسعه صرفا به صورت پيشرفته در تکنولوژيهاي گذشته و نيز معرفي نرم افزار هاي مختلف کامپيوتري بوده که باعث شده است اکتشاف هيدروکربن ها آسانتر، سريعتر و مطمئن تر انجام شود.



سازند گچساران[29]:

سازند گچساران در مناطق نفت خيز جنوب داراي 7 بخش است و به طور عمده از جنس مارن خاکستري، انيدريت، نمک، سنگهاي آهکي نازک لايه و مارن هاي قرمز تشکيل شده است. اين سازند در نواحي فارس شامل سه بخش چهل، چمپه و مول مي باشد. بخش چهل که بخش زيرين سازند به شمارمي رود از لايه هاي انيدريت تشکيل شده است. بخش چمپه از آهک هاي ژيپس دار و بخش مول از مارن هاي قرمز و خاکستري همراه با لايه هاي انيدريت تشکيل شده است و در قسمت فوقاني سازند قرار دارد.

در سازند گچساران منطقه خوزستان 7 بخش شناسايي شده است. بخش 7 در بالاي سازند بوده و بخش 1 که به نام پوش سنگ در قسمت هاي زيرين سازند قرار دارد، به عنوان سنگ پوشش مخزن نفتي آسماري مطرح مي باشد.



- سازند آسماري[30]:

سازند آسماري در مقطع نمونه داراي ضخامت 314 متر است و در برخي از چاهها ضخامت آن به حدود 450 متر نيز مي رسد. اين سازند از آهک سخت و کرم رنگ تا قهوه اي رنگ تشکيل شده است. البته لازم به ذکر است که لايه هاي مارن خاکستري، مارن قرمز و شيل هاي مختلف نيز دراين سازند و در نواحي مختلف وجود دارد. تجمع هاي نازک از جنس انيدريت نيز در قسمت هاي فوقاني سازند بيشتر وجود دارد. لايه ها و عدسي هاي ماسه سنگي عمدتا در ميادين اهواز مارون، آب تيمور و منصوري مشاهده مي شوند به طوري که در ميدان گچساران اين ماسه سنگ ها وجود ندارند. بخش ماسه سنگي اهواز متعلق به سازند آسماري است. هم از اين بخش در نواحي لرستان بخش کلهر مي باشد که از جنس سنگهاي تبخيري خصوصا انيدريت مي باشد اين بخش در قسمت هاي مياني و زيرين سازند آسماري قرار دارد.اين بخش با سازند پابده که در زير آن قرار دارد هم شيب است. بخش کلهر فقط در جنوب غرب لرستان وجود دارد. سن سازند آسماري از اليگوسن تا ميوسن پيشين مي باشد.



- سازند پابده[31]:

در مقطع نمونه 798 متر ضخامت دارد و از جنس شيل هاي خاکستري، آهکهاي رسي و مارن هاي خاکستري تشکيل شده است. مارن خاکستري در اين سازند حاوي سنگواره هاي ذره بيني پلانکتون ها مي باشد. بخش شيل ارغواني در قسمت پاييني سازند قرار دارد. سن اين سازند در خوزستان پالئوسن پسين تا اليگوسن است. سازند پابده در زير آسماري در خوزستان قرار مي گيرد.


- سازند جهرم[32]:

اين سازند در نواحي فارس وجود دارد و در زير سازند آسماري قرار دارد. از جنس دولوميت و آهک است و ضخامت آن در مقطع نمونه 468 متر گزارش شده است. اين سازند هم ارز سازندهاي رضومه و دمام عربستان و کويت وجنوب شرق عراق است. سن اين سازند پالئوسن تا ائوسن پسين مي باشد. سازندهاي تله زنگ و شهبازان که در نواحي لرستان وجود دارند، هم ارز و معادل با سازند جهرم هستند.



- سازند شهبازان[33]:

سازند شهبازان در مقطع نمونه 333 متر مي باشد و از جنس آهک، دولوميت و آهک دولوميتي است. اين سازند در نواحي لرستان و مستقيما در زير سازند آسماري قرار مي گيرد. سن اين سازند ائوسن مياني يا ائوسن پسين است.



- سازند کشکان[34]:

سازند کشکان در مقطع نمونه 370 متر ضخامت دارد. اين سازند تنها در نواحي لرستان وجود دارد و در زير سازند شهبازان قرار دارد. اين سازند از سيلتستون هاي قرمز و ماسه سنگهاي چخماقي و کنگلومراهاي مختلف تشکيل شده است. سن سازند کشکان پالئوسن – ائوسن مياني است.

