گزارش کارآموزی قزل آلای رنگین کمان

گزارش کارآموزي قزل آلاي رنگين کمان در 59 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول..................................................................................................................................... 1

مقدمه...................................................................................................... 2

1- تعريف ماهيان سرد آبي.......................................................................................... 3

2- معرفي ماهي قزل آلاي رنگين کمان.................................................................. 4

2-1- جايگاه ماهي قزل آلاي رنگين کمال در رده بندي جانوري................... 4

2-2- مورفولوژي و اکولوژي ماهي قزل آلاي رنگين کمان................................. 4

2-3- آناتومي و فيزيولوژي دستگاه گوارش............................................................ 6

2-3-1- دهان................................................................................................................. 6

2-3-2- حلق.................................................................................................................. 7

2-3-3- مري................................................................................................................... 7

2-3-4- معده.................................................................................................................. 7

2-3-5- روده................................................................................................................... 8

3- شرايط محيطي.......................................................................................................... 8

4- تعريف علم تغذيه..................................................................................................... 9

5- مزرعه پرورش ماهي قزل آلاي رنگين کمان.................................................... 10

6- انواع غذاهاي مورد استفاده درمزرعه پرورش.................................................... 11

6-1- غذاي تر................................................................................................................. 11

6-1-1- ترکيب غذاي تر............................................................................................. 11

6-2- غذاي مرطوب....................................................................................................... 12

6-3- غذاي خشک........................................................................................................ 13

7- تغذيه بچه ماهيان..................................................................................................... 14

8- مقدار غذادهي........................................................................................................... 14

9- زمان و دفعات غذادهي........................................................................................... 18

10- کيفيت غذا.............................................................................................................. 19

11- روش هاي تغذيه................................................................................................... 20

12- فرموله نمودن ترکيبات غذايي........................................................................... 22

13- زيست سنجي وتکميل فرمهاي مربوطه.......................................................... 24

13-1- فرم بيومتري..................................................................................................... 24

فصل دوم

14- احتياجات مواد غذايي آزاد ماهيان.............................................................. 27

14-1- انرژي لازم در ماهيان و راه هاي تأمين آن......................................... 27

14-1-1 احتياجات انرژي قزل آلاي رنگين کمان.......................................... 28

14-2- پروتئينها........................................................................................................ 29

14-2-1- کيفيت پروتئين..................................................................................... 30

14-2-2- مواد اوليه پروتئين حيواني و تغذيه ماهي ها................................ 31

14-2-2-1- پودر ماهي fish meal................................................................ 31

14-2-2-2- پودر گوشت و خون blood and meat meat................ 32

14-2-2-3- پودر خون blood meat............................................................ 33

14-2-3- مواد اوليه پروتئيني با منشاء گياهي در تغذيه ماهي.................. 34

14-2-3-1 کنجاله تخم پنبه................................................................................ 34

14-2-3-2- کنجاله سويا....................................................................................... 35

14-2-3-3- کنجاله آفتابگردان............................................................................ 35

14-2-3-4- کنجاله بادام زميني:........................................................................ 35

14-2-3-5- پروتئين تک سلولي Single cell protein........................ 36

15-1- احتياجات چربي قزل آلا.......................................................................... 36

16-1- کربوهيدرات ها يا قندها........................................................................... 37

17-1- ويتامينها........................................................................................................ 38

18-1- بيماريهاي بچه ماهيان............................................................................... 41

18-1-1 گرسنگي..................................................................................................... 41

18-1-2- هگزاميتياز (اکتوميتوس).................................................................... 42

18-1-3- مشکلات آبششي................................................................................... 42

18-2- خراشيدن...................................................................................................... 43

18-3- آفتاب سوختگي.......................................................................................... 44

فصل سوم

جدول هاي غذادهي................................................................................................... 47

نتيجه گيري.................................................................................................................. 50

فهرست منابع............................................................................................................... 52




مقدمه

رشد بي رويه جمعيت در سالهاي اخير و نياز مبرم به تهيه مواد غذايي از يک طرف و رو به اتمام بودن منابع غذايي قابل دسترس از طرف ديگر توجه به اين موضوع که در حال حاضر بسياري از مردم دنيا با کمبود مواد غذايي روبرو مي باشند باعث شده در کشور ما نيز با توجه به رشد جمعيت و محدود بودن منابع آبي و از طرفي رو به کاهش بودن منابع دريايي، شرکت سهامي شيلات ايران را برآن داشت که پرورش ماهي را در آبهاي داخلي جدي گرفته و امکانات خود را در جهت افزايش توليدات داخلي به کار گيرد.

