گزارش کارآموزی در سازمان هواپیمایی

گزارش کارآموزي در سازمان هواپيمايي در 36 صفحه ورد قابل ويرايش


?معرفي سازمان

شركت فرودگاههاي كشور به موجب مصوبه شورايعالي اداري در تاريخ 25/12/1370 و به منظور نيل به اهداف و تكاليف مندرج در قانون توسعه كشور و در راستاي رونق بخش حمل و نقل هوايي و تحول ساختاري در زمينه تفكيك تصدي از حاكميت رسما‌ آغاز به كار نمود . اين شركت همانگونه كه از ماده 1 اساسنامه و اصلاحيه آن مستفاد مي گردد با هدف بازرگاني نمودن سيستم عمليات اجرايي و بخش تصدي فعاليتها و وظايف سازمان هواپيمايي کشوري شكل گرفت . دستيابي به اين اهداف و اخذ مجوزهاي لازم از دستگاههاي ذيربط دولتي ومجلس شوراي اسلامي در سالهاي گذشته همواره اهداف استراتژيك اين شركت را تحت تاثير قرار داده و برنامه ريزي براي دستيابي به فرايندهاي لازم جهت برطرف نمودن اين چالشها، روند فعاليتهاي شركت را همواره تحت تاثير قرار داده است .

سازمان هواپيمايي کشوري

سازمان هواپيمايي کشوري ابزار حاکميت دولت در بخش مهم و حساس صنعت حمل و نقل هوايي است که بر مجموعه فعاليتهاي هوانوردي و فرودگاهي و حمل و نقل نظرات عاليه اعمال مينمايد. هدف اساسي اين سازمان تامين ايمني و سلامتي پروازها در فضاي هوائي کشور مي باشد. در سطح بين المللي کشور به عضويت سازمان بين المللي هواپيمائي کشور (ايکائو) در آمده و سازمان هواپيمائي کشوري به عنوان نماينده رسمي جمهوري اسلامي ايران در سازمان ايکائو مي باشد.

سازمان هواپيمائي کشوري به منظور تقويت حوزه مرکزي در جهت اعمال حاکميت دولت در صنعت حمل و نقل هوائي و انتزاع وظايف تصدي از سازمان با ايجاد شرکت فرودگاههاي کشور کليه وظايف مربوط به اداره، نگهداري، توسعه، تجهيز و بهره برداري از فرودگاههاي کشور را به آن شرکت انتقال داد. اکنون عمده وظايف آن در زمينه سياست گذاري، برنامه ريزي و تعيين خط مشي ها ميباشد.



خلاصه اي از فعاليتها:

1. تدوين سياستها و مقرارت ملي هوانوردي

سازمان به منظور کنترل فضاي کشور و تامين ايمني پرواز هواپيماهاي داخلي و خارجي و برقراري ارتباط هوايي درون و برون مرزي و با در نظر گرفتن استاندارد ها و رويه هاي توصيه شده بين المللي ايکائو، مقررات و استاندارد هاي ملي هوانوردي در زمينه فعاليت هاي هوانوردي از جمله مراقبت پرواز، ارتباطات هوانوردي، ايمني زميني، تامين و نصب سيستم هاي ارتباطي، ناوبري، راداري، روشنايي باند، فعاليتهاي امنيتي، ساخت فرودگاهها، تسهيلات فرودگاهي، ساخت و منتاژ و تعمير و نگهداري و خريد و اجاره انواع هواپيماها، تنظيم شبکه پروازي داخلي و بين المللي را تدوين و يا مورد بازنگري قرار داده است.

با توجه به وظيفه سازمان ايکائو مبني بر تصويب استانداردهاي بين المللي، سازمان از طريق شرکت در اجلاس ها و کميته هاي تخصصي هوانوردي آن سازمان بين المللي و ارايه نظريات مختلف در مورد پيش نويس استاندارد هاي بين المللي نقش بسزايي را در روند تصويب اين استانداردها ايفا مي نمايد.

سازمان همچنين در اجلاس ها و کميته هاي طرحهاي هوانوردي منطقه خاورميانه به عنوان يکي از اعضاي موثر در منطقه شرکت نموده تا بتواند طرحهاي هماهنگ هوانوردي منطقه در زمينه مسيرهاي هوايي و تجهيزات هوانوردي و عبور و مرور هواپيماها و برقراري ارتباطات هوانوردي را به تصويب برسان د.

