گزارش کارآموزی اداره آب و فاضلاب استان گلستان

گزارش کارآموزي اداره آب و فاضلاب استان گلستان در 50 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

فصل اول :آشنايي با اداره آب و فاضلاب استان گلستان

1-1 مقدمه ..............................................................................................................1

1-2 موقعيت جغرافيايي استان....................................................................................4

1-3 سيماي منابع.....................................................................................................6

1-4 نمودار سازماني.................................................................................................7

1-5 تاريخچه و موضوع شرکت.................................................................................8

1-6 سرمايه شرکت..................................................................................................9

1-7 ارکان و استراتژي شرکت..................................................................................10

1-8 اهداف و عمده فعاليت هاي اداره کل.................................................................11

1-9 مأموريت و وظايف شرکت................................................................................13

1-10 اهم وظايف و مأموريت ها................................................................................14

1-11 اهداف دور نماي ترسيم شده با توجه به رسالت و مأموريت هاي شرکت...............14

1-12 اطلاعات عمومي شرکت آب و فاضلاب............................................................17

1-13 جدول وضعيت نيروي انساني و روند حرفه اي شدن...........................................18

1-14 انجام فعاليت هاي کيفي آب از ابتداي تأسيس شرکت.........................................19

1-15 نماي فعاليت هاي انجام شده شرکت.................................................................19

1-16 طرح هاي ملي اجرا شده در استان...................................................................20

1-17 طرح هاي اجرا شده قبل از انقلاب...................................................................20

1-18 طرح هاي اجرا شده بعد از انقلاب....................................................................21

1-19 فعاليت هاي اطلاع رساني و ترويج فرهنگ بهينه مصرف...................................22

1-20 حوزه بهره برداري..........................................................................................23

1-21 طرح هاي تحقيقاتي اجرا شده.........................................................................24

1-22 پروژه هاي در دست اجرا................................................................................24

1-23 فعاليت هاي انجام شده در راستاي اجراي طرح تکريم.......................................24

1-24 برنامه سال 86..............................................................................................26



فصل دوم : اهداف وعملکرد بخش هاي مختلف شرکت

2-1 معاونت برنامه ريزي و بهبود کيفيت......................................................................27

2-2 اهداف و برنامه هاي کيفي معاونت برنامه ريزي.....................................................27

2-3 بودجه...............................................................................................................28

2-4 واحد خدمات و انفورماتيک.................................................................................29

2-5 نمودار ساختار اطلاعاتي...................................................................................30

2-6 کميته تشکيلات...............................................................................................32

2-7 تحقيقات و واحد کيفيت....................................................................................33

2-8 شرح وظايف بخش هايي که در دوره کارآموزي در آنها فعاليت نموده ام................34



فصل سوم : شرح عملکرد و آشنايي با نرم افزار کلي اداره آب و فاضلاب

3-1 تشريح برنامه کاربردي اداره آب و فاضلاب استان گلستان...................................41

3-2 ساختار کلي برنامه..........................................................................................41

3-3 شرح عملکرد.................................................................................................42

3-4 هفته اول......................................................................................................42

3-5 هفته دوم و سوم...........................................................................................42

3-6 هفته چهارم و پنجم......................................................................................43





مقدمه

بي شک يکي از نعمت هاي بي شماري که خداوند جهان آفرين در اختيار مخلوقات خود نهاده و بقا و تداوم آنها را بر آن قرار داده است ، آب مايه حيات و سرزندگي مي باشد که همواره از ضروريات زيست همه موجودات اين کره خاکي اعم از نبات و حيوان بوده است . بطوريکه هر جا نهري وجويباري يا برکه اي وجود داشته گياهان مختلف در آن روئيده و جانوران در آن ماوا گرفته اند. همچنانکه انسان ها نيز از دير باز همواره در نقاطي مسکن گزيده اند که به آب دسترسي داشته باشند. به اين ترتيب آباديها، روستا ها وشهر ها بتدريج پديد آمدند و با افزايش جمعيت و عدم دسترسي به نهرها و جويبارها ، انسان ها در يافتند که با حفر چاه مي توانند آب موجود در منابع زيرزميني را استخراج نمايند و مورد استفاده قرار دهند . به موازات رشد و توسعه فرهنگي ، انسان ها از جنبه هاي اقتصادي و صنعتي نيز پيشرفت نمو ده و با ايجاد و توسعه صنايع مختلف با توليد فاضلاب هاي گوناگون ، به آلوده سازي محيط زيست خود بويژه آب پرداخته اند ، بطوريکه همواره اين آلودگيها مشکلاتي را به وجود آورده و گاهي موجب بروز اپيدمي هاي خطر ناک در جوامع مختلف شده است که جان ميليون ها انسان را گرفته است و در واقع مصائب بوجود آمده توسط انسان همواره گريبانگير خود آنها گرديده است.