پرورش موفق و پايدار آبزيان اعم از ماهيان وسخت پوستان بستگي به پيش بيني غذاي کافي، روابط زيست محيطي و نيز ملاحظات اقتصادي، تهيه و دسترسي به غذا دارد. امروزه به طور ميانگين در حدود يک درصد انرژي، 5 درصد کل پروتئين و 14 درصد پروتئين حيواني مردم از ماهي تأمين مي شود که اين ارقام روند صعودي داشته و مصرف آبزيان رو به گسترش است. بازده تبديل غذا به گوشت در ماهي بسيار بالا است در پرورش ماهي بازده تبديل پروتئين به پروتئين ماهي (کيلوگرم پروتئين در غذا براي توليد يک کيلوگرم پروتئين ماهي) نسبت به جوجه هاي گوشتي و ساير حيوانات خونگرم بيشتر است.

از نظر پراکنش جغرافيايي گوشه هاي مختلف آزاد ماهيان توسط بشر به نواحي دور از زيستگاه طبيعي اصلي انتقال داده شده اند. منشاء نسل قزل آلاي رنگين کمان کاليفرنياي آمريکاست ولي در حال حاضر در تمامي نقاط جهان که آب مناسب براي زيست اين ماهي وجود دارد، گسترش يافته است. توسعه و ترقي روزافزون پرورش آزاد ماهيان منجر به انتقال ماهي آزاد اقيانوس اطلس از سواحل شرقي آمريکاي شمالي به سواحل غربي آن و حتي کشورهايي نظير آفريقاي جنوبي، تانزانيا و استراليا گرديده است.



1- تعريف ماهيان سرد آبي

ماهي شناسان، ماهيان آبهاي شيرين را بر اساس نيازهاي حرارتي آنها به 3 گروه تقسيم نموده اند.

الف) ماهيان مناطق حاره که فقط در آبهاي گرم مي توانند زندگي کنند بعنوان مثال، ماهيان تيلاپيا وقتي که درجه حرارت آب پاين تر از 12 درجه سانتيگراد تنزل مي کند تلف مي شوند.

ب) ماهيان آبهاي گرم اغلب اين ماهيان محدوده حرارتي وسيعي را تحمل مي نمايند ولي رشد آنها دردماي زير 10 درجه سانتيگراد متوقف و يا کند مي شود. مهمترين ماهيان گرم آبي عبارتند از: ماهيان خانواده کپور بويژه کپور معمولي و کپور ماهيان عمده هندي.

ج) ماهيان سرد آبي: اين ماهيان قادر به تحمل درجات حرارت بيش از 25 درجه سانتيگراد به مدت طولاني نيستند. مهمترين گروه ماهيان سرد آبي مورد پرورش آزاد ماهيان مي باشند.







2- معرفي ماهي قزل آلاي رنگين کمان

2-1- جايگاه ماهي قزل آلاي رنگين کمان در رده بندي جانوري

Fishes = (شاخه) phylum

teleostic = (رده) class

protacantho pterygil = (فوق راسته) sup class

salmoniformes = (راسته) order

salmonidate = (خانواده) family

oncorhynchus = (جنس) genus

onchorhynchus Mykiss = (گونه) species

rainbow trout = (نام انگليسي) En. name



2-2- مورفولوژي و اکولوژي ماهي قزل آلاي رنگين کمان

اين ماهي از خانواده آزاد ماهيان است مهمترين ويژگي آن وجود باله چربي است که بين باله پشتي و باله دمي قرار دارد. اين ماهي داراي يک نوار پهن بصورت رنگين کمان در هر طرف بدن مي باشد. از لحاظ ظاهري قزل آلاي رنگين کمان بدن کشيده اي دارد رنگ قوس و قزحي از سرپوش برانشي تا انتهاي دم کشيده شده است. باله هايش توسعه يافته و تعداد آنها 8 تاست. اين باله هاي شامل دو باله سينه اي، دو باله شکمي، يک باله مخرجي، يک باله دمي و دو باله پشتي است که يکي از آنها بالاي بدن ماهي و در وسط قرار دارد و داراي اشعه است. به روي سر، بدن، پشت، باله چربي و باله دمي اين ماهي لکه هاي تيره رنگ ديده مي شوند. رنگ بدن اين آبزي سبز زيتوني در پشت 3 تا خاکستري روشن و سفيد با خالهاي سياهرنگ مي باشد. حداکثر طول اين ماهي به 70 سانتيمتر و حداکثر وزن بدن آن به 7 کيلوگرم مي رسد.

