گزارش کارآموزی واحد پشتيبانی فنی سوييچ مخابرات

گزارش کارآموزي واحد پشتيباني فني سوييچ مخابرات در 43 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست

مقدمه

فصل اول – آشنايي با مکان کارآموزي

تاريخچه

شرخ مختصري از فرآيند خدمات



فصل دوم – ارزيابي بخش هاي مرتبط به رشته ICT

موقعيت رشته کارآموز

شرح وظايف رشته کارآموز

برنامه هاي آينده سازمان



فصل سوم – آموخته ها

واحد پشتيباني فني مراکز شهري

توپولوژي شبکه

مرکز ترانزيت

Numbering

تماس هاي شهري

تماس هاي بين شهري

کد منطقه

تماس هاي کشوري

مرکز مخابراتي

مسير برقراري ارتباط از مشترک تا مرکز

سيگنالينگ صحبت

تبديل صوت به سيگنال ديجيتالي

لينک E1

فيبر نوري

Call prossesing

چگونگي شماره گيري

آشنايي با سخت افزار سوئيچ

انواع کارت ها

مکانيسم Loud sharing و Hot standby

سرويس هاي ويژه مخابراتي

شارژينگ

شبکه هاي نسل آينده

نتيجه گيري

مقدمه :

انسان از ابتداي خلقت خويش همواره به ارتباط با هم نوع نياز داشته و اين نياز در گذر سال ها و قرن ها بيشتر شده به صورتي که تبديل به يک ضرورت انکار پذير در زندگي انسان ها شده است و همين نياز باعث شده انسان به دستاوردهاي بزرگي مانند پست، تلگراف، تلفن و اينترنت دست يابد و مطمئناً دستاوردهاي بهتري نيز در آينده براساس همين نيازها به وجود خواهد آمد و در حقيقت جهان پهناور امروز به واسطه همين ارتباطات ايجاد شده به دهکده جهاني تبديل شده است.

مخابرات سهم عظيم و به جرات مي توان گفت بزرگترين سهم را در برقراري ارتباط بين انسان ها به عهده دارد، که به تنهايي شامل بخش ها و قسمت هاي مختلفي مي باشد.

در اين گزارش که حال گذراندن يک دوره 240 ساعته در شرکت مخابرات استان ................. مي باشد به طور مختصر توضيحاتي در رابطه با چگونگي عملکرد اين شرکت ارائه شده است.



تاريخچه

ايجاد ارتباطات مخابراتي در ابتدا با اختراع تلفن توسط گراهانبل بوجود آمد و از آن پس اين ارتباطات گسترش يافت تا اينکه به شکل امروزي درآمده است. در ابتداي کار ارتباطات کاناليزه نبوده و امنيت نداشت.

و از زماني که شبکه مخابراتي گسترش يافت نياز به بخشي جهت ايجاد ارتباط با ساير قسمت ها بود و ديگر اين امکان وجود نداشت که هر مشترک به صورت مستقيم با ساير مشترکين در ارتباط باشد. از اين رو از تکنولوژي به نام سوييچ استفاده شد.

سوييچ در لغت به معني کليک زدن مي باشد. اما در عمل به معني دستگاهي است که عمليات پردازش، محاسبه شارژينگ و کليه کارهاي مرتبط با آن را انجام مي دهد.

اداره پشتيباني فني در ارتباط با سوييچ است. وقتي دو مشترک به صورت مستقيم با يکديگر ارتباط برقرار مي کنند سوييچ هيچ گونه جايگاهي ندارد.

سوييچ را نصب مي کنيم و اين سوييچ مشخص مي نمايد که کدام مشترک مي تواند با ديگر مشترک از همان مرکز يا از ساير مراکز در ارتباط باشد.



شرح مختصر از خدمات فرآيند خدمات :

خدماتي که در اين بخش ارائه مي شوند عبارتند از :

1- خرابي از سوييچ

2- up grade سوييچ

3- کنترل عملکرد سوييچ (تغيير سخت افزار و نرم افزار)

4- ارزيابي سوييچ و غيره



فعاليتهاي اين بخش به طور کلي به سه دسته زير تقسيم مي شوند :

1- تعمير و سرويس اساسي کليه گروه هاي سالن يک مرکز

اين بخش وظيفه دارد که به گروه هاي مختلفي از دستگاه ها که در سالن يک مرکز قرار دارند سرکشي کرده و آنها را تعمير و سرويس کنند.