- سازند تله زنگ[35]:

سازند تله زنگ منحصرا در ناحيه لرستان گسترش دارد. در مقطع نمونه 204 متر آهک هاي متوسط لايه خاکستري رنگ مي باشد. اين سازند در زير سازند کشکان قرار دارد و سن آن پائوسن تا ائوسن مياني است.



- سازند اميران[36]:

سازند اميران در ناحيه لرستان گسترش داشته و در مقطع نمونه 872 متر ضخامت دارد. اين سازند در زير سازند تله زنگ قرار دارد و از ماسه سنگ مارن و شيل (رسوبات آواري فليش) تشکيل شده است. سن اين سازند مائس تريشتين تا پالئوسن است.



- سازند ساچون[37]:

اين سازند در ناحيه فارس گسترش دارد و در زير سازند جهرم قرار مي گيرد. ضخامت آن در مقطع نمونه 1414 متر گزارش گرديده است. اين سازند از گچ، مارن و دولوميت تشکيل شده است. سن اين سازند مائسن تريشتين پسين تا پالئوسن پيشين است.

خواص فيزيکي سنگ هاي مخزني:

1- تخلخل [38]:

تخلخل يکي از دو پارامتر ضروري براي يک سنگ مخزن هيدروکربني است. تخلخل عبارتست از نسبت حجم فضاهاي خالي به حجم کل سنگ. در مخازن هيدروکربني حجم فضاهاي خالي توسط سيالاتي نظير گاز، نفت و آب اشغال شده است. تخلخل با حرف لاتين نمايش داده مي شود و بر حسب درصد بيان مي گردد که مي توان آن را به کمک يکي از روش هاي زير بدست آورد.

حجم منافذ = VP




حجم دانه = Vg




حجم کل = Vb




بيشتر مخازن، تخلخلي درمحدوده 5 تا 30 درصد دارند. تخلخل هاي کمتر از 5 درصد به ندرت انباشته اقتصادي ايجاد مي کنند و تخلخل بيشتر از 35 درصد خيلي نادر است.

انواع اصلي تخلخل:

تخلخل را مي توان بر اساس زمان تشکيل، موثر بودن براي توليد و اندازه به انواع مختلف تقسيم بندي کرد:

از نظر زمان تشکيل تخلخل به انواع زير تقسيم مي شود:

تخلخل اوليه[39]
تخلخل ثانويه[40]

از نظر کاربردي يا موثر بودن براي توليد:

تخلخل کل[41]
تخلخل مفيد[42]
تخلخل جدا افتاده[43]

از نظر اندازه، تخلخل به انواع زير تقسيم مي شود:

درشت تخلخل[44]
ريز تخلخل[45]

تخلخل اوليه هم زمان با رسوب گذاري و تخلخل ثانويه پس از رسوبگذاري تشکيل مي شود. از تخلخل اوليه مي توان تخلخل بين دانه اي يا بين ذره اي که ما بين دانه هاي رسوب وجود دارد و تخلخل درون دانه اي يا درون ذره اي که در داخل خود دانه ها قرار دارد را نام برد. تخلخل بين دانه اي، بيشتر درماسه سنگ ها و تخلخل درون دانه اي، بيشتر در سنگ هاي آهکي اسکلتي وجود دارد.

تخلخل مفيد مقدار فضاهاي خالي را گويند که قادرند به وسيله نفت يا گاز قابل بازيافت پر شوند. اين نوع تخلخل درواقع مقدار فضاهايي خالي است که به اندازه کافي به هم مرتبط بوده و نتيجه اين ارتباط کافي حفرات به همديگر، بازيافت نفت و يا گاز مي باشد. درتخلخل مرتبط هر فضاي خالي توسط چندين گلوگاه با فضاهاي خالي اطراف مرتبط است. تخلخل مرتبط يا تخلخل تر بسته فقط با يک گلوگاه به فضاهاي اطراف مرتبط است. در تخلخل جدا افتاده، هيچ ارتباطي بين حفرات موجود نيست. دو نوع تخلخل مرتبط و به هم مرتبط مجموعا تخلخل مفيد سنگ را تشکيل مي دهند.

به کليه خلل و فرج که قطر آن ها کمتر از يک ميکرون باشد ريزتخلخل اطلاق مي گردد.

درشت تخلخل ها ممکن است در اثر رشد کاني هاي رسي پر کننده منافذ[46] و رس هاي پل ساز[47] به ريز تخلخل تبديل شوند.



