گزارش کاراموزی آشنايي با سازمان ثبت احوال كشور

گزارش کاراموزي آشنايي با سازمان ثبت احوال كشور در 58 صفحه ورد قابل ويرايش


آشنايي با سازمان ثبت احوال کشور

سازمان ثبت احوال کشور سازماني با شخصيت حقوقي مستقل مي‌باشد و از لحاظ حقوقي تابع وزارت کشور است و از نظر تصميم‌گيري‌ يک سازمان، نتيجه تمرکز محسوب مي‌شود کليه ادارات ثبت احوال تابع اداره مرکزي بوده و ملزم به رعايت و اعمال قوانين و آئين نامه‌هاي مصوب در سطح کل کشور مي‌باشند. بر اساس آخرين بررسي‌هاي انجام شده اين سازمان بالاترين ميزان خدمات را به خود اختصاص داده و بيشترين مراجعه کننده داشته است . با توجه به اهميت اطلاعات جمعيتي و آمارهاي انساني و به منظور تسهيل در امور مختلفه از جمله آگاهي از تعداد نفوس شهرها و قراء کشور، وضعيت اشتغال مردم، امر ماليات و سربازگيري و به استناد تصويب نامه هيأت وزيران و دستور رئيس الوزراء در تاريخ اول (مهر) 1297 هجري شمسي اداره احصائيه و سجل احوال به عنوان متولي امر ثبت و ضبط وقايع حياتي چهارگانه در تهران و در وزارت داخله (کشور) تأسيس گرديد و خان محيط به عنوان رئيس اداره سجل‌ احوال تهران انتخاب شد.

ابتدا در سال 1304 بعداً در سال 1307 با تصويب قانون سجل احوال توسط مجلس شوراي ملي سابق اداره کل آمار و احصائيه ايجاد و رسماً شروع به کار کرد و تا سال 1310 در بيشتر شهرهاي بزرگ ايران اقدام به تأسيس شعبه و اداره مستقل و تقسيم حوزه‌ استحفاظي هر اداره به چند حوزه ثبت احوال نمود و براي هر حوزه‌ مأمور مستقل و مختاري را به کار گمارد تا با عزيمت به حوزه‌ مأموريت و مراجعه به مردم نسبت به انجام وظيفه و رسالتي که بر عهده دارند (شناسايي افراد فاقد شناسنامه و تنظيم سند براي آنان و ثبت فوت کساني که فوت شده‌اند) اقدام نمايند.

در سال 1310 تا 1319 قانون مزبور مورد بازنگري واقع و بر اساس تصميم نمايندگان مجلس، اداره کل آمار و احصائيه به دو تشکيلات مجزا تحت عناوين مرکز آمار ايران و سازمان ثبت احوال کشور مبدل گرديد مرکز آمار به سازمان برنامه و بودجه سابق محلق و سازمان ثبت احوال به عنوان يک سازمان مستقل از توابع وزارت کشور باقي ماند.

در سال 1355 مجدداً قانون ثبت احوال بررسي شد و اصلاحاتي در آن به عمل آمد آخرين بازنگري در قانون ثبت احوال در سال 1363 صورت گرفت و تا کنون قانون به قوت خود باقي است مگر مقررات کيفري آن که به وسيله قانون تخلفات، جرائم و مجازات‌هاي مربوط به اسناد سجلي و شناسنامه مصوب سال 1370 مجمع تشخيص مصلحت نظام به طور ضمني نسخ گرديده است.

در سال‌هاي بعد از پيروزي شکوهمند انقلاب اسلامي با توجه به درخواست مردم و ضرورت و نيازي که احساس شد و در اکثر شهرها و بخش‌هايي که فاقد اداره و از استحقاق و امکانات لازم براي ايجاد اداره برخوردار بودند اداره مستقل ثبت احوال و يا نمايندگي ايجاد و راه‌اندازي شد. به نحوي که در حال حاضر بالغ بر 467 اداره مستقل ايجاد شده و در مجموع قريب 500 پيشخوان در سراسر کشور فعال و به امر خدمت رساني به هموطنان عزيز مشغول است.





نهادها- همشهري آنلاين

ثبت احوال بصورت يکپارچه و منسجم در جهان مربوط به قرن نوزدهم ميلادي است .

در ايران همزمان با نوسازي و مدرنيزاسيون و نياز به شناسايي اتباع جهت ايجاد ارتش منظم، اخذ ماليات و... تاسيس ثبت احوال در دستور کار قرارگرفت از اين رو در جلسه مورخه 30 آذر سال 1297 شمسي به تصويب هيات وزيران رسيد و با صدور اولين شناسنامه براي دختري به نام فاطمه ايراني در تاريخ 3 دي همان سال در تهران فعاليت خود را آغاز کرد.

