مدیریت فناوری اطلاعات

مدیریت فناوری اطلاعات


در این مقاله مروری اجمالی بر مهمترین مهارت‌های عمومی یك خواهیم داشت.

CIO كیست؟

این كلمه سرنام عبارت Chief Information Officer است و ما در زبان فارسی این مقام اجرایی را در مجموعه مدیران یك سازمان یا شركت تحت عنوان می‌شناسیم. البته معنی دقیق و صحیح لغوی این عبارت است و اطلاع داریم كه این واژه كمی پیش از متداول شدن فناوری اطلاعات در جوامع صنعتی، در مباحث مدیریتی مطرح شده بود. اما چون فناوری اطلاعات در جامعه و به‌خصوص محیط شركت‌ها و سازمان‌های صنعتی چنان پیشرفت كرده است كه عملاً تمام مقولات مرتبط با را تحت تأثیر قرار داده است، می‌دانیم كه وقتی ذكری از CIO به میان می‌آید، منظور همان مدیر فناوری اطلاعات است كه به طور كلی جزء وظایف اوست.

CIO كسی است كه ناگزیر از به‌كاربردن بهترین، مقرون به‌صرفه‌ترین و مناسب‌ترین ابزارها و راهكارهای شناخته شده برای مدیریت اطلاعات در یك سازمان است. بدیهی است كه این ابزارها و راه‌حل‌ها چیزی خارج از حوزه شمول فناوری اطلاعات نیستند. بنابراین چنین فردی باید شناخت مناسبی از این شاخه از علم و فناوری داشته باشد ولو اینكه موضوع كار سازمان یا شركت مطبوع او هیچ‌گونه قرابتی با خود صنعت و ابزارهای فناوری اطلاعات نداشته باشد.

امروزه گردش وسیع اطلاعات در صنایع و نهادهای خدماتی گوناگون بخشی حیاتی از گردش امور محسوب می‌شود و سازمان‌هایی كه قادر به تسهیل گردش اطلاعات در مجموعه خود نیستند در یك فضای رقابتی قادر به ادامه بقا نخواهند بود. در چنین شرایطی نقش راهبردی افرادی كه در هریك از این موسسات و شركت‌ها مسؤولیت نگهداری و توسعه شریان‌های گردش اطلاعات را برعهده دارند غیرقابل انكار و خطیر است. امروزه در كشورهای صنعتی مرسوم است كه سازمان ها و نهادهای متوسط (مجموعه‌هایی با بیش از 100 نفر كارمند) یا بزرگ، یك نفر را به عنوان مدیر فناوری اطلاعات یا بهتر بگوییم، مدیر اطلاعات در سازمان منصوب می‌كنند و اداره‌كردن امور مذكور را به وی می‌سپارند.

دقت كنید كه این مسؤولیت متفاوت از نقش مسؤولین امنیتی و اطلاعاتی در برخی از سازمان‌هاست كه در ارتباط تنگاتنگ با سرویس‌های امنیتی یا پلیسی كار می‌كنند، هرچند كه ماده خام موضوع فعالیت هردو دسته است. CIO بیشتر به دنبال توسعه گردش اطلاعات كسب وكار و تسهیل روند آن در یك سازمان است، در حالی كه مسؤولین حفاظت اطلاعات مراقب جنبه‌های مجرمانه‌ فعالیت اشخاص در محدوده سازمان و محدود سازی نشت اطلاعات حساس سازمان به بیرون از آن هستند.

البته بدیهی است كه مسؤولیت این دو گروه از مدیران در هر سازمانی، در یك نقطه با یكدیگر اشتراك پیدا می‌كند و آن هم جایی است كه امنیت اطلاعات یا كسب‌وكار سازمان از طریق ابزارها و روش‌های كامپیوتری و دیجیتالی به مخاطره می‌افتد.