و حال با افزايش روز افزون جمعيت و نياز فراوان به منابع آب و محدود بودن منابع از يک طرف و آلاينده هاي موجود در محيط از طرف ديگر و توجه انسان به اهميت سالم بودن آب مصرفي در تامين سلامتي و پيشگيري از بيماري هاي گوناگون سبب شده است که تلاش هايي در جهت تعيين کيفيت مناسب آب ، بويژه آب آشاميدني در نقاط مختلف جهان انجام شود ، که در نتيجه اين مطالعات در قرن گذشته ، تعيين روش هاي مناسبي در بررسي کيفيت ميکربي و شيميايي آب و مسائل موجود آن بر اساس شاخص هاي مختلف مي باشد.

در اين ميان بخاطر آنکه عوامل ميکربي در مدت زمان کوتاهي قادر به تاثير گذاري و به مخاطره انداختن سلامت انسان بوده و به سرعت انتشار مي يابند، ضروري به نظر ميرسد که سالم بودن آب مصرفي از نظر ميکربي در صدر مطالعات شاخص هاي تعيين گرديده تا بر مبناي وجود يا عدم وجود آنها بتوان کيفيت آب مورد نظر را تعين نمود.

مطالعات در اين زمينه همچنان ادامه دارد و در حال حاضر با بهره گيري از علوم گوناگون روش هاي بسيار دقيق و پيشرفته اي چون ploy meraz chain reaction (pcr) و تکثير ژنوم در بررسي دقيق تر ميکروارگانيسمها مورد استفاده قرار مي گيرد.


با تاسيس شرکت آب وفاظلاب استان گلستان از تاريخ 15/10/76 و جدا شدن از آب و فاظلاب مازندران و آنجايي که بحث کيفيت اهميت زيادي دارد واحدي به نام کنترل کيفيت و آزمايشگاه در شرکت بوجود آمده که فعاليت هاي خود را در زمينه بهداشت آب بطور مستمر و رسمي از ابتداي تشکيل آغاز نموده است .

توليد آب به عنوان عنصر اصلي و مايه حيات مستلزم سرمايه گذاري و صرف هزينه است و عدم اختصاص اعتبار لازم 2براي توليد آب سالم و دفع صحيح فاضلاب, هزينه زيادي را بطور مستقيم در راستاي بهداشت جامعه, دارو و درمان, افزايش تخت هاي بيمارستاني, شيوع بيماريهاي واگيردار و بطور غير مستقيم كاهش بهره وري و توان كاري جامعه را فراهم مي آورد.

بودجه طرحهاي عمراني صنعت آب و فاضلاب از طريق اعتبارات ملي و استاني و منابع داخلي و يا تبصره ها و وام تأمين مي گردد. روند اجراي طرحها به رغم رفع مشكلات و تنگناهاي گذشته و ظرفيت سازي در شركت هاي آب و فاضلاب و بخش پيمانكاري و مهندسين مشاور طرحها به لحاظ كمبود منابع مالي با تأخير اجرا و مشكلات فراواني را در بخش تأمين و توزيع آب آشاميدني و دفع بهداشتي فاضلاب فراهم آورده اند كه با بهره گيري از روشهاي مهندس ارزش جهت استفاده بهينه از منابع محدود و حذف هزينه هاي غير لازم و حل به موقع مسائل طرحها براي كاهش زمان اجراي طرحها و بهره برداري بهينه كاهش هزينه ها و حداكثر استفاده از منابع موجود يك ضرورت شناخته شده مي باشد. در مهندسي ارزش مشخص كردن گزينه هاي طرح بطور روشن و پيشنهاد بر اساس ضرورت و دست يابي به وضعيت مطلوب مي باشد .