فعاليت تجاري پروازهاي بين المللي ميان دو کشور نياز به انعقاد موافقت نامه هاي دو جانبه ميان جمهوري اسلامي ايران و ساير کشور ها دارد که سازمان در اجراي اين وظيفه پس از مذاکره با کشور هاي مختلف تا کنون حدود 70 موافقت نامه دو جانبه حمل و نقل هوايي را منعقد نموده است.

سازمان در مورد صدور گواهينماه هاي لازم براي ثبت هواپيما، صلاحيت خدمه پروازي، قابليت پرواز هواپيما ها، کارگاههاي تعميراتي هواپيما، طراحي و ساخت هواپيما اقدام نموده و همچنين به منظور ارائه خدمات حمل و نقل هوائي ايمن جهت تامين نيازمنديهاي مسافر و بار مجوز هاي لازم را براي ايجاد شرکت هاي حمل و نقل هوائي داخلي، فعاليت شرکتهاي حمل و نقل هوائس خارجي در ايران، باشگاههاي هوانوردي، مرکز آموزش هوانوردي، شرکتهاي فرودگاهي و دفاتر خدمات مسافرت هوائي و شرکتهاي خدمات کارگزاري هوائي صادر کرده است که گام موثري را در زمينه خصوصي سازي فعاليتها برداشته است.

علاوه بر اين بر وضعيت جسماني خلبانان و کنترلرها نظارت نموده و با آماده سازي دومين هواپيماي فلايت چک با برنامه هاي منظم دستگاههاي ناوبري را کنترل کرده است.



2. خدمات هوانوردي

جريان عبور و مرور نشست و برخاست هواپيما از جهت تامين ايمني پرواز و حسن تدبير امور تخت سه وظيفه مهم ارتباطات و ناوبري و نظارت طبقه بندي شده که اساس خدمات و پشتيباني کننده واحد مديريت عبور و مرور هوائي را تشکيل ميدهند.

مديريت عبور و مرور هوائي با ايجاد حدود 150000 نوتيکال مايل مسيرهاي هوايي داخل و بين المللي در چهارچوب حدود 67 معبر (کريدور) هوائي و از طريق ايجاد مرکز کنترل فضاي کشور و ايجاد حدود 16 پايانه هوايي در محدوده فضاي فرودگاههاي کشور و امکانات برج کنتل در حدود 44 فرودگاه عبور و مرور و نشست و برخاست هواپيما ها را به منظور اجتناب از برخورد با يکديگر يا با شاير موانع انجام مي دهند.

به منظور کنترل هوا پيما ها در فضاي کشور تجهيزات و سيستم هاي ارتباطي و ناوبري و نظارتي مختلفي تدارک و در ايستگاههاي هوانوردي نصب گرديده که عبارت از 5 رادار و بيش از 18 سيستم کنترل از راه دور زمين به هوا، بيش از 10 سيستم فرود با دستگاه و بيش از 30 دستگاه ارائه دهنده سمت و زاويه و بيش از 40 دستگاه راهنماي جهت يابي و بيش از 30 دستگاه فاصله ياب مي باشند.خريد تجهيزات جهت ايجاد مرکز کنترل جديد به منظور ارائه خدمات هوانوردي در منطقه اطلاعات پرواز و سيستم هاي رادار ثانويه جهت نصب در ايستگاههاي هوانورديو برقراري سيستم نظارت اتوماتيک وابسته / ارتباطات حلقه اي داده ها ميان خلبانان و کنترلر و جايگزيني سيستم هاي ارتباطي ماهواره اي انجام شده و در آينده نزديک به طور کامل در مدار قرار گرفت.

تهيه طرحهاي تقريب ورودي و خروجي، بر روي مناطق خطر، محدوده و احتياطي و مبادله حدود 10 ميليون فقره پيامهاي هواپيمائي از جمله فعاليتهاي ديگر براي ارائه خدمات هوانوردي است.

در هر سال به حدود بيش از 400 هزار پرواز تجاري داخلي و خارجي و غيره تجاري و عبوري بر فراز فضاي هوائي کشور خدمات هوانوردي ارائه مي شود که با افزايش تجهيزات و بهبود آموزش نيروي انساني متخصص مي توان ظرفيت ارائه خدمات را در مقياس وسيعي با ايمني بيشتر افزايش داد.



