وب درمانی و کتاب درمانی

وب درمانی و کتاب درمانی


چکیده:

این مقاله به بررسی اجمالی کتاب ­درمانی، وب­ درمانی و اهمیت مطالعه کتاب و منابع وب در درمان مشکلات جسمی، روحی و روانی می­پردازد. این مقاله پیشنهاد می­کند که وب­درمانی به عنوان جایگزین یا مکمل کتاب درمانی و سایر فنون روان­درمانی به کار گرفته شود.



کتاب ­درمانی:

کتاب­درمانی به عنوان برابرنهاده واژه Bibliotherapy انتخاب شده است. واژه Bibliotherapy از دو واژه Biblio به معنای كتاب و Therapy به معنای درمان و شفا مشتق شده است و قدمتی چون تاریخ کتاب دارد. کتاب­درمانی به مفهوم امروزی در قرن 19 و 20 شکل گرفته است. البته واژه کتاب­درمانی نخستین­بار توسط ساموئل کروترز در سال 1916 به کار گرفته شد. کتاب­درمانی یعنی استفاده از کتاب و مواد خواندنی سودمند به منظور حل مشکلات جسمی، روحی و روانی.

کتاب­درمانی یعنی استفاده از مواد خواندنی برگزیده به عنوان مکمل درمان در پزشکی و روانشناسی بالینی و نیز راهنمایی در حل مشکلات شخصی به وسیله مطالعه هدفدار. امروزه در کشورهای پیشرفته کتاب­درمانی به­وفور و به­طور مؤثری در محیط های اجتماعی همچون بیمارستان­ها، مدارس، زندان­ها، دارالتأدیب­ها، ندامتگاه­ها، مراکز بازپروری و مراکز مشاوره برای درمان اختلالات شایع روانی نظیر افسردگی استفاده می­شود (بلوچ زراعتکار، 1383).

از دهه 1950 با تأسیس کتابخانه­ های بیمارستانی در بیمارستان­ها و مراکز درمانی در ایالات متحده آمریکا و برخی از کشورهای اروپای غربی، کتابداران کتابخانه­های بیمارستانی با مشاوره روانشناسان، روانپزشکان و روانکاوان کتاب­هایی امیدبخش و نشاط آور را در اختیار بیماران مختلف قرار می­دهند تا امید به زندگی آنها را افزایش داده و روند درمان جسمی و روحی آنها را بهبود بخشند.

کتابداران کتابخانه­های بیمارستانی با گردآوری مجموعه­ای از کتاب­ها و خواندنی­های مفید برای بیماران و فراهم کردن امکان دسترسی آسان به واسطه گرداندن کتاب­های متنوع بر روی کتاب­بر یا چرخ کتاب در تمام بخش­ها و اتاق­های بیمارستان موجب می­شوند که بیماران با خواندن این کتاب­ها احساس آرامش و لذت پیدا کرده، سرگرم شوند و دردهای جسمانی و روانی آنها تسکین یابد. در کتاب­درمانی معمولاً از کتاب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خواندنی، رمان، داستان و قصه استفاده می‌شود. در واقع، داستان، ابزاری برای کمک به کودکان، نوجوانان، بیماران و سایر افراد برای مقابله با مشکلات جسمی، روحی و روانی خود است. بسیاری از روانشناسان و روانپزشکان خواندن کتاب را به عنوان بخشی از فرایند درمان بیمار توصیه می­کنند.