شركت آب و فاضلاب استان گلستان در راستاي رسالت خود و در اجراي طرحهاي عمراني و بهره برداري از تأسيسات سعي نموده با حداكثر بهره گيري از توانمندي ها و استفاده از روشهاي مناسب مهندسي به توفيقاتي دست يابد.


موقعيت جغرافيايي استان گلستان:



استان گلستان بين 36 درجه و 24 دقيقه تا 38 درجه و 5 دقيقه عرض شمالي و 53 درجه و 51 دقيقه تا 56 درجه و 14 دقيقه طول شرقي از نصف النهار گرينويچ و در بخش شمال كشور واقع شده است. ازشمال به كشور تركمنستان، از جنوب به استان سمنان، از شرق به استان خراسان و از غرب به درياي خزر و استان مازندران محدود مي باشد.

اين استان با مساحتي حدود 7/20437 كيلومتر مربع در منتهي اليه جنوب شرقي درياي خزر واقع شده است كه3/1 درصد مساحت كشور را شامل مي شود و از نظر مساحت در بين استان ها رتبه نوزدهم را دارا مي باشد. براساس تقسيمات سال 1380 از 11 شهرستان، 21 بخش، 18 شهر، 50 دهستان، 997 آبادي مسكوني و 75 آبادي غير مسكوني تشكيل شده است از كل آبادي هاي استان 855 آبادي 20 خانوار و بيشتر و 143 آبادي كمتر از 20 خانوار مي باشد. در حال حاضر تعداد شهرهاي به 23 شهر افزايش يافته است.

در اين استان تنوع اقليمي به دليل شرايط جغرافيايي و طبيعي قابل توجه مي باشد به طوري كه نواحي جنوب از آب و هواي كوهستاني،‌ نواحي مركزي و جنوب غربي از آب و هواي معتدل مديترانه اي و نواحي شمالي از آب و هواي نيمه خشك و خشك برخوردار است. مقدار بارندگي سالانه بين 200 تا بيش از 750 ميلي متر در نقاط مختلف در نوسان است. از نظر ناهمواري؛ شامل ناحيه كوهستاني، كوهپايه اي، جلگه اي و زمينهاي پست



مي باشد. ناحيه جلگه اي عمده ترين محل استقرار شهرها، روستاها و فعاليت محسوب مي گردد. مهمترين رودخانه هاي استان عبارتند از: گرگان رود، اترك و قره سو.

حجم منابع آب و نزولات جوي استان 4/2 ميليارد مترمکعب شامل 1250 ميليون مترمکعب آبهاي سطحي و 1150 ميليون مترمکعب آبهاي زيرزميني را شامل مي شود که حجم مفيد آب قابل استحصال در استان 1233 ميليون مترمکعب و سرانه نزولات جوي براي هر نفر1570 مترمکعب ، و سرانه آب قابل استحصال براي هر نفر 800 مترمکعب در سال مي باشد.

ميزان بارندگي در مناطق جنوب و جنوب غربي استان حدود 700 ميليمتر و در نواحي شمالي و در نوار مرزي حدود 200 ميليمتر مي باشد .متوسط بارندگي استان در سال 81-82 آبي معادل 2 ، 19% افزايش و نسبت به دوره 36 ساله 2 ، 22 در صد افزايش نشان مي دهد . ميانگين سالانه درجه حرارت روزانه از 7 درجه سانتيگراد در ارتفاعات 2000 متري و تا 19 درجه سانتيگراد در منطقه گنبد متغير است.

متوسط تبخير از 800 ميليمتر در نواحي جنوبي و ارتفاعات استان تا 2000 ميليمتر در نواحي مرزي و شمال استان تغيير مي نمايد.