محدود زيستگاه قزل آلاي رنگين کمان از رودخانه کاسکونيم Kaskokwnim در آلاسکا به سمت جنوب ادامه مي يابد و با عبور از بخش برتيشن کلمبيا به منطقه Baja در کاليفرنيا مي رسد اين ماهي اصولا بومي رودخانه ساحل شمال غربي آمريکاست.

ماهيان نژاد مهاجر عموماً از نژاد غيرمهاجر که تمام دوره زندگي خود را در رودخانه سپري مي کنند بزرگترند اما بزرگترين ماهيان قزل آلاي رنگين کمان را مي توان در درياچه هاي آب شيرين يافت. دو واريته اصلي از قزل آلاي رنگين کمان وجود دارد. يکي از واريته ها که به دريا مهاجرت مي کند، قزل آلاي پولادسر ناميده مي شود، اين ماهي در اغلب رودخانه هايي که به اقيانوس آرام مي ريزد وجود دارد واريته ديگر به طور دائم در آب شيرين زندگي مي کند، واريته آب شيرين به چندين نژاد تقسيم مي شود.

قزل آلاي پولادسر در آب داراي نمک سرعت رشد منحصر به فرد و بالايي دارد که با سرعت رشد سريع الرشد ترين آزاد ماهيان اقيانوس آرام و اطلس برابري مي کنند. فصل تخم ريزي نژادهاي مختلف قزل آلا در نيمکره شمالي ممکن است در هر زماني درخلال ماه هاي پاييز و زمستان تا ابتداي بهار ادامه يابد قزل آلاي رنگين کمان در سنين 2 تا 3 سالگي به بلوغ مي رسد ومولدين آن بين 2 تا 3 کيلوگرم وزن داشته و متوسط طول آنها نيز 48 سانتيمتر است. بچه اينماهيان تقريباً هنگامي که 15 سانتيمتر طول دارند داراي 11 تا 12 عدد لکه هاي تيره رنگ بر روي بدن مي باشند که يکي از مشخصات آنها مي باشد. تعداد تخمها بين 5000 عدد است.

قزل آلاي رنگين کمان جزء ماهيان پرورشي است. در زمان حاضر ماهي قزل آلا، اساس صنعتي را تشکيل مي دهد که در حين توسعه است. اهميت آن بويژه در کشورهايي که قادر به تدارک شرايط و مهيا کردن محيط آب شيرين يا شور براي پرورش آن هستند در حال افزايش است. اين ماهي اکنون در پنج قاره جهان مورد پرورش قرار مي گيرد. نسبت به غذاي مصنوعي حساسيت ندارد و توقعات آن بالا نيست. نسبت به درجه حرارت مشکل ندارد (در حوضچه آزاد ماهيان) نسبت به گونه هاي ديگر دوام بيشتر و حساسيت کمتري نسبت به آلودگيها دارد. در برابر بيماريها مقاوم تر است. ماهي سريع الرشدي است و با تحقيقات زيادي که انجام شده است طيف تخمگيري وسيعي دارد. رنگ آزاد ماهيان در هنگام جفتگيري پررنگتر مي شود. از روي رنگماهي مي توان به محيط پي برد که براقي بودن ماهي نشان از سلامت محيط دارد.



2-3- آناتومي و فيزيولوژي دستگاه گوارش

2-3-1- دهان

شکل و موقعيت دهان در رابطه نزديک با نوع غذا و نحوه تغذيه مي باشد. دهان در ماهي قزل آلاي رنگين کمان از نوع مياني است. دهان داراي دندانهايي مي باشد که براي نگهداري طعمه صيد شده، خرد کردن غذا و غيره مي باشد شکل، تعداد و اندازه دندانها بستگي به نحوه زندگي و نوع تغذيه دارد. دندانها روي فکين بالا و پايين قرار گرفته است.