2- تعمير يا تعويض کليه قطعات فرسوده

کليه قطعات و کارت هاي فرسوده و خراب از مراکز شهري ديگر در سطح استان و شهر به اين بخش آورده شده و تعمير و سرويس و در صورت لزوم تعويض مي شوند در بعضي موارد که امکان جابجايي دستگاه ها نباشد کارمندان اين بخش به اين مراکز در سطح شهر يا استان مي روند و به تعمير يا سرويس دستگاه خراب در آن محل مي پردازند.



3- تعيين استانداردهاي کميت مورد نظر در مورد سرويس قطعات اساسي يکي از اجزاء اصلي دستگاه هاي سوييچ که امکان فرسوده و خرابي در آن زياد است و در اين بخش سرويس و تعمير مي شوند کارتهاي الکترونيکي هستند. اين کارت ها شامل انواع آي سي هاي Cmos و tTL، ميکروکنترلرها، انواع کريستال ها، مقاومت، خازن، رله و غيره هستند که طبق نقشه ها و مدارات از قبل طراحي شده روي گيت هايي نصب و لحيم مي شوند و انواع کارتها مثل کارت لاين، بافر، کارتهاي سي پي يو و غيره را بوجود مي آورند.

موقعيت رشته کارآموز :

فناوري اطلاعات امروزه به عنوان ابزاري جهت مديريت سازمان ها علم جديدي است که تمامي جهان را در برگرفته است و فن آوري اطلاعات و ارتباطات جامعه اي به وجود مي آورد که در آن ارتباطات و زندگي انسان ها براساس وسايل ارتباطي آنها شکل مي گيرد و مديريت اطلاعات از طريق فرهنگ اطلاعات صورت مي گيرد. پس کليه ارتباطات از طريق مديريت يک بخش سازماندهي مي شود.

همانطور که گفته شد دوره کارآموزي خود را در بخش پشتيباني فني مراکز سوييچ گذراندم. پس در اين بخش نيز سوييچ به عنوان عنصر و عامل اصلي در مديريت ارتباطات نقش عظيمي را بر عهده دارد و کارها و فعاليت هاي اين بخش تنها با بررسي و کنترل و رفع خرابي سوييچ انجام مي گيرد. و آنچه در اينجا مهم است ايجاد ارتباط کليه مشترکين با هم از طريق سوييچ است.



شرح وظايف رشته کارآموز :

در اين مورد مي توان چنين گفت که کارآموز در طي اين مرحله آموزش هاي لازم جهت ايجاد و برقراري يک ارتباط مطلوب از طريق سوييچ و اجزاي داخلي ان و وظايف هر کدام از وسايل ارتباطاتي از جمله کافو و پست که در مسير برقراري ارتباط هستند داده مي شود. همچنين وظايف هر مرکز مخابراتي و کارهايي که براي ارتباطات مطلوب تر انجام مي دهد.



برنامه هاي آينده سازمان :

از برنامه هاي آينده سازمان مي توان به راه اندازي شبکه NGN ، که يک شبکه هوشمند است نام برد. که اين شبکه و استفاده از سرويس هاي آن امکانات بسيار و ثمربخشي را جهت ارتباط ايجاد مي کند که از آن جمله مي توان گفت که هر مشترکي که يک خط تلفن ثابت دارد با جابجايي مشترک به شهر منطقه يا ناحيه ديگر، نيازي به تعويض شماره تلفن نخواهد داشت وفقط با انتقال آن مي تواند از آن استفاده نمايد و نيازي به شماره جديد نمي باشد.

شرکت ها خارجي :

1- NEAX (شرکت NEC ژاپني)

2- S12 (الکاتل آلمان)

3- EWSD (شرکت زيمنس)

4- ZTE (شرکت چيني)



سوييچ ها از نظر ظرفيت نيز به دو دسته کم ظرفيت و پر ظرفيت تقسيم بندي مي شوند که به مراکزي (سوييچي) که کمتر از 1000 شماره داشته باشد سوييچ کم ظرفيت گفته مي شود. که معمولاً به صورت 256 شماره اي، 512 شماره اي و 768 شماره اي يافت مي شوند. و به مراکز بالاي يکصد هزار شماره سوييچ پر ظرفيت گفته مي شود. و به صورت 5000 مشاره اي، 10000 شماره اي، 20000 شماره اي و غيره يافت مي شوند. البته در حال حاضر به علت گسترش مخابرات در مورد سوييچ هايي که حدود 2000 شماره داشته باشند مانند سوييچ هاي کم ظرفيت رفتار مي شوند. در مراکز پر ظرفيت از سوييچ هايي نظير EWSD و S12 و ZTE و در مراکز کم ظرفيت از سوييچ هايي نظير پارستل و کارين استفاده مي شود.



