طرح آماری سرشماري استان قزوين

پروژه آماري سرشماري استان قزوين در 40 صفحه ورد قابل ويرايش

آمار ، دموكراسي و توسعه

كارلوس ، ام . ژاركه

مترجم : شاهين يوسفي



خلاصه : اطلاعات قاعده‌مند، بر اساس محيط فيزيكي ، به شناسائي نيازهاي افراد و اندازه گيري استعدادهاي بالقوه جوامع كمك مي كند ؛ اين اطلاعات در ارتباط تنگاتنگ با جامعه حال حاضر جهاني مي باشد كه ماشاهد تغييرات وسيعي در ساختار آن مي باشيم .

تمام كشورها و تمام سازمانها داخل فرآيندي شده اند كه آنها را به سمت مدرن شدن هدايت مي كند. در مكزيك اصلاحاتي در مقياس وسيع موجب به‌ وجود آمدن مطالبات جديد براي اطلاعات آماري و جغرافيايي شد. اندازه گيري‌ها تا آنجا پيشرفت كه يك سيستم اطلاعاتي بين المللي جهت مقابله با چالشهاي جديد فراهم شود. يك برنامه پيشرفته توسط INEGI،‌اداره مركزي آمار ، جغرافيا و انفورماتيك مكزيك ، طراحي و اجرا شد.

اين برنامه شامل هفت قسمت مي شود : عدم تمركز – زيربنا – روش شناسي – آموزش – هماهنگي – توليدات جديد و فعاليتهايي در جهت ارتقاء فرهنگ عمومي آمار در بين مردم .

سهم برنامه مدرنيزاسيون INEGI در اجراي اهداف بين المللي مختصراً ذكر شده است .
سيستم اطلاعاتي يكپارچه و بهنگام شده به بسط مشاركت مردمي و همينطور به طراحي سياستهايي با هدف ارتقاء وتوسعه اقتصادي جهت بهبود استانداردهاي زندگي افراد، كمك مي كند. اگر چه فعاليتهاي آماري از ديدگاه فني و علمي جالب توجه است اما برتري آن دراينست كه امكان كمك به افراد جهان در بدست آوردن عدالت و زندگي بهتر را فراهم مي كند.





واژه هاي كليدي : آمارهاي رسمي – تحول جهاني – نوگرائي نهادي – سيستم اطلاعات ملي – تمركز زدايي – زيربنا – روش شناسي – آموزش – محصولات جديد – فرهنگ آماري – دموكراسي – توسعه – اهداف بين المللي

????????????????

1 – مقدمه

در اين بخش بر روي جوانب مختلف آمارهاي رسمي و سهم آن در دموكراسي وتوسعه سياسي – اقتصادي نگاه ويژه خواهم داشت . منظور نگاه عميق به اهداف آمارهاي رسمي ،‌منابع تخصيص داده شده به‌ آن و مزاياي ناشي از اين سرمايه گذاري مي باشد. همانطور كه مي‌دانيم تقليل منابع مالي در برخي كشورها هم در آمارهاي رسمي و هم در پايگاههاي آموزش و پژوهش آماري ، موجب افزايش نگراني در مشاغل وابسته به علم آمار شده است . بنابراين براين باوريم كه در ميان ساير فعاليتها، توسعه نقش آمار ، توجه به كارهاي سودمند و سهم مثبت در جامعه مدرن ، به ايجاد انگيزه بيشتر در فعاليتهاي آماري و افراد شاغل در آن كمك
مي كند. استدلالها و تجربيات ارائه شده عمدتاً به آمارهاي رسمي منسوب مي شود. وهنوز اين احساس وجود دارد كه منحصراً در ارتباط با جهان در حال توسعه نيست

در بخش اول شرح تاريخي مختصري داده و درباره خاستگاه آمارهاي رسمي در آمريكاي مركزي صحبت مي شود. و سپس درباره بازتابهاي آن در موقعيت كنوني جهاني و تاثيرش بر ( حرفه آماري ) ( يا مشاغل وابسته به علم آمار ) بحث مي شود. در ادامه تاثيري كه بر ساختار و منابع آماري مكزيك داشته است ، مورد تجزيه و تحليل قرار مي‌گيرد. و سرانجام برخي ملاحظات در سهم آمار در دموكراسي و توسعه ارائه مي شود.