2-3-2- حلق

حلق پس از حفره دهان واقع شده است. ديواره حلق با اپيتليوم چند لايه پوشيده شده است و داراي عضلات مخطط مي باشد که ارادي هسند. در طرفين حلق شيارهاي آبشش ها قرار گرفته اند که لوله گوارشي را با آبشش ها مربوط مي نمايندد. روي قوس برانشها خارهاي برانش واقع گرديده اند که کار آنها صاف کردن آبي مي باشد که از حلق به طرف برانش رانده مي شود. بدين وسيله مانع از عبور قطعات ريز مي شوند. شکل خارهاي برانش و نوع تغذيه رابطه مشخص دارد، بطوريکه ماهيان درنده داراي خارهاي کوتاه و فاصله دار مي باشند.



2-3-3- مري

حلق مستقيما به مري منتهي مي شود که با اپيتليوم چند لايه پوشيده شده است. عضلات آن را نوع عضلات صاف مي باشد که ارادي هستند و وظيفه آن عبور دادن غذا به معده مي باشد که براي تسهيل عبور غذا، مري با ترشحات مخاطي کاملا آغشته مي باشد.



2-3-4- معده

مري به معده منتهي مي شود که سطح داخلي معده با اپيتليوم يک لايه استوانه اي شکل پوشيده شده است در جدار معده غده هاي گوارشي ويژه اي واقع گرديده اند در اکثر ماهيان تغيير شکل غذا (گوارش) در معده انجام مي گيرد. ماهي قزل آلاي رنگين کمان داراي معده کاملاً مشخص و روده کوتاهي است و مجراي صفرا در عقب معده و اول روده باز مي گردد.



2-3-5- روده

معده به روده منتهي مي گردد که به سه قسمت جلويي، مياني، عقبي تقسيم مي گردد که با اپيتليوم يک لايه پوشيده شده است ترشحات کبد و پانکراس به روده جلويي وارد مي گردد. همچنين آزاد ماهيان داراي زائده هاي کور يا پيلوريک مي باشند که در قسمت جلويي روده واقع شده است. همچنين در ماهي قزل آلا در مرحله جنيني آثار سوپاپ اسپرالي شکل مارپيچ مانند مشهود است. ولي در مراحل بعد رشد و نمو محو مي گردد و وظيفه آن افزودن سطح جذب روده ها مي باشد. روده مياني نمونه عقبي که آن هم به نوبه خود به کلوآک منتهي مي شود، طول مجراي گوارشي به نوع تغذيه ماهي بستگي دارد. در ماهيان درنده مجراي گوارشي، کوتاهتر مي باشد و روده نيز با حرکات دودي شکل باعث مي شود محتويات شکمي به طرف مخرج رانده مي شود.



3- شرايط محيطي

تعذيه نمودن همه موجودات زنده بستگي به شرايط محيط آن موجودي دارد که در آن محيط زندگي مي کند. اين امر در مورد ماهيان نيز صادق است، زيرا اگر شرايط محيطي ماهي براي زيست مناسب و مساعد نباشد، ايجاد استرس در ماهيان نموده و عمل تغذيه آنها متوقف و در نتيجه منجر به بيماريهاي سوء تغذيه شده و تلف مي گردند. بنابراين نوع تغذيه به تنهايي کافي نمي باشد. بلکه شرايط محيطي نيز بايد مناسب باشد که عبارتند از: 1- اکسيژن محلول در آب 2- درجه حرارت آب 3- pH آب 4- کدورت 5- نور 6- سرعت جريان آب



10- کيفيت غذا

ترکيبات غذايي مورد نياز براي پرورش بچه ماهي قزل آلا (20 تا 100 گرم) مي بايست داراي 42% پروتئين، 85/0% کلسيم، 85/0% فسفر، 12% چربي، 2/3% فيبر و حدود 10% رطوبت باشد.

براي پرورش بچه ماهي قزل آلا (100 تا 300 گرمي) ترکيبات غذايي مورد نياز مي بايست داراي 40% پروتئين، 9/0% کلسيم، 85/0% فسفر، 12% چربي، 4/3% فيبر و حدود 10% رطوبت مي باشد. انرژي ناخالص غذا بايد kcal/kg 4000 و حداکثر ازت آزاد آن تا mg/gr 100 باشد. دانه بندي غذاي مورد استفاده قزل آلا بايد متناسب با اندازه و وزن ماهي باشد، در صورت مصرف غذا با دانه بندي کمتر از اندازه مورد نياز، ماهي بايد انرژي بيشتري را جهت تأمين غذا خود مصرف کند.