توپولوژي شبکه :

1- ارتباط مستقيم بين مراکز

2- استفاده از مراکز واسطه (ترانزيت)

مخابرات ايران از هر دو روش براي برقراري ارتباط استفاده مي کند. البته در همه کشور ها به جز کشورهايي که از ماهواره استفاده مي کنند بدين روش است. بين دو مرکز يک مسير اصلي وجود دارد و يک مسير Alternative که در صورت بروز هر اشکالي براي جلوگيري از قطع ارتباط از مسير Alternative استفاده مي شود. البته لزومي ندارد که هر دو مسير مستقيم باشند و يا از مرکز واسطه استفاده کنند. مي تواند يکي از کابل ها مستقيم باشد و ديگري از مسير واسطه استفاده کند تا اگر در مسير مشکلي ايجاد شد ارتباط قطع نشود.



مراکز ترانزيت :

اگر دو مرکز به طور مستقيم با هم ارتباط داشته باشند فاصله بينشان نبايد از يک حد مشخص (حدود 7 تا 8 کيلومتر) بيشتر باشد زيرا در غير اينصورت کابل کشي جواب نمي دهد و بايد از مراکز واسطه يا ترانزيت بين مراکز استفاده کرد.



آشنايي با سخت افزار سوئيچ :

هر مرکز مخابراتي داراي سوئيچ مي باشد، که هر سوئيچ متشکل از چند راک يا کابينت (unite) مي باشد. هر راک به طبقاتي به نام شلف (Shelf) تقسيم مي شود و به جاهايي که کارت ها قرار مي گيرند اسلات (slat) گفته مي شود. و در هر اسلات يک برد (يک کارت) قرار مي گيرد بعد از شلف جزء ديگري که مورد بررسي قرار مي گيرد ماژول ناميده مي شود که عملاً آن را نمي بينيم. ماژول يک يا تعدادي کارت است که يک وظيفه مشخص را انجام مي دهند.

البته در هر راک يک قسمتي به نام power وجود دارد ممکن است يک شلف را به power ها اختصاص دهيم يا اينکه power ها را بين شلف ها تقسيم کنيم. Power ها تامين کننده انرژي کارت هاي مي باشند.

يک سري فريم ها که در پشت شلف ها قرارگرفته اند و به آنها Back plain گفته مي شود و اين ها باعث برقراري ارتباط بين کارت ها مي شوند. هر اسلات اگر يک اسلات مشترک باشد بسته به نوع کارت که 8، 16، 32 مشترک باشد 8، 16، 32 پورت وجود دارد. که پورت ها از اسلات به هر مشترک به صورت جداگانه وصل است که البته ديده نمي شوند و يک لفط نرم افزاري است و در پشت اين کارت ها قسمت هايي جهت نصب به Back plain وجود دارد که ژاک يا سوکت ناميده مي شوند.

در برخي از سوئيچ ها جهت ارتباط بين دو شلف از مدار connector استفاده مي شود. البته اين مدار کانکتور در حال حاضر حذف شده است. در سوئيچ پارستل ارتباط دو شلف از طريق ريبون انجام مي شود ولي در سوئيچ هاي جديد ارتباط بين شلف ها هم از طريق back plain انجام مي شود. سوئيچ ها با ولتاژي بين 48 و 56 کار مي کنند.





مکانيسم loud share :

در اين روش هر دو کارت فعال هستند و کار انجام مي دهند ولي در صورت خرابي و قطع يک کارت، کارت دوم وظايف کارت اول را برعهده مي گيرند. و هر کدام از کارت ها 50% عمليات پردازش را انجام مي دهند.