2- تراوايي[48] :

براي يک سنگ مخزن صرف داشتن تخلخل پر از نفت يا گاز کافي نيست، بلکه خلل و فرج بايد به هم متصل باشند تا هيدروکربن ها اجازه حرکت به داخل و خارج مخزن را بدهند. تراوايي توانايي محيط متخلخل براي انتقال سيال است. واحد اندازه گيري تراوايي دارسي [49]است که به نام يک دانشمند فرانسوي مي باشد که جريان آب در محيط هاي متخلخل را در سال 1856 مطالعه کرد. يک دارسي توانايي تراوايي يک سنگ است وقتي که بتواند در طي يک ثانيه اجازه عبور يک سانتي متر مکعب از يک مايع با گرانروي يک سانتي پوآز را ازسطح مقطع يک سانتي متر مربعي بدهد، وقتي که گراديان فشار يک اتمسفر باشد. از آنجا که اکثر مخازن تراوايي کمتر از يک دارسي دارند، معمولا از ميلي دارسي که يک هزارم دارسي است، استفاده مي شود.

تراوايي سازندها از يک ميلي دارسي تا بيش از ده هزار ميلي دارسي (مخصوصا در مخازن داراي شکستگي نظير آسماري) تغيير مي کند.

عموما تراوايي را با K نشان مي دهند. تراوايي ميانگين در مخازن معمولا بين 5 – 500ميلي دارسي (MD) است، هر چند بعضي ازمخازن استثنايي تراوايي بالاي MD 3000 دارند.



انواع تراوايي:

1- تراوايي مطلق[50]:

تراوايي مطلق، تراوايي است که فضاها صد در صد از يک سيال اشباع شده باشد. تراوايي مطلق يک سنگ، خاص همان سنگ است و به نوع سيال دروني آن بستگي ندارد.



2- تراوايي موثر[51]:

تراوايي موثر وقتي است که بيش از يک سيال در منافذ وجود داشته و يکي از آنها غالب باشد. بنابراين تراوايي موثرتابع اشباع شدگي است.


3- تراوايي نسبي[52]:

تراوايي نسبي از پارامترهاي مهم است که وقتي دو يا بيش از دو سيال متحرک، مثل نفت و آب، درميان فضاهاي خالي وجود داشته باشد تعريف مي گردد. تراوايي نسبي براي يک فاز، از نسبت تراوايي موثر به مطلق تعيين مي شود. پس تراوايي نسبي نيز تابع اشباع شدگي است. در يک مخزن حاوي نفت و آب، تراوايي نسبي نفت (Kro) مي تواند بين صفر تا 1 متغيرباشد که بستگي به مقدار اشباع آب دارد. هنگامي که اشباع آب افزايش مي يابد تا اين که به صفر برسد.



4- تراوايي پايه[53]:

تراوايي پايه تراوايي هيدروکربن در حضور آب کاهش نيافتني[54] است. براي يک مخزن داراي آب و نفت، اين بدان معني است که تراوايي پايه همان تراوايي موثر براي نفت با حضور آب غير قابل بازيافت است. براي يک مخزن گازي تراوايي پايه همان تراوايي گاز در حضور آب کاهش نيافتني است.


3- ترشدگي مخازن[55]:

ترشدگي يک مخزن، تمايل يک سيال براي پخش شدن يا چسبيده شدن به سطوح حفرات است که اين موضوع در حضور سيالات اختلاط نيافتني صورت مي گيرد. حفرات عموما به وسيله نفت، گاز يا آب اشباع شده اند. شرايطي که تحت آن گاز مي تواند قابليت ترکنندگي داشته باشد در ماوراء محدوده شرايط مخازن طبيعي قرار دارد. فقط نفت و آب قابليت ترکنندگي دارند. اگر هر سه فاز نفت و گاز و آب در يک مخزن حضور داشته باشند، فقط يک سيال تر کننده کوچکترين منافذ و سوراخ ها را اشغال مي کند.



انواع مخازن هيدروکربني:

سنگ هاي مخزن بيشتر ماسه سنگي و کربناته هستند و به همين دليل عمده بحث بر مطالعه اين مخازن بوده و فقط به صورت گذرا مخزن هايي که کمتر معمول هستند، مثل مخازن موجود در سنگ هاي آذرين و دگرگوني، بررسي خواهد شد. مخازن هيدروکربني به سه دسته اصلي ماسه سنگي، کربناته و غيرمعمول طبقه بندي مي شود.



1- مخازن ماسه سنگي[56]:

يکي از مهمترين نوع مخازن نفت و گاز دنيا، مخازن ماسه سنگي است. کيفيت خوب مخازن ماسه سنگي مديون ماهيت آن هاست. ماسه سنگ ها نسبت به فرآيندهاي دياژنزي، در مقايسه با کربنات ها، کمتر حساسند بنابراين شانس باقي ماندن تخلخل اوليه در آن ها نسبتا بالاست.