3. خدمات فرودگاهي

با اتمام احداث فرودگاههاي در حال ساخت، تعداد 78 فرودگاه تجاري مورد بهره برداري قرار خواهد گرفت و در حال حاضر بهره برداري از 64 فرودگاه به عهده شرکت فرودگاههاي کشور و تعداد 15 فرودگاه تحت مديريت ساير ارگانها ميباشد.

فرودگاهها در حال بهره برداري جهت ارائه خدمات مورد نياز استفاده کنندگان از آنها داراي اکانات متعدد در بخش هوائي و زميني و راهاي دسترسي و تسهيلات فرودگاهي مي باشند که نگهداري و توسعه آنها به عهده مديريت فرودگاه است و همچنين هماهنگي ميان نهاد هاي مستقر در فرودگاه از جمله وظايف عمده مي باشد.

به لحاظ پذيرش نوع هواپيما 11 فرودگاه در حال بهره برداري قابل پذيرش هواپيماي پهن پيکر و 30 فرودگاه قابل پذيرش هواپيماي بدنه متوسط و 58 فرودگاه قابل پذيرش هواپيماي بدنه باريک مي باشند. از فرودگاههاي موجود تعداد 5 فرودگاه به صورت بين المللي هستند که امکان جابجايي مسافر و بار به نقاط خارج از کشور در آنها وجود دارد. در هر سال حدود 20 ميليون مسافر داخلي و بين المللي و 100 هزار تن از طريق پايانه هاي فرودگاهي براي انجام سفر هوائي استفاده مي نماييد که فرودگاه امکانات لازم را فراهم مي آورد.

از سرمايه گذاري بخش خصوصي در فرودگاههاي کشور استقبال گرديده و تا کنون طرحهاي متعددي از جمله پارکينگ و توسعه ترمينال مسافري به اجرا در آمده که مهمترين آنها راه اندازي هتل ترانزيت فرودگاه مهر آباد به منظور بهره گيري توريست ها و شخصيت هاي تجاري ميباشد. البته در نظر است تا بتوانيم اداره و بهره برداري برخي از فرودگاهها را نيز به بخش خصوصي واگذار نماييم تا بخشي از وظايف تصدي را به بخش غير دولتي انتقال داده باشيم.

امروزه براي ورود هواپيماهاي باري به فرودگاه هاي تهران، مشهد، تبريز، اصفهان بدون تشريفات و در فاصله 6 ساعت قبل از پرواز مجوز ترافيکي صادر مي گردد و تلاش گرديده تا تسهيلات لازم براي تخليه و بارگيري آنها فراهم شود.





4. خدمات حمل و نقل هوائي

تعداد ناوگان تجاري هوائي کشور اعم از تمليکي و اجاره اي تحت پوشش شرکتهاي حمل و نقل هوائي دولتي و غير دولتي نزديک به 100 فروند هواپيما با ظرفيت بيش از 14000 صندلي و بيش از 10 فروند هواپيما با ظرفيت حدود 900 تن بار مي باشد. در نتيجه تنگناهاي اقتصادي و دشواري هاي تامين قطعات و عدم نوسازي، ناوگان به تدريج به لحاظ زماني و کارکرد هواپيماها داراي عمر متوسط بيش از 22 سال ميباشد در دو سال گذشته با ارائه تسهيلات بانکي به شرکتهاي حمل و نقل هواي نسبت به افزايش هواپيماهاي تمليکي و نو سازي ناوگان متناسب با شبکه پروازي کشور اقداماتي صورت پذيرفته است.

در فرودگاههاي کشور تمامي خدمات زميني هواپيما، کترينگ و خدمات بار به وسيله شرکتهاي حمل و نقل هوائي داخلي انجام مي پذيرد که اخيراً با واگذاري اين نوع خدمات به شرکتهاي مستقل بخش خصوصي موافقت گرديده و از حالت انحصاري خارج شده است.

در سال حدود 10 ميليون مسافر با ناوگان هوائي در داخل و خارج از کشور جابجا مي گردد که نزديک به 20% آنها به وسيله شرکتهاي حمل و نقل هوائي خصوصي انجام مي شود.