2 – آمارهاي رسمي در امريكاي لاتين

چندين نقطه در جهان محل به وجود آمدن تمدنهاي پرثمر مي باشد. اين فرهنگها مانند اغلب فرهنگها به ما نشان مي دهند كه اطلاعات سيستماتيك در مورد محيط فيزيكي و مردمان ، كمك مي كند تا احتياجات افرادمشخص گردد و ميزان پتانسيل هر جامعه اي روشن شود. جاي تعجب نيست كه ملل جهان به دانستن در مورد خودشان و اطرافشان اهميت زيادي مي‌دهند. با داشتن اطلاعاتي كه در فصول زمان و با دقت جمع شده‌اند مي توانند معايب ناشي از عدم اطمينان و زندگي بر اساس اتفاق را كاهش دهند. همانگونه كه مي‌دانيم حسابها ،روشها و تكنيكهاي آماري به توليد اطلاعات دقيق با جنبه هاي پر ارزش كمك مي‌كنند . مانند ساير مناطق جهان ، درآمريكاي لاتين نيز از زمانهاي قديم اين موضوع شناخته شده بوده است . در فرهنگهاي قديمي اين منطقه ، نشانه هاي زيادي وجود دارد كه توجه آنها را به اطلاعات آماري بعنوان يك موضوع اساسي نشان مي‌دهد . بعنوان نمونه مي‌توان از تمدنهاي بزرگي مانند آزتكها، ماياها ،‌المكها و اينكاها كه هزاران سال پيش در قاره آمريكا شكل گرفته اند نام برد، كه داراي مطالعات سيستماتيك آماري بوده‌اند. اينها در اسناد تاريخي نشان داده شده اند كه اكنون جزئي از ميراث فرهنگي مي باشند. علاوه بر اين نزديك مكزيكوسيتي محلي با تپه هاي سنگي وجود دارد بنام « پنوهوالكو» در زبان محلي ، يا « كونتادرو» در زبان اسپانيائي به معناي « محل شمارش». نوشته‌هاي موجود مي‌گويد اين تپه حدود 1000 سال بعد از ميلاد ، توسط «چي‌چي‌مكا» ها ساخته شد. اين تپه متشكل از سنگهائي بود كه هر كدامشان به هر فرد ساكن در آن محل جهت محاسبات آماري اختصاص داده شده بود. در واقع ، برخي بررسي‌ها نشانگر اينست كه اين مكان يك بانك اطلاعاتي حاصل از سرشماري در قرن 11 ميلادي بوده است . درزمان كريستف كلمب در سال 1492 ميلادي، اين تمدنهاي آمريكائي با فرهنگ اروپايي در آن زمان، تماس برقراركردند. اين واقعه كه با برخورد دو دنيا از آن ياد مي شود‌، به تاثير متقابل ژرفي بر زندگي و درك جهان منجر شد. روشهاي آماري كه توسط سرخپوستان آمريكايي ، استفاده مي‌شد، در واقع در طول دوران بعد از كشف آمريكا ، با قدرت اجرايي اروپائي در جمع آوري آمار تكميل شد . بنابراين ،روشهاي جديدآماري و راهنماي اوليه برگرفته از خصوصيات ناحيه آمريكايي قديم بودند.

بعدهاهمچنان كه كشورها شروع به تغيير و تحول از حالت جامعه اوليه كشاورزي به سمت صنعتي شدن كردند،دولتهاي تازه استقلال يافته آمريكاي جنوبي و مركزي ‌همگي واحدهايي اداري واجرايي براي بخش آمارهاي رسمي تاسيس كردند. وظايف اين واحدها چه در گذشته و چه در حال حاضر ، گردآوري اطلاعات سيستماتيك بعنوان مأخذ و پايه اي براي شكل‌گيري تصميم‌گيري‌ها بوده است . و اكنون هزار سال پس از اولين تلاشهاي سيستماتيك براي توليد اطلاعات آماري درآمريكاي لاتين ، پنج قرن بعد از آغاز برتري اروپايي و يك قرن بعد از شروع صنعتي شدن ، از اطلاعات آماري بعنوان يك فاكتور قاطع در توسعه كشورها يادمي‌شود.

3- تحول جهاني

تاريخ پربار آمار در آمريكاي مركزي و جنوبي و ديگر نقاط جهان نشان
مي دهد كه فعاليتهاي آماري از قديمي ترين تلاشهاي بشر بوده است. در هر حال شرايط حاضر اهميت وظايف ما را بعنوان آمارشناس در هزاره جديد تعيين مي نمايد.

بتازگي تغييرات وسيعي را در جهان شاهد هستيم . تقريباً تمامي كشورها وارد فرايند تحولي شده اند كه طي اين فرايند احتياجات امروزي افراد تامين مي‌شود. جوامع حال حاضر – كشورهاي با قدمت زياد – كشورهاي تازه استقلال يافته – اتحاديه هاي بين المللي و احزاب سياسي همگي وارد اين فرايند مدرن شده‌اند.