مکانيسم Hot standby :

در اين حالت يکي از کارت ها Active و ديگري standby و هر دو همزمان کار نمي کنند و در هر لحظه يکي فعال است. هميشه در حين انجام کارها يکي از کارت ها در مدار و کارت ديگر در حالت standby مي باشد. و در صورت مشکل و خرابي کارت Active کارت standby به حالت فعال در مي آيد و وظايف را برعهده مي گيرد. همچنين با بيرون کشيدن کارت Active از شلف، کارت standby فعال مي شود.



توجه : روي بعضي کارت ها LED هايي وجود دارد که نحوه عملکرد کارتها را نشان مي دهد. مثلاً در سوئيچ کارين يک کارت به نام Iss وجود دارد که 8 عدد LED روي آن وجود دارد و براي حالت Active بايد LED هاي 2 تا 5 با يک سرعت خاص روشن – خاموش شوند. و براي حالت standby آن LED ها به صورت رژه اي و پشت سر هم روشن – خاموش شوند.



کارت POWER :

يکي از کارت هاي مهم سوئيچ کارت power است كه وظيفه آن تبديل ولتاژ 48 به ولتاژهاي موردنياز جهت کار ساير کارت ها و توزيع اين ولتاژهاست مثلاً 48 ولت را به ولتاژها 5، 3، 2 و 1 ولت تبديل مي کند. که اين ولتاژها را از طريق Back plain به كارت مورد نظر مي رساند پس وظيفه کارت power هم تبديل و هم توزيع ولتاژ است. در سوئيچ هاي عملي به نام Duplecation وجود دارد که معناي آن استفاده از 2 کارت به جاي يک کات است که اگر يک کارت خراب شد از کارت دومي استفاده مي شود. در کل نوع Duplication داريم يا حالت Hot Standby است يا حالت Loud sharing .

در حالت اول زماني که کارت power در حالت Active و آن را از شلف بکشيم سريع کارت

standby فعال شده و از حالت توقف خارج مي شود. در حالت دوم هر دو کارت در مدار هستند و تقريباً هر کدام 50 درصد کار مي کنند ولي اگر براي يک کارت مشکلي پيش بيايد کارت دوم وظايف کارت اول را هم انجام مي دهد.

کارت هاي کنترلي وکارت هاي حساس در سوئيچ حتماً بايد به صورت Duplication قرار داده شوند. در کنار سوئيچ وسايلي مثل يکسو کننده، ديزل ژنراتور و باتري وجود دارد به همين دليل در صورت قطع شدن برق شهر، برق سوئيچ قطع نمي شود.

لازم به تذکر است که به علت استفاده زياد از IC در سوئيچ، سوئيچ به دما بسيار حساس است و در نتيجه سالن دستگاه حتماً بايد دمايي بين 18 تا 20 درجه سانتي گراد داشته باشد.



کارت مشترکين :

کارت مشترک يا کارت Line وظيفه اساسي آن سرويس دهي به مشترک مي باشد. براي هر مشترک يک زوج سيم که به گوشي تلفن آن وصل مي شود، در نظر گرفته شده که با صرفنظر از اتصالات بين راه به سوئيچ مي رسد. در واقع ورودي کارت لاين همان زوج سيم است. پس براي يک کارت 8 مشترک 8 تا زوج سيم وجود دارد.



وظايف اصلي کارت Line :

1- تشخيص درخواست مکالمه (call request) :

در کارت هر مشترک قسمتي وجود دارد که جريان را چک مي کند (مثل آمپر متر). بدين معنا که اگر جريان ورودي يکي از مشترکين کم شد به اين معني است که اين مشترک درخواست مکالمه دارد و بلافاصله کارت لاين به کارت تن دستور مي دهد که براي مشترک بوق بفرستد.

2- تامين ولتاژ مورد نياز مشترک :

ولتاژ کمي که در زوج سيم ورودي در گوشي مشترک احساس مي شود توسط اين کارت ايجاد مي شود.



3- ارسال زنگ به مشترک :

که به کارت تن دستور مي دهد براي مشترک مقصد زنگ ارسال کند.



4- scan کردن کل مشترکين کارت :

بدين معنا که اين کارت مدام مشترکين خود را چک مي کند و اگر يکي خراب باشد به سيستم گزارش مي دهد.