ü ميزان دشت: 630 هزار هکتار

ü کشت آبي : 230هزار هکتار

ü کشت ديم و باير: 400 هزار هکتار





سيماي منابع آب استان

کليات:

استان گلستان با بر خورداري از موقعيت هاي طبيعي، داشتن پتانسيل خاک ، دارا بودن چهار حوضه آبريز اصلي شامل اترک ، گرگانرود ، قره سو و بخشي از خليج گرگان ، تعداد 40 شاخه رودخانه اصلي و 650 هزار هکتار اراضي قابل آبياري ، يکي از قطبهاي مهم کشاورزي بوده و سهم بسزائي در توليدات کشور دارد. بخش وسيعي از اراضي منطقه به علت نبودن آب تنظيم شده کافي بصورت ديم مي شود.

نقش حياتي توسعه آب و تاثير چشمگير آن در برنامه ريزي زير بنائي کشور ايجاب مي کند تا منطقه اي که عهده دار تامين بخش قابل توجهي از محصولات کشاورزي در توليدات کشور دارد. منابع آب سطحي و زير زميني آن از نظر کمي و کيفي کنترل و در بهره برداري بهينه از اين منابع کوشش کافي معمول گردد.

جريانات رودخانه هاي استان گلستان به ريزشهاي جوي با توزيع نامناسب ، که عموما در فصل زمستان و بهار اتفاق مي افتد. بستگي کامل داشته و بعلاوه به سبب شيب تند و عمق زياد رودخانه ها ، عموما بهره برداري از اين منابع به روش سنتي امکان پذير نيست.

براي ايجاد توسعه لازم در منابع آب ، براساس نياز ها ، توسعه کشف آبي، اجراي طرحهاي تامين آب بويژه مهار آبهاي سطحي از اولويت خاصي بر خوردار است.

اميد است با تخصيص اعتبارات لازم در اين بخش بتوانيم به اهداف تعيين شده رسيده ونقش اساسي در توسعه استان و اقتصاد ملي ايفا نماييم.



تاريخچه شركت

شركت آب و فاضلاب گلستان (سهامي خاص)در تاريخ 15/10/76 تحت شماره 1949 در اداره ثبت شركتها و مالكيت صنعتي گرگان به ثبت رسيده و در تاريخ 15/10/76 با انتقال اموال و دارائيها و تاسيسات آب شهري (و تاسيسات دفع فاضلاب ) و تعداد 16 شهر و 106013 مشترك آب از شركتها و دستگاههاي قبلي تشكيل شد و در چهارچوب قانون تشكيل شركتهاي آب و فاضلاب و قانون تجارت آغاز به كار نمود.



مأموريت و وظايف شرکت :

شرکت در راستاي رسالت تعيين شده و به منظور ايجاد زير ساختهاي اساسي توسعه و رونق اقتصادي مأموريت دارد:

احکام کلي و مصوب اسناد توسعه بخش آب را در منطقه و استان هاي تحت پوشش پياده و اجرا نمايد.

تأمين و بهره برداري ، مصرف و ارزش اقتصادي آب منطقه را به گونه اي مديريت نمايد که به عنوان کار گزار وزارت نيرو ( اجراي فعاليتها و برنامه هاي حاکمتي نظام) اهداف تعريف شده در راهبرد هاي توسعه بلند مدت محقق شود.

کليه منابع مالي و اعتباري ، سرمايه هاي انساني ، مشارکت مردمي، فن آوري هاي نوين، پتانسيل و منابع موجود آبي، تأسيسات ودارائيهاي ايجاد شده و محيط طبيعي را در جهت اقتصادي کردن فعاليت ها ، افزايش بهره وري، بهره برداري بهينه، با تهيه برنامه ها و انجام تحقيقات به نحو مطلوبي برنامه ئريزي و مديريت نموده ، به نحوي که حاکميت در مقابل مردم و حقوق مردم در مقابل حاکميت حفظ شود.

سرمايه هاي انساني را به عنوان محور اساسي اجراي مأموريت ها و برنامه ها حفظ و ارتقا بخشد و تعادل را با دستگاههاي مکمل فراهم نمايد.