استراتژيهاي مربوط به اين فرايند تحول ، در برخي موارد بر پايه توسعه دموكراسي استوار است . در برخي ديگر ، بر ايجاد بازارهاي جديد اقتصادي و در برخي ديگر مكانيزم‌ها طوري مهيا مي‌شوند كه اجازه توسعه بهتر سياسي را مي‌دهند.

پديده نوگرائي ، دنيايي به هم وابسته و رقابتي را بوجود آورده است كه در آن هيچ‌كس نمي‌تواند جدا باقي بماند و بافتش طوري است كه در آن ، كارشناسان مثل دوره هاي پيشين تاريخي ، وظايف فعالي براي اجرا دارند. دراين وضعيتي كه جهان ما قرار دارد ، آينده هيچ مليتي تضمين شده نيست . و عقب ماندگي بمعناي دسترسي به سود كمتر مي باشد. چرا كه هركشوري بايدتلاشهاي خود را هدايت كند، استراتژي خود را تعيين كند ،‌آنرا با شرايط خود تطبيق داده تا بيشترين فايده را از استعدادهاي بالقوه‌اش ببرد. در مسئله مربوط به مكزيك استراتژي مدرن شدن در برنامه حكومتي پرزيدنت ساليناس ،بصورت ‌خلاصه شده ، در برنامه توسعه ملي در طول سالهاي 94- 89 آورده شده است . مقدمه اصلي اين برنامه تحول وسيع سياسي – اقتصادي و اجتماعي مي باشد.

6 – آمار، دموكراسي وتوسعه

برخي معيارهايي كه اخيراً پيشرفت يكي از بخشهاي اولويت دارمكزيك را در دهه 1990 موجب شده اند : خدمات عمومي كارا در مورد اطلاعات مي‌باشد.

مطمئناً ، بيشترمعيارها براي اجتماع ما تازه نيستند و برخي ديگر احتياج به ادامه و تلاشهاي مداوم دارند. هنوز ، چيزي كه جالب است اين است كه اين فعاليتها كه به عنوان يك برنامه تركيبي هماهنگ مشخص شده‌اند، بطور همزمان با حمايت سياسي و مالي زيادي انجام مي‌گيرند. اما شايد تعمقي بجا در اين مرحله پرسيدن اين سوال است كه : هدف نهايي اين معيارها چيست ؟ چرا آمار بعنوان يكي از فعاليتهاي برتر مشخص شده است ؟ يا ، بعبارت ديگر ،هدف از ساخت يك سيستم آماري بهتر چيست ؟ من اميدوارم كه اين سئوالات براي همه كاربرد داشته باشند. اما من قصد دارم كه پاسخهايم را در مورد مكزيك ارائه دهم .

در مراجعه به برنامه دولت رئيس جمهور ساليناس ما برنامه توسعه ملي را خاطر نشان كرديم . اين برنامه رهنمودهايي را براي پيشرفت در عرصه نوسازي مكزيك تنظيم مي كند. استراتژي آن بر پايه 3 پيمان ملي استوار است : 1- براي گسترش مشاركت و فعاليتهاي دموكراتيك 2 – براي بهبود اقتصادي با تثبيت قيمت‌ها 3 – بهبود استانداردهاي معيشتي مردم

سهم آمار در پيشرفتهاي اين پيمانها كه به نوبه خود دموكراسي ،‌توسعه اقتصادي و عدالت اجتماعي را افزايش مي دهند چيست ؟

1 – 6 – پيمان براي گسترش مشاركت و فعاليتهاي دموكراتيك

اجازه دهيد مورد اول كه هدف آن گسترش فعاليتهاي دموكراتيك است را بررسي كنيم . انتشار موثر اطلاعات آماري صحيح در ايجاد يك جامعه آگاهتر كمك مي‌كند . بنابراين منجر به توانايي بيشتر جهت مشاركت مي‌شود. در مكزيك همانند بسياري از كشورها، حق كسب اطلاعات همراه با حكمي قانوني مي‌باشد ، اين امر محتاج انتشار به موقع و واضح اطلاعات قابل فهم مي‌باشد. در اين راه هر شخصي ممكن است كه نظر معقول خودش را ارايه نمايدكه در منظر تكاملي يكي از ضروري ترين شرايط براي يك دموكراسي موثر مي باشد. هر جامعه نيازمند اطلاعات جامع براي ارائه قضاوتهاي مربوط به عملكرد رهبران ، نهادها و پيشرفت كلي كشور مي‌باشد. دراين زمينه ، آمار مي‌تواند ، نتايج فني تري عرضه كند ، طوري كه بخشها، مردم مي توانند تصميم‌گيري كرده و از ميان راههاي موجود در اندازه هايي كه به زندگي مردم مربوط مي‌شود راهي انتخاب كنند. بنابراين مسئوليت مراكز آماري ، مسئوليت سنگيني است ، زيرا كه مقدار بازدهي آنها در اجراي حق استفاده از اطلاعات ساكنين كنوني و همچنين نسلهاي آينده مهم و موثر است . بعلاوه فعاليتهاي آماري ، فعاليتهاي دموكراتيك را از طريق بكارگيري طرحهاي علمي و عيني جهت بدست آوردن ارقام جمعيتي رسمي ، حمايت مي‌كنند. يعني فعاليتهاي آماري ، دسترسي به دموكراسي را براي نمايندگان در كنگره فدرال ‌محلي كه به طور يكنواخت و دموكراتيك براي ملت قانونگذاري مي‌كنند، امكان پذير مي‌سازد و اين به برآورده شدن انتظارات از نمايندگان كمك مي‌كند.