تا قبل از سال 1295 ثبت وقايع حياتي از جمله ولادت و وفات براساس اعتقادات مذهبي و سنت هاي رايج در کشور، با نگارش نام و تاريخ ولادت مولود در پشت جلد کتب مقدس از جمله قرآن مجيد به عمل مي آمد و از افراد متوفي نيز جزء نام و تاريخ وفات آنان که بر روي سنگ قبر ايشان نگاشته مي‌شد اثري مشاهده نمي گرديد.

با گسترش فرهنگ و دانش بشري و نيز توسعه روز افزون شهرها و روستاها و افزايش جمعيت کشور، نياز به سازمان و تشکيلاتي براي ثبت وقايع حياتي ضرورتي اجتناب ناپذير مي‌نمود. به تدريج فکر تشکيل سازمان متولي ثبت ولادت و وفات و نيز صدور شناسنامه براي اتباع کشور قوت گرفت.

ابتدا سندي مشتمل بر 41 ماده در سال 1297 به تصويب هيات وزيران رسيد و اداره اي تحت عنوان اداره سجل احوال در وزارت داخله (کشور) وقت به وجود آمد؛ پس از تشکيل اين اداره اولين شناسنامه به شماره 1 در بخش 2 تهران در تاريخ 16 آذر 1297 به نام فاطمه ايراني صادر گرديد.

پس ازاين دوره اولين قانون ثبت احوال مشتمل بر 35 ماده در خرداد سال 1304 در مجلس شوراي ملي وقت تصويب شد. براساس اين قانون مقرر گرديد کليه اتباع ايراني در داخل و خارج از کشور بايد داراي شناسنامه باشند.

سه سال پس از تصويب اولين قانون ثبت احوال يعني در سال 1307 قانون جديد ثبت احوال مشتمل بر 16 ماده تصويب گرديد.

براساس اين قانون وظيفه جمع آوري آمارهاي مختلف نيز به اداره سجل احوال محول گرديد، به همين جهت نام اين اداره نيز به اداره احصائيه و سجل احوال تغيير يافت. از آن تاريخ به تناسب شرايط زماني تغيير و تحولات بوجود آمده در کشور و با احساس عدم تناسب قوانين موجود با نيازهاي جامعه، قانون ثبت احوال نيز به دفعات مورد تجديد نظر، تغيير و اصلاح قرار گرفت.

متعاقباً درارديبهشت سال 1319 قانون نسبتاً جامع و کاملي مشتمل بر 55 ماده تصويب گرديد و پس از آن آئين نامه مربوط به اين قانون نيز در همان سال مشتمل بر 131 ماده به تصويب رسيد. اين قانون به جهت جامعيت نسبي قريب 36 سال پايدار ماند.

پس از گذشت اين زمان در تير ماه 1355 قانون جديد ثبت احوال مشتمل بر 55 ماده به تصويب رسيد و سپس به موجب اصلاحيه دي ماه سال 1363 مجلس شوراي اسلامي در برخي از مواد اصلاحاتي صورت گرفت و تاکنون نيز اين قانون به قوت خود باقي مانده است.

همزمان با تغيير و تصويب قوانين جديد، تشکيلات ثبت احوال نيز کاملتر گرديد. اين سازمان تا سال 1310 تنها داراي 94 اداره در تهران و شهرستانها بود. در سال 1308 ثبت ولادت و صدور شناسنامه براي اتباع ايراني مقيم خارج از کشور به سفارتخانه ها و نمايندگي‌هاي ايران در خارج از کشور محول شد.

در سال 1337 نيز قسمت آمار از ثبت احوال منفک و تحت عنوان اداره کل آمار عمومي ادامه فعاليت داد. تشکيلات جديد ثبت احوال نيز پس از اين جدايي به اداره کل ثبت احوال تغيير نام يافت.

سرانجام با تصويب قانون تقسمات کشوري ادارات استاني و شهرستاني اين سازمان نيز گسترش يافت و عنوان آن نيز به سازمان ثبت احوال کشور تغيير يافت.

سازمان ثبت احوال کشور به دليل دراختيار داشتن اسناد هويت و تابعيت فردي و آمارهاي حياتي يکي از ارکان مهم حکومت تلقي مي شود. ارائه خدمات عمومي به آحاد مردم و اطلاعات ويژه جمعيتي به ارکان حکومت از ويژگي هاي اختصاصي و انحصاري اين سازمان است.