اهم وظايف و مأموريت ها :

- مطالعات و شناخت منابع آب سطحي و زير زميني و تعيين پتانسيل و امکانات آبي

- مشاهده و سنجش مستمر تغييرات و کيفي منابع آب سطحي و زير زميني

- تهيه بر نامه مطالعات و اجراي طرح هاي توسعه منابع سطحي و زير زميني

- تهيه برنامه تخصيص صدور مجوز و نظارت بر بهره برداري از آب هاي سطحي و زير زميني

- مديريت رودخانه ها از طريق تهيه برنامه هاي اجرائي مهندسي رودخانه ها و حفاظت و حراست از حريم و بستر رودخانه ها

- تهيه برنامه مطالعات و اجراي حفاظت کمي و کيفي از منابع آب

- تهيه برنامه مطالعه و اجراي طرح هاي تأمين آب شرب شهر ها

- بهره برداري بهينه از سرمايه گذاري انجام شده در بخش آب



اهداف دور نماي ترسيم شده با توجه به رسالت ومأموريت هاي شرکت عبارت خواهد بود از :



1- فراهم شدن زمينه لازم جهت مديريت جامع و به هم پيوسته منابع آب بر اساس مشارکت ذينفعان و دستگاههاي مکمل.





2- مديريت توأمان عرضه و تقاضا از طريق تمهيدات سازه اي ( اجراي طرح هاي توسعه منابع آب ، کاهش

تلفات، انجام عمليات علاج بخشي و نگهداري ) و تمهيدات غير سازه اي ( فرهنگ سازي ، تغيير رفتارها ،اطلاع

رساني ، استفاده از ابرزها... ) با هماهنگي دستگاههاي بخشي ، تقويت گرديده ، بگونه اي که ساختار مصرف ، الگوي مصرف ، تحويل حجمي ، باز دهي اقتصادي هر واحد توليدي ، راندمان مراحل مختلف ، استفاده از تجهيزات نوين ، اجراي طرح هاي مکمل و ... متناسب با استانداردهاي و شاخص هاي تعريف شده بخش آب مستقر و پياده شود .

3- با واگذاري کليه وظايف غير حاکميتي بخش آب ، موجبات تقويت مشارکت مردم افزايش بهره وردي از تأسيسات و سرمايه هاي فيزيکي ، تقويت تشکل هاي مردمي ، بهبود ساختار تشکيلاتي و انساني و کاهش هزينه ها ، فراهم گرديده و اعمال حاکميت بنحو موثري صورت مي پذيرد.

4- کليه پتانسيل منابع آب قابل منطقه شرکت ( داخلي و مرزي ) مطابق با اهداف کمي تعريف شده در برنامه هاي بلند مدت با اجراي طرح ها و پروژه ها و نيز انتقال حوزه ها در جهت رشد و توسعه کنترل و استحصال گرديده و مصارف بخش هاي مختلف تأمين مي گردد.



نظامنامه كيفيت :

شركت آب و فاضلاب گلستان يك نظامنامه كيفيت ( مجلد حاضر ) كه در برگيرنده موارد ذيل است را تدوين و توزيع نموده است QM- MD-01) )



الف ) دامنه كاربرد سيستم مديريت كيفيت ، شامل : ستاد مركزي ، امور آب و فاضلاب گرگان

ب ) ارجاع به روشهاي اجرايي مدون سيستم مديريت كيفيت و يا دستورالعمل هاي كاري

ج ) توصيف ارتباطات بين فرآيندهاي سيستم مديريت كيفيت

كنترل مدارك :

مدارك سيستم مديريت كيفيت مطابق روش اجرايي ‏‎كنترل مدارك تحت كنترل مي باشد روش اجرائي كنترل مدارك در برگيرنده موارد ذيل مي باشد :

الف ) تصويب مدارك از نظر صحت و تناسب قبل از صدور مطابق جدول ليست هاي مدارك سيستم به شماره TQ-QC-01)) دستورالعملها و روشهاي اجرائي

ب ) بازنگري و به روزآوري در صورت لزوم و تصويب مجدد مدارك .

ج ) درج شماره ويرايش هر سند بمنظور حصول اطمينان از اينكه وضعيت بازنگري جاري و تغييرات مدارك شناسائي مي شوند .