2 – 6- پيمان براي بهبود اقتصادي با تثبيت قيمت

همانطور كه به نقش آمار در دومين پيمان مربوط مي‌شود،‌جهت بهبودي اقتصادي يا تثبيت قيمت ، ممكن است مشاهده شود كه تعيين و اجراي سياستها با هدف توليد بيشتر كالاها و خدمات بدون تورم احتياج به اطلاعات صحيح و به موقع دارد. اتخاذ سياستهاي مالياتي ، پولي ، تجاري ،‌حقوقي و مالي اين مورد را بعنوان يك نيروي ضروري جلوه مي‌دهد . واضح است كه بدون وجود يك پايه آماري محكم هدايت سياست اقتصادي بيشتر به شانس واگذار خواهد شد.

در مكزيك ، راهبرد جديد براي قطع تورم بسيار بالا – بجز معيارهاي صحيح ممانعت تقاضا- شامل يك قرار داد اجتماعي براي كنترل مداوم قيمتها و درآمدها مي باشد. بنابراين ، سيستم آماري مجبور به تكميل پروژه‌هاي خود به منظور ثبت كمبودهاي احتمالي محصولات كه ممكن است از تثبيت برنامه ناشي شده باشد ، گرديد.همچنين اضافه كردن معيارشاخصهاي قيمت بر اساس سبدهاي مختلف كالا با توجه به سطوح اجتماعي ،‌اقتصادي و نواحي جغرافيايي ، ضروري بود. با اين‌آمار و ديگر آمار موجود يك تحليل هفتگي از تحول جنبه‌هاي مختلف اقتصاد براي تامين ابزارهاي سياست اقتصادي صورت گرفت.

1 – سازمان مديريت و برنامه ريزي استان قزوين

m سمينار آموزشي طرح آمارگيري از ويژگيهاي اشتغال و بيكاري خانوار برگزار و عمليات ميداني طرح مذكور با مراجعه به 3750 خانوار نمونه در ارديبهشت و خردادماه سالجاري اجراء گرديد.

m سمينار آموزشي طرحهاي آمارگيري از كارگاههاي صنعتي ده نفر كاركن و بيشتر ، كارگاههاي صنعتي زير ده نفر كاركن ، فعاليتهاي تحقيق وتوسعه ،‌طرح سرشماري از مرغداريهاي استان ، معادن در حال بهره‌برداري برگزار و عمليات ميداني طرحهاي مذكور در خرداد 82 آغاز شده است .

m طرحهاي مستمر آمارگيري از هزينه ودرآمد خانوار، قيمت كالا و خدمات روستايي ،قيمت توليدكننده محصولات صنعتي ، قيمت كالاهاي صادراتي ،قيمت توليدكننده بخش معدن ، قيمت توليد كننده بخش گاوداريهاي صنعتي و طرح جمع آوري اطلاعات پروانه هاي ساختماني و كشتار دام در فصل بهار 82 انجام گرفت .

m طرح اصلاح و بهنگام سازي پرونده آباديهاي استان به عنوان فعاليت پيش نياز سرشماري عمومي كشاورزي 82 به مدت سه ماه با مراجعه به كليه آباديهاي استان اجرا گرديد و نتايج مربوط پس از استخراج به مركز آمار ايران ارسال شد.

m آزمايش طرح بهنگام سازي چارچوب كارگاههاي كشور با استفاده از آمارهاي ثبتي كه از خردادماه 1381 در سه استان قزوين، اصفهان و آذربايجان غربي آغاز شده بود در خرداد ماه سالجاري به اتمام رسيد با توجه به نتايج مثبت آزمايش طرح ،‌اجراي قطعي آن در تمامي استانها از تيرماه سالجاري آغاز خواهد شد.