3 _تحليل خطر

پس از تعيين دارايي هاي شبکه و عوامل تهديدکننده آنها ، بايد خطرات مختلف را ارزيابي کرد. در بهترين حالت بايد بتوان از شبکه در مقابل تمامي انواع خطا محافظت کرد، اما امنيت ارزان به دست نمي آيد. بنابراين بايد ارزيابي مناسبي را بر روي انواع خطرات انجام داد تا مهمترين آنها را تشخيص دهيم و از طرف ديگر منابعي که بايد در مقابل اين خطرات محافظت شوند نيز شناسايي شوند. دو فاکتور اصلي در تحليل خطر عبارتند از :

1-احتمال انجام حمله

2-خسارت وارده به شبکه درصورت انجام حمله موفق

4- سياست امنيتي

پس از تحليل خطر بايد سياست امنيتي شبکه را به گونه اي تعريف کرد که احتمال خطرات و ميزان خسارت را به حداقل برساند. سياست امنيتي بايد عمومي و در حوزه ديد کلي باشد و به جزئيات نپردازد. جزئيات مي توانند طي مدت کوتاهي تغيير پيدا کنند اما اصول کلي امنيت يک شبکه که سياست هاي آن را تشکيل مي دهند ثابت باقي مي مانند.در واقع سياست امنيتي سه نقش اصلي را به عهده دارد:

1-چه و چرا بايد محافظت شود.

2-چه کسي بايد مسئوليت حفاظت را به عهده بگيرد.

3-زمينه اي را بوجود آورد که هرگونه تضاد احتمالي را حل و فصل کند.

سياستهاي امنيتي را مي توان به طور کلي به دو دسته تقسيم کرد:

1-مجاز (Permissive) : هر آنچه بطور مشخص ممنوع نشده است ، مجاز است.

2-محدود کننده (Restrictive) : هر آنچه بطور مشخص مجاز نشده است ، ممنوع است.

معمولا ايده استفاده از سياستهاي امنيتي محدودکننده بهتر و مناسبتر است چون سياستهاي مجاز داراي مشکلات امنيتي هستند و نمي توان تمامي موارد غيرمجاز را برشمرد. المانهاي دخيل در سياست امنيتي در RFC 2196 ليست و ارائه شده اند.

5- طرح امنيت شبکه

با تعريف سياست امنيتي به پياده سازي آن در قالب يک طرح امنيت شبکه مي رسيم. المانهاي تشکيل دهنده يک طرح امنيت شبکه عبارتند از :

1-ويژگيهاي امنيتي هر دستگاه مانند کلمه عبور مديريتي و يا بکارگيري SSH

2-فايروالها

3-مجتمع کننده هاي VPN براي دسترسي از دور

4-تشخيص نفوذ

5-سرورهاي امنيتي AAA ( Authentication، Authorization and Accounting) و ساير خدمات AAA براي شبکه

6-مکانيزمهاي کنترل دسترسي و محدودکننده دسترسي براي دستگاههاي مختلف شبکه

6- نواحي امنيتي

تعريف نواحي امنيتي نقش مهمي را در ايجاد يک شبکه امن ايفا مي کند. در واقع يکي از بهترين شيوه هاي دفاع در مقابل حملات شبکه ، طراحي امنيت شبکه به صورت منطقه اي و مبتني بر توپولوژي است و يکي از مهمترين ايده هاي مورد استفاده در شبکه هاي امن مدرن ، تعريف نواحي و تفکيک مناطق مختلف شبکه از يکديگر است. تجهيزاتي که در هر ناحيه قرار مي گيرند نيازهاي متفاوتي دارند و لذا هر ناحيه حفاظت را بسته به نيازهاي امنيتي تجهيزات نصب شده در آن ، تامين مي کند. همچنين منطقه بندي يک شبکه باعث ايجاد ثبات بيشتر در آن شبکه نيز مي شود.

نواحي امنيتي بنابر استراتژي هاي اصلي ذيل تعريف مي شوند.

1-تجهيزات و دستگاههايي که بيشترين نياز امنيتي را دارند (شبکه خصوصي) در امن ترين منطقه قرار مي گيرند. معمولا اجازه دسترسي عمومي يا از شبکه هاي ديگر به اين منطقه داده نمي شود. دسترسي با کمک يک فايروال و يا ساير امکانات امنيتي مانند دسترسي از دور امن (SRA) کنترل مي شود. کنترل شناسايي و احراز هويت و مجاز يا غير مجاز بودن در اين منطقه به شدت انجام مي شود.