اگر دانه هاي غذا بزرگتر از اندازه مورد نياز ماهي باشد، ماهي غذا را نمي گيرد و يا در صورتي که وارد دهان خود نمايد دوباره آن را خارج مي کند.





11- روشهاي تغذيه

در تغذيه ماهي قزل آلا بايستي توليد و تامين غذاي کافي با حداقل اتلاف و حداکثر صرفه جويي در نيروي کار در نظر گرفته شود. خوشبختانه آزاد ماهيان به مقدار زياد قابل تطبيق با روشهاي مختلف تغذيه اي مي باشند. اگر در تهيه غذا به اندازه کافي دقت بعمل آيد و نوع و اندازه هاي آن مشخص و زمان و فواصل تغذيه رعايت و از نمودارهاي مخصوص تغذيه پيروي شود مي توان از تلف شدن غذا به مقدار زياد جلوگيري کرده و رشد و نمو خوبي از ماهي انتظار داشت.

خرد کردن و آسياب کردن گوشت ماهي توام با با لِه کردن و بريدن آن است. اين عمل سبب پاره شدن ديواره سلولها و در نتيجه از بين رفتن قسمتي از مواد محلول در آنها مي گردد. براي جلوگيري هر چه بيشتر از اين کار، آسياب کردن بايستي فقط تاحدي باشدکه اندازه هاي مورد نظر بدست آيد. اگر غذا در حال منجمد بودن آسياب شود از له شدن آن تا حدودي جلوگيري مي شود. اندازه ذره هاي غذا بايستي به حدي باشد که ماهي بتواند آنها را مصرف نمايد و نيز از حل شدن مواد غذايي آن در آب جلوگيري شود. تکه هاي درشت غذا که بايستي بوسيله ماهي به تکه هاي کوچکتري تبديل شوند ممکن است مورد مصرف ماهي قرار نگرفته و يا در اثر بلعيدن باعث خفه شدن گردند. تعداد دفعاتي که روزانه بايستي به ماهي ها غذا داد بستگي به اندازه و سرعت تغذيه آنها دارد وقتي که تغذيه بچه ماهي ها آغاز مي شود حتما بايستي ذرات ريز غذايي در دسترس آنها قرار گيرد. براي اين منظور براي جلوگيري از اتلاف و حل شدن مواد غذاي در آب لازم است که مقدار کمي غذا در دفعات بيشتر در اختيار بچه ماهي ها قرار گيرد. ماهي هايي که درشتر مي شوند غذا را سريعتر بلعيده لذا مي توان مقادير بيشتري غذا در دفعات کمتر به آنها داد مقدار غذاي مصرفي روزانه بستگي به اندازه ماهي، درجه حرارت و نوع ماهي دارد. براي اينکه حداکثر استفاده از مواد غذايي بعمل آيد، بايستگي هميشه غذاي کمتري از ميزان مصرفي معمولي در اختيار بچه ماهي ها قرار گيرد. بخصوص غذاي خشک بايستگي کمتر از مقداري که آنها مي توانند مصرف کنند در دسترسشان قرار گيرد. با زياد کردن ميزان غذاي مصرفي ممکن است بتوان رشد و نمو ماهي را افزايش داد. ولي بايستي در نظر داشت که افزايش رشد حاصله هرگز برابر با ميزان غذاي اضافي که مصرف شده است نمي باشد.

اگر به ماهي ها حداکثر مقدار غذايي را که مي توانند بخورند داده شود نوعي رخوت و سستي در آنها بوجود آمده و فاقد جنب و جوش لازم مي گردند. بعلاوه اين ماهي ها غذا را بسرعت نگرفته و مواد غذايي بيشتر ارزش غذايي خود را در آب از دست خواهند داد. اگر به ماهي ها کمتر از مقدار لازم غذا داده شود، رشد آنها و نيز مقاومتشان در برابر بيماري ها کم مي شود. اين ماه ها به علت کمبود مواد غذايي مستعد پذيرش هرگونه شرايط نامطلوبي خواهند بود.