د ) حصول اطمينان از دردسترس بودن نسخ معتبر مدارك قابل اجرا در مكانهاي مورد استفاده و جمع آوري نسخ منسوخ شده



هـ ) كليه مدارك پس از تصويب ، تايپ شده و داراي كد شناسائي ( شماره سند انحصاري) مي باشند .



و ) ممهور كردن مدارك نامعتبربا مهررنگ قرمز( منسوخ شد ) بمنظور جلوگيري از استفاده سهوي از مدارك منسوخ و اگر براي مقاصد خاص نگهداري مي شوند به نحو مقتضي بر روي سند درج مي گردد .

(روش اجرائي كنترل مدارك PR-QC-01 (





كنترل سوابق كيفيت :

سوابق كيفيت به منظور تأمين و اثبات انطباق با الزامات و عمليات مؤثر سيستم مديريت كيفيت ايجاد و نگهداري مي شوند و طبق دستورالعمل كنترل سوابق كيفيت خوانا بودن ، سهولت دسترسي ، محل نگهداري ، مسئول نگهداري ، مدت نگهداري و وضعيت مدرك پس از مدت نگهداري در اين روش بيان شده است ، قابل كنترل مي باشند .



v وظايف و مسئوليتهاي واحد خدمات و انفورماتيک:

1- ايجاد بهره برداري از شبکه کامپيوتري در اختيار گذاردن امکانات شبکه جهت مديران،کارشناسان،استفاده کنندگان دفاتر مختلف شرکت





2- نگهداري ،پشتيباني و حفاظت اطلاعات فايلها و سيستم ها و حصول اطمينان از عدم آسيب به بانکهاي اطلاعاتي شرکت

3- آشنا ساختن ،آموزش و راهنمايي کارشناسان و استفاده کنندگان مختلف براي استفاده کارآ وموثر از امکانات شبکه کامپييوتري

4- اجراي سيستم مديريت اطلاعاتي (MIS) و تهيه گزارشات مورد نياز از سطوح مديريت

5- جمع آوري و يکپارجه ساختن اطلاعات مختلف در بانکهاي اطلاعاتي و ارسال منظم آن به واحدهاي ذيربط

6- برقراري ارتباط پايگاههاي اطلاعاتي جهت تسهيل دريافت اطلاعات با در نظر گرفتن صرفه جويي و توجيه اقتصادي و توزيع آنها جهت استفاده واحدهاي مرتبط

7- برقراري شبکه ارتباطي راه دوربين شرکت و شرکت مهندسي آب و فاضلاب کشور جهت مبادله اطلاعات و همچنين دريافت اطلاعات و آشنايي با سيستم ها و روشهاي مهم و اصلي صنعت آب و فاضلاب از شرکت مهندسي و ترويج و اجراي آنها درسطح شرکت

8- تجزيه و تحليل و اظهار نظر نسبت به نتاط قوت و ضعف کارآيي سيستم موجود و انعکاس آن به دفتر خدمات مديريت و انفورماتيک شرکت مهندسي

9- تهيه و ارائه گزارشات تلفيقي از نتايج عملکرد فعاليتهاي شرکت و ارائه آن به مراجع ذيربط



شرکت در طراحي سيستمهاي اصلي صنعت آب و فاضلاب و ارائه نقطه نظرات و ويژگيهاي شرکت

.

10-برنامه ريزي به منظور برقراري مديريت کيفيت جامع و اقدام عملي در جهت اخذ گواهينامه ايزو 9001 و حذف آن با مشارکت ساير واحدها

11-جمع آوري ، نگهداري،ترويج استفاده از استانداردهاي مربوط به صنعت فاضلاب

12-حفاظت و پشتيباني نرم افزارها و سخت افزارهاي موجود

13-ايجاد و نگهداري بانک اطلاعات مديريت و ارائه مشاوره به مديران

14-طراحي گردش اطلاعات در سازمان و تدوين فرمهاي جمع آوري اطلاعات مورد نياز

15-ساير مسئوليتهاي مندرج در مستندات سيستم مديريت کيفيت