از نظر سخت افزاري براي هر مشترک روي کارت قسمتي به نام slice وجود دارد که با توجه به تکنولوژي ساخت شرکت سازنده هر کارت مي تواند 8 تايي، 16 تايي و 32 تايي باشد. در سوئيچ NEAX به ازاي هر مشترک يک کارت وجود دارد.

استفاده از کارت ها مشترکين که 32 تايي هستند نياز به تعداد کارت ها و راک هاي کمتري دارند و حجم آنها کمتر و مناسب تر هستند ولي در صورت بروز مشکل براي يک مشترک و بيرون کشيدن کارت آن، ارتباط 31 مشترک ديگر هم قطع مي شود.

کارت هاي مشترکين معمولاً با نام هاي DLU، ANC، ASL به کار برد ه مي شود.



کارت همزماني يا clk :

همانطور که گفته شد سوئيچ ها با برق 48 ولت کار مي کنند و در صورتي که ولتاژ بالايي اعمال شود باعث مي شود که سوئيچ قطع شود. در سخت افزار سوئيچ مقاومت، ظرفيت خازني، ظرفيت سلفي زوج سيم را انداه گيري مي کند. و در زوج سيم بايد يک مقدار استاندارد براي اين مقادير داشته باشيم. و مقاومت سيم ها بايد يک مقدار مشخص باشد. و اين همزماني را توسط کارت CLK مي توانيم ايجاد کنيم. وظيفه اين کارت توليد پالس ساعت جهت همزماني اطلاعات است. چون اطلاعات به صورت 0 و 1 ارسال مي شود نبايد مراکز با هم اختلاف فاز داشته باشند. به همين منظور يک مرکز در کل کشور وجود دارد که همه مراکز سوئيچ کشور را با هم همزمان مي کند. در اين کارت ها يک قطعه کريستالي کار همزماني را انجام مي دهد.



کارت Announcement :

وظيفه ضبط، بخش و فرستادن پيام هاي ارتباطي مورد نياز مخابرات را برعهده دارد. اين کارت ها برنامه پذير هستند و مي توان آن ها را progrom کرد.



کارت ترانک ديجيتالي (Digital Trunk) :

کارت ترانک با توجه به حافظه و برنامه اي که دارد مسير را مي بيند. به ازاي لينکهاي مختلف کارت هاي مختلفي وجود دارند. مثلاً کارت ها ترانک 1 لينک، 2 لينک، 3 لينک 4 لينک.

به عنوان مثال يک ترانک 4 لينک 4 مسير را هدايت مي کند. هر کارت ترانک وظيفه بستن برخي از مسيرها را به عهده دارد بنابراين در يک سوئيچ کارت هاي ترانک مختلفي وجود دارند. همان طور که گفته شد کارت هاي ترانک وظيفه بستن مسيرهاي ارتباطي بين مراکز يک شهر يا بين مرکز سوئيچ با شهرهاي ديگر را برعهده دارد. يعني هر وقت شماره آناليز شد به محض اينکه prefix شماره با prefix شماره هاي مراکز يکي نباشند، وارد کارت ترانک مي شود و کارت ترانک با توجه به برنامه مسير را تعيين مي کند.



کارت تن :

وظيفه ايجاد بوق هاي مختلف مثل بوق آزاد، بوق اشغال و Howler Tone و غيره مي باشد. مرکز دومي يا مقصد است که براي مشترک اوليه زنگ و براي مشترک دوم زنگ و براي مشترک اوليه شبه زنگ مي فرستد. زنگ توسط کارت Ring Generator ايجاد مي شود که ممکن است اين کارت همان کارت power باشد.

بوق را کارت لاين مبدا براي مشترک مبدا مي فرستند و زنگ و شبه زنگ را کارت لاين مقصد براي مشترک مقصد و مبدا ارسال مي کند که اين کارت ها را به کارت هاي Tone و Ring Generator دستور ارسال بوق و زنگ را مي دهند. در سوئيچ علاوه بر Tone به Announce هم احتياج داريم که پيغام ضبط شده توسط مخابرات براي آگاهي مشترکين است.

آي سي Flash Memory يک حافظه RAM است که مي توان اطلاعات را روي آن ذخيره کرد. جاي اين آي سي روي کارت تعبيه شده است. جاي بقيه المان ها روي کارت FIX است ولي اين آي سي پايه دار است و به همين دليل قابليت جابجايي دارد و مي توان پس از program کردن آن را سر جاي خود قرار داد.