12- فرموله نمودن ترکيبات غذايي

براي نوشتن فرمول غذايي اطلاعات زير ضروري است.

1- ليست مواد غذايي اوليه که در عمل قابل تهيه مي باشند با جدول ترکيبات مختلف آنها و اطلاعات راجع به قيمت آن مواد.

2- خصوصيات جيره غذايي که بايد نوشته و ساخته شود و به صورت مقدار پروتئين – ليپيد – اسيدهاي آمينه ضروري – اسيدهاي چرب ضروري – ويتامينها و غيره را نيز بايد بنويسيد.

3- دانستن اينکه کدام يک از مواد خام بخصوص جهت تغذيه ماهي قزل آلاي رنگين کمان يا بنابراين اولين قدم در نوشتن فرمول جيره غذايي جمع آوري اطلاعات فوق بصورت منظم و قابل استفاده مي باشد. دومين مرحله عبارت از کشيدن يک جدول براي فرموله کردن غذا است که شامل مواد غذايي مهم وقابل تهيه و قيمت آنها باشد. وقتي که مواد اوليه جيره غذايي تعيين و مشخص شد، ساير مشخصات و ويژگي هاي آن را نيز مي توان بررسي و محاسبه نمود. تا آنکه بالاخره به يک فرمول يا ترکيب متعادل و ايده آل برسيم.

13- زيست سنجي و تکميل فرم هاي مربوطه

جهت بهبود مديريت در حين پرورش و آگاهي از وضعيت رشد ماهيان و تعيين غذاي روزانه مي بايست زيست سنجي پذيرد.

عمليات زيست سنجي بايد در صبح زود و زماني که هوا خشک بوده و معده ماهي خالي است انجام گيرد. بايد عمل زيست سنجي با سرعت و دقت کافي صورت گرفته تا از آسيب رسيدن به ماهي در حين کار جلوگيري شود. در صورت استفاده از ساچوک، بايستي از تورهاي زيرچشمه و بدون گره استفاده گردد. با آگاهي از وزن متوسط ماهيان موجود در استخر و استفاده از جدول مربوطه، جيره غذايي لازم را تعيين مي نماييم. جيره غذايي روزانه متناسب با ميزان رشد ماهيان تا زيست سنجي بعدي تعيين مي شود.



13-1- فرم بيومتري

بيومتري در پرورش مصنوعي قزل آلا با توجه به اينکه غذاي دستي به ماهيان داده مي شود و ميزان غذاي روزانه آن نيز مشخص مي باشد جهت تعيين ميزان رشد ماهي، ضريب تبديل غذايي، انتظار قابل برداشت در آخر دوره پرورش و همچنين تعيين غذاي مناسب براي سايز دهاني ماهي امري لازم و ضروري مي باشد.

معمولاً بيومتري ماهيان هر چند روز يکبار انجام مي شود و مراحل آن نيز به شرح زير مي باشد:

1- حجم معيني آب را در داخل يک سطل ريخته و وزن آن را يادداشت مي نماييم و بسته به اندازه ماهي آب کم يا زياد مي شود.

2- حداقل تعداد 50 قطعه از ماهي را توسط ساچوک از استخر گرفته و داخل سطل حاوي آب مي ريزيم و دوباره وزن مي نماييم (مواظب باشيد سطل کوچک نبوده و آب سرريز نکند).

3- وزن آب و ماهي را از وزن آب اوليه کم کرده تا وزن کل نمونه ماهي بدست آيد.

4- تعداد ماهيان نمونه را مي شماريم و وزن ماهيان را به (گرم) تقسيم بر تعداد ماهي مي نمائيم تا وزن متوسط معلوم گردد.

5- اگر اين عمل 2 يا 3 بار انجام گردد و وزن متوسط نهايي را از 2 يا 3 وزن متوسط بدست آمده بگيريم ضريب خطايي کمتري خواهيم داشت.

6- مي توانيم توسط يک خط کش طول بزرگترين و کوچکترين ماهي نمونه را نيز بدست آورده و يادداشت نمائيم.

7- براي بيومتري ماهيان بايستي حداقل 12 ساعت قبل غذاي آنها قطع گردد تا بتوان به آساني به دام انداخت.