کيفيت سنگ هاي مخزن ماسه سنگي به تخلخل و تراوايي آن ها بستگي دارد. بدين ترتيب کيفيت مخزن ماسه سنگي به منشا، شرايط رسوبگذاري و محيط رسوبگذاران و نيز نهايتا به محيط دياژنزي آن ها بستگي دارد.



مدلهاي ترکيبي:

- به اطلاعات ترکيبي براي افزايش متغيرهاي اوليه فشار و دما نياز دارد.

مدلهاي ترکيبي:

1- گاز و نفت مخلوطي از چندين جزء مي باشند.

2- همه اجزاء ممکن است در هر دو فاز موجود باشد (گاز و مايع)

3- خواص حجمي فازها به صورت تابعي از فشار و دما و ترکيبات فازي استفاده شده همان مدل يک معادله حالت براي همه فازها به دست مي آورد.

مدل نفت سياه:

مدل نفت سياه مي تواند يک مورد خاص از يک مدل ترکيبي در نظر گرفته شود.

1- تنها دو جزء به صورت فازهاي گاز G و نفت O نامگذاري مي شوند.

2- جزء G ممکن است در فاز نفت حل نشود و اين به واسطه حلال نفت – گاز محاسبه مي شود. اگر چه جزء نفت O، نمي تواند در فاز گاز حل شود.

3- خواص حجمي از روابط جدايي براي فازهاي گاز و نفت محاسبه مي شود.

نمودارهاي رفتار فازي:

نمودارهاي فشار در مقابل دما مي تواند براي تصور کردن مسير توليد سيالات از مخزن به سطح براي دسته بندي سيالات مخزن بر طبق دماي بحراني محل نسبت به دماي مخزن استفاده شود.

رفتار فازي نفت خام و آب و سيالات EOR يک زمينه معمول براي فهميدن مکانيزم هاي جابجايي فرايندهاي EOR است.

اين رفتار شامل دو يا چند شکل فازي نفت خام – فرايندهاي تزريق حلال امتزاج پذير، مدلهاي گاز – نفت. آب از بخار روبي و دو – و سه رفتار فازي سيستم هاي نفت - آب نمک – سورفاکتانت است. منظور اصلي از نمودارهاي رفتار فازي براي توسعه راهبردهاي را نرمال توليد نفت و گاز است.

تعاريف اصلي:

- سيستم: يک گروهي از مواد با مرزهاي محدود (فيزيکي يا فرضي) است که مي تواند به صورت ايزوله از سيستم در نظر گرفته شود اگر مطلوب باشد.

- سيستم بسته: تبادل جرم با محيط ندارد اما ممکن است تبادل انرژي داشته باشد. (دما)

- سيستم باز: تبادل جرم و انرژي با محيط اطراف دارد.

- سيستم ايزوله (آدياباتيک): تبادل جرم يا انرژي با محيط اطراف ندارد.

- سيستم ممکن: سيستم از دو يا چند فاز ساخته شده که در سطح تماس فاز خواص شدتي ناگهان تغيير مي کند.

- فاز: يک قسمت از سيستم که خواص شدتي همگن دارد و به وسيله يک سطح فيزيکي محدود شده است.

همگن به اين معني است که ممکن است از يک نقطه به نقاط ديگر بين يک محدوده بدون فهميدن يک تغيير ناپيوسته در يک خاصيت حرکت کند. يک تغيير ناگهاني در يک خاصيت وقتي مشاهده مي شود که سطح مشترک شکسته شود . يک سطح مشترک دو يا چند فاز را جدا مي کند. اين فازها جامد و مايع و گاز هستند.

- خواص: مشخصات يک سيستم (فاز) که ممکن است از لحاظ کمي ارزيابي شود.

اين خواص عبارتند از:

- دانسيته فاز (مايع – جامد – گاز)

- تراکم پذيري

- کشش نظمي

- ويسکوزيته (گرانروي) (با کمک از مدلهاي انتقال)

- ظرفيت حرارتي

- قابليت هدايتي حرارتي

- جزء يک گونه مولکولي تعريف شده يا فرض سيالات مخزن حاوي اجزاي زيادي هستند و ما معمولا براي ترکيب چندين جزء در اجزاي فرضي يا نمايشي براي ساده سازي نمايش رفتار فازي و محاسبات بعدي استفاده کنيم.

تعريف شده C1,C2,H2O

فرضي يا موهوم C+7

- حالت شرايط يک سيستم در يک زمان مشخص وقتي که همه خواص شدتي ثابت باشند بدست مي آيد. نمودارهاي رفتار فازي اين نمودارها پوشش هاي فازي ناميده مي شوند منحني نقطه شبنم و منحني نقطه حباب در نقطه بحراني مخلوط همديگر را قطع مي کنند (به هم مي رسند) .