2-سرورهايي که فقط بايد از سوي کاربران داخلي در دسترس باشند در منطقه اي امن ، خصوصي و مجزا قرار مي گيرند. کنترل دسترسي به اين تجهيزات با کمک فايروال انجام مي شود و دسترسي ها کاملا نظارت و ثبت مي شوند.

3-سرورهايي که بايد از شبکه عمومي مورد دسترسي قرار گيرند در منطقه اي جدا و بدون امکان دسترسي به مناطق امن تر شبکه قرار مي گيرند. درصورت امکان بهتر است هر يک از اين سرورها را در منطقه اي مجزا قرار داد تا درصورت مورد حمله قرار گرفتن يکي ، سايرين مورد تهديد قرار نگيرند. به اين مناطق DMZ يا Demilitarized Zone مي گويند.

4-استفاده از فايروالها به شکل لايه اي و به کارگيري فايروالهاي مختلف سبب مي شود تا درصورت وجود يک اشکال امنيتي در يک فايروال ، کل شبکه به مخاطره نيفتد و امکان استفاده از Backdoor نيز کم شود.

رويکردي عملي به امنيت شبکه لايه بندي شده

امروزه امنيت شبکه يک مسأله مهم براي ادارات و شرکتهاي دولتي و سازمان هاي کوچک و بزرگ است. تهديدهاي پيشرفته از سوي تروريست هاي فضاي سايبر، کارمندان ناراضي و هکرها رويکردي سيستماتيک را براي امنيت شبکه مي طلبد. در بسياري از صنايع، امنيت به شکل پيشرفته يک انتخاب نيست بلکه يک ضرورت است.

در اين قسمت رويکردي لايه بندي شده براي امن سازي شبکه به شما معرفي مي گردد. اين رويکرد هم يک استراتژي تکنيکي است که ابزار و امکان مناسبي را در سطوح مختلف در زيرساختار شبکه شما قرار مي دهد و هم يک استراتژي سازماني است که مشارکت همه از هيأت مديره تا قسمت فروش را مي طلبد.

رويکرد امنيتي لايه بندي شده روي نگهداري ابزارها و سيستمهاي امنيتي و روال ها در پنج لايه مختلف در محيط فناوري اطلاعات متمرکز مي گردد.

?- پيرامون

?- شبکه

?- ميزبان

?- برنامه کاربردي

?- ديتا

معايب

پياده سازي جامع امنيت سطح برنامه مي تواند هزينه بر باشد، چرا که هر برنامه و ميزبان آن بايد بصورت مجزا ارزيابي، پيکربندي و مديريت شود. بعلاوه، بالابردن امنيت يک شبکه با امنيت سطح برنامه مي تواند عملي ترسناک! و غيرعملي باشد. هرچه زودتر بتوانيد سياست هايي براي استفاده از اين ابزارها پياده کنيد، روند مذکور موثرتر و ارزان تر خواهد بود.

ملاحظات

ملاحظات کليدي برنامه ها و طرح هاي شما را براي بلندمدت اولويت بندي مي کنند. امنيت را روي برنامه ها کاربردي خود در جايي پياده کنيد که بيشترين منفعت مالي را براي شما دارد. طرح ريزي بلندمدت به شما اجازه مي دهد که ابزارهاي امنيتي را با روشي تحت کنترل در طي رشد شبکه تان پياده سازي کنيد و از هزينه هاي اضافي جلوگيري مي کند.

سطح ? - امنيت ديتا

امنيت سطح ديتا ترکيبي از سياست امنيتي و رمزنگاري را دربرمي گيرد. رمزنگاري ديتا، هنگامي که ذخيره مي شود و يا در شبکه شما حرکت مي کند، به عنوان روشي بسيار مناسب توصيه مي گردد، زيرا چنانچه تمام ابزارهاي امنيتي ديگر از کار بيفتند، يک طرح رمزنگاري قوي ديتاي مختص شما را محافظت مي کند. امنيت ديتا تا حد زيادي به سياست هاي سازماني شما وابسته است. سياست سازماني مي گويد که چه کسي به ديتا دسترسي دارد، کدام کاربران مجاز مي توانند آن را دستکاري کنند و چه کسي مسوول نهايي يکپارچگي و امن ماندن آن است. تعيين صاحب و متولي ديتا به شما اجازه مي دهد که سياست هاي دسترسي و ابزار امنيتي مناسبي را که بايد بکار گرفته شوند، مشخص کنيد.