14-2-2- مواد اوليه پروتئين حيواني و تغذيه ماهي ها

14-2-2-1- پودر ماهي hsh meal

از ماهي ها مي توان هم بدون دخل و تصرف مستقيماً براي تغذيه ماهيان استفاده نمود. هم مي توان از بقاياي صنعت بسته بندي ماهي و ضايعات آن بدين منظور استفاده کرد. امروزه انواع آرد ماهي از قبيل پودر ماهي هاي ساردين، شاه ماهي، تن، آنچوي و امثال آن با ترکيبات مختلف در بازار جهاني وجود دارد. مقدار پروتئين و اسيدهاي آمينه پودر ماهي بسته به نوع ماهي تهيه شده از آن مختلف است و بطور کلي مقدار پروتئين پودر ماهي مرغوب نبايد کمتر از 55% باشد. جدول 5 مقدار پروتئين و اسيدهاي آمينه اصلي در چند نمونه آرد ماهي را نشان مي دهد.

آرد ماهي شايد فراوانترين منبع پروتئين حيواني باشد که در کشورهاي مختلف بصورت تجاري توليد و به بازار عرضه مي شود کيفيت آرد ماهي بستگي به گونه، اندازه، مرحله رسيدگي مبني تازگي مواد اوليه وروش بکار رفته در توليد آرد ماهي دارد.

املاح اصلي مانند منگنز، آهن، يد نيز به مقدار کافي در آرد ماهي موجود مي باشد به اضافه از نظر ويتامينها بخصوص ويتامين دسته B، کولين، B2-B2 و اسيدپانتوتنيک، نياسين نيز قابل توجه مي باشد. از اين رو اهميت آرد ماهي در تغذيه انواع ماهي بسيار زياد مي باشد و تقريباً در تمام جيره هاي غذاي ماهي ومواد کنستانتره مخصوص ماهي پودر ماهي و يا ترکيبات آن وجود دارد. در موقع استفاده از ماهي در کننستانتره و جيره غذايي ماهي هاي پرورشي بايد توجه نمود که ناخالصي در آن وجود نداشته باشد و همچنين فاسد نشده باشد.



14-2-2-2- پودر گوشت و خون blood and meat meat

پودر گوشت و خون نيز يکي از مواد اوليه جهت تأمين پروتئين در جيره غذايي ماهي ها مي تواند باشد. آرد گوشت و خون از مازاد کشتارگا هاي دامي و کنسروسازي، لاشه حيواناتي که در کشتارگاه به علل مختلفي براي انسان غيرقابل مصرف تشخيص داده مي شوند تشکيل مي گردد.

همچنين ضمائم قرمز لاشه (کبد، قلب، قلوه، سر) ضمائم سفيد لاشه (مجاري معده، روده و شش ها، دستها و پاها) و ساير پس مانده کشتارگاه ها (خون، استخوان، اندام تناسلي، حتي شاخ و سم) در تهيه پودر گوشت مورد استفاده قرار مي گيرد. از اين رو بسته به اينکه مواد اوليه بيشتر شامل چه قسمت هايي مي باشد پودر گوشت موجود در بازار را به 3 دسته تقسيم مي کنند.



1- آرد گوشت پر استخوان (حاوي 45% پروتئين خام)

2- آرد گوشت کم استخوان (حاوي 50% پروتئين)

3- آرد گوشت بي استخوان (حاوي 55-53% پروتئين)

پودر گوشت داراي مقدار قابل توجهي گليسيرين، پروتئين و مخصوصاً ليزين است ولي اسيدهاي نوع متيوتين، تريپتوفان، هستيدين، تره اونين، پرولين آن نسبت به پودر ماهي کمتر است. مقدار چربي در آرد گوشت بين 14-7% است. پودر گوشت بسته به نوع تهيه داراي مقادير فراوان کلسيم و فسفر مي باشد به علاوه حاوي مقادير قابل توجهي از عناصر کمياب (مس، منگنز، آهن) است. از اين رو معمولاً در تغذيه طيور و ماهي پودر گوشت را هيچگاه به عنوان تنها منبع پروتئين در جيره انتخاب نمي کنند. بلکه به علت بعضي کمبودها و محدوديتهايي که در آن وجود دارد. به عنوان مکمل غذا همراه با پودر ماهي بکار مي برند.