وظايف سازمان ثبت احوال کشور:

ثبت ولادت و صدور شناسنامه
ثبت وفات و صدور گواهي
تعويض شناسنامه هاي موجود در دست مردم
ثبت ازدواج و طلاق و نقل تحولات
صدور گواهي ولادت براي اتباع خارجه و تنظيم دفاتر ثبت کل وقايع و نام خانوادگي
ايجاد پايگاه اطلاعات جمعيتي و صدور کارت شناسنايي ملي
جمع آوري و تهيه آمار انساني سراسر کشور و انتشار آن
وظايف مقرر ديگري که طبق قانون به عهده سازمان گذاشته شده است



نحوه مراجعه و ثبت وفات و صدورگواهي فوت:

- جهت ثبت وفات و اخذ گواهي فوت کليه ادارات ثبت احوال سراسر کشور آمادگي دارند در ساعات و ايام اداري پاسخگوي مراجعين محترم باشند و در صورت تکميل بودن مدارک لازم نسبت به ثبت وفات و صدور گواهي فوت در همان روز اقدام خواهد شد .

- در صورت عدم تحويل شناسنامه متوفي ارائه مدارکي که هويت وي را مشخص نمايد الزامي است که در اين صورت پس از طي مراحل اداري نسبت به ثبت وفات و صدور گواهي فوت اقدام خواهد شد .

توصيه هاي ضروري:

1- اصلح است که واقعه وفات در ظرف مهلت مقرر ( 10 روز ) به اداره ثبت احوال اعلام گردد .

2- صدور گواهي فوت در مراحل بعدي مستلزم ارائه شناسنامه متوفي يا اعلام شماره و تاريخ ثبت وفات مي باشد .

3- صدور گواهي فوت مستلزم ثبت وفات است ، با توجه به اهميت موضوع لازم است قبل از امضاء سند مربوطه از صحت مندرجات آن اطمينان حاصل نماييد .

4- بهنگام دريافت گواهي فوت از صحت مندرجات آن اطمينان حاصل نماييد .

5- پس از وفات ، گواهي فوت جايگزين شناسنامه متوفي مي باشد که بنابه ضرورت و نياز اين گواهي ارائه خواهد شد .


تعاريف و مفاهيم :

1-سند وفات

2-سند وفات سندي رسمي است که وفات هر فرد در آن ثبت و بر اساس آن گواهي فوت صادر مي گردد

3-2- گواهي فوت

2) تعويض شناسنامه نمونه جديد مستعمل

1. اصل شناسنامه.

2. سه قطعه عکس 4×3 تمام رخ جديد ( براي اشخاص 15 سال به بالا )
3. پرداخت هزينه متعلقه طبق تعرفه جاري.

4. چنانچه شناسنامه اي که جهت تعويض ارائه مي شود فاقد عکس باشد ارائه اصل و تصوير مدارک معتبر عکسدار از قبيل ( گذرنامه ، کارت پايان خدمت وظيفه عمومي يا معافيت ، گواهينامه رانندگي ، کارنامه عکسدار دوره هاي تحصيلي راهنمايي به بالا ، معرفي نامه عکسدار محصلين از سوي مدرسه اي که مشغول تحصيل مي‌باشند يا کارت شناسايي عکسدار کارکنان دواير دولتي باذکر مشخصات سجلي ) الزامي است .ضمناً پس از تطبيق اصل و تصويرمدارک معتبر ياد شده، اصل مدرک مسترد ميگردد.
- چنانچه صاحب شناسنامه فاقد هر يک از مدارک مذکور در بند4 باشد از طريق معرفي وي به نيروي انتظامي، درخواست تأييد عکس خواهد شد .
- کارمندان دولت و يا کسبه(با جواز کسب) مي توانند نسبت به تآييد هويت در ظهر عکسهاي دارنده شناسنامه اقدام نمايند.

‏نحوه مراجعه


براي تعويض شناسنامه کليه ادارات ثبت احوال سراسرکشور آمادگي دريافت مدارک ياد شده را در ساعات و ايام اداري دارند .

ضمناٌ درخواست تعويض شناسنامه در غير از محل صدور شناسنامه بلامانع است که در اين گونه موارد پس از تنظيم درخواست و آن به اداره ذيربط (محل صدور شناسنامه ) نسبت به تعويض و تحويل آن اقدام خواهد شد.











توصيه هاي ضروري:

1- از آنجائيکه شناسنامه منحصرا" مطابق مندرجات سند سجلي صادر خواهد شد لذا بهنگام دريافت شناسنامه تعويض شده

2- 2- آنرا بدقت مطالعه و چنانچه نواقصي مشاهده شد از دريافت آن تا رفع مغايرت خودداري شود .

3- شناسنامه اشخاص بايد در سن سي سالگي تمام با عکس همانسال صاحب آن تجديد ( تعويض ) شود .

4- 3- از آنجائيکه شناسنامه سند هويت اشخاص مي باشد براي حفظ حقوق خود بدقت از آن نگهداري نماييد

5- 4- وديعه گرفتن و وديعه گذاردن شناسنامه تحت هر شرايطي ممنوع است

تعاريف و مفاهيم


1- قيم

نماينده قانوني محجور که از طرف مقامات صلاحيتدار قضائي در صورت نبودن ولي قهري (پدر- جدپدري) و وصي جهت انجام امور او تعيين مي گردد