گزارش كارآموزی سيستم الكتريكي خودرو در نمايندگي سايپا كد 1543

گزارش كارآموزي سيستم الكتريكي خودرو در نمايندگي سايپا كد 1543 در 60 صفحه ورد قابل ويرايش


فهرست مطالب

عنوان ...................................... صفحه

تاريخچه ..................................... 1

استارت ..................................... 5

كليد قطع وصل موتور استارت .................. 7

دستگاه تبديل سرعت .......................... 8

مولد برق يا دينام .......................... 9

آناليز دستگاه استارت و دينام ............... 10

قطع كننده جريان معكوس ...................... 12

آفتامات .................................... 16

دستگاه ايجاد جرقه ........................... 19

دستگاه احتراق اجزا .......................... 20

كوئل ....................................... 20

دلكو ....................................... 21

درب دلكو ................................... 24

خازن ....................................... 25

شمع ها ...................................... 26

بازديد شمع .................................. 27

انواع شمع ................................... 28

مگنت ....................................... 30

تأخير يا تقدم زمان احتراق .................... 31

ريتارد ..................................... 32

سيم كشي اتومبيل ............................ 34

رنگ هاي متفاوت براي شناسايي سيم هاء........ 36

ادوات داشبورد .............................. 36

داشبورد پيكان .............................. 40

روش تعويض فيوز دلكو ........................ 43

نصب و تنظيم پلاتين ........................... 44

طرز تعيين سيلندر شمارة يك و وايره آن ......... 45

مراقبت اساسي سيستم برق ..................... 47

فيوز ....................................... 48

استفاده از فازمتر براي عيب يابي ............. 49

آزمايش آفتامات ............................. 49

رديابي و رفع اشكال تعدادي از ايرادات برقي .. 51

الكترونيك در خودرو .......................... 52

نقش EIS در خودرو ........................... 53

سيستم جرقه (EIS ) .......................... 53

سيستم جرقه (EFI ) .......................... 54

سنسورها .................................... 55



تاريخچه شركت سايپا

شركت سهامي عام ايران در توليد اتومبيل ( سايپا) در سال 1344 در زميني به مساحت 240 هزار متر مربع ( در حال حاضر فقط مساحت زمين كارخانه مركزي 415 هزار متر مربع مي‌باشد ) و زير بنايي 20 هزار متر مربع با سرمايه اوليه 160 ميليون ريال بنام شركت سهامي توليد اتومبيل سيتروئن ايران تاسيس گرديد. در تاريخ 15 اسفند 1345 ثبت و در اواخر سال 1347 به مرحله بهره برداري رسيد.

اين شركت توليد اولين محصولات خود را كه شامل «وانت آكا » و سواري «ژيان » بود با روش كاملا دستي و بدون بهره گيري از تجهيزات و امكانات مدرن آغاز كرد. توليدات شركت بعد از سال 1353 به واسطه استفاده از ابزارهاي جديد و مكانيزه شدن برخي از بخشهاي توليدي ، سير صعودي يافت و بر تنوع محصولات شركت نيز افزوده شد بعنوان مثال مي توان به توليد خودروهاي: مهاريي ، پيكاب در مدلهاي معمولي دولوكس و كار اشاره نمود.

نام شركت در اوايل سال 1354 با حذف كلمه سيتروئن از انتهاي عبارت فرانسوي آن به «شركت سهامي ايراني توليد اتومبيل » به نام اختصاري
(سايپا ) كه ما خود از عبارت فرانسوي Annonyme Iranione De Productive Automobile ميباشد ، تغيير يافت .

اين شركت در 16 تيرماه 1358 تحت مالكيت دولت در آمده و از 18 آذرماه 1360 تحت سرپرستي سازمان گسترش نو نوساني صنايع ايران قرار گرفته و بر اساس مصوبه مورخ 1/2/65 هيأت وزيران ، كليه سهام سرمايه آن به نمايندگي از طر ف دولت جمهوري اسلامي بنام سازمان گسترش و نوسان سازي صنايع ايران منتقل گرديد در دي ماه سال 1378 به پيروي از سياست هاي مالي دولت جمهوري اسلامي ايران مبني بر كاهش تصدي دولت و خصوصي سازي شركتهاي دولتي و به موجب تبصره35 قانون بودجه كل كشور باواگذاري بيش از 51 % سهام اين شركت به غير ، سايپا نيز در زمره شركتهاي خصوصي قرار گرفت امروزه شركت سايپا با در اختيار داشتن بيش از80 شركت تابعه و وابسته بصورت مستقيم و غير مستقيم ، به گروه خودرو سازي بزرگ با امكان توليد انواع مختلف خودرو تبديل شده است.



سالماني شركت سايپا:

1334 : تاسيس شركت به نام شركت سهامي توليد اتومبيل سيستروئن ايران»

سالنماي شركت سايپا:

1344 : تاسيس شركت به نام شركت سهامي توليد اتومبيل سيتروئن ايران.

1347 : بهره برداري و شروع فعاليت با توليد انواع مدلهاي خودرو «ژيان»(1359 ـ 1347 )

1354: تغيير نام شركت به «شركت سهامي ايراني توليد اتومبيل» و تبديل شدن به شركت سهامي عام .

1355 : تغيير«رنو5» در مدلهاي سده درب و 5 درب ( 1372 ـ 1355 )

1362: توليد «وانت نيسان» با حجم موتور CC 2000 (1369ـ 1362 )

1369 : توليد«وانت نيسان» با حجم موتور cc 2400 ( در شركت زامياد ادامه دارد)

1371 :توليد «وانت نيسان دو كابين» با حجم موتوري cc 2400 (1373 ـ 1371 )

1371 : توليد «رنو 21 » ( 1373 ـ 1371 )

1372 : توليد«پرايد كاربراتوري» در مدلهاي CD5 ، LX ، GTX ( ادامه دارد) .

1374 : كسب رتبه اول كيفيت در بازار داخلي و تكرار اين رتبه در سالهاي 1375 ، 1376 ، 1378 .

1377 :دريافت اولين گواهينامه ISO 9001 در صنعت خودروسازي كشور از موسسه QMI كانادا.

كسب گواهينامه بهترين شركت توليدي در ميان شركتهاي تحت پوشش وزارت صنايع انجام مقدمات عمليات گسترده براي ساخت داخل نمودن قطعات محصولات توليدي .

1378 : موفقيت در تعميق ساخت داخل محصولات تا سطح 81 % ارزش CDK پرايد و 795 در مورد نيسان اخذ تاييد به انطباق مشخصات گازهاي خروجي آلاينده با استاندارد ECE 1504 و دريافت لوح سبز تبديل شدن به يك گروه خودروساز بزرگ با امكان توليد انواع كامل خودرو( (Full Range عرضه متجاوز ار 51 % سهام شركت به بخش خصوصي .

1379 : توليد سواري « پرايد face life » و «پرايد انژكتوري» در مدلهاي مختلف (ادامه دارد ) . دريافت لوح رتبه اول كيفيت در ميان توليد كنندگان وانت در ايران از نيسان ژاپن » دريافت لوح تقديمي از وزارت صنايع بعنوان واحد نمونه صنعتي كشور .

تامين كليه قطعات نيسان توسط سازندگان داخلي و توقف خريد CKD نيسان .

1380 : دريافت اولين گواهينامة كيفيت Q59000 در صنعت خودروسازي كشور از QMI كانادا.

دريافت گواهينامه‌هاي OHSAS18001 و 14001 ISO (مديريت ايمني، بهداشت و زيست محيطي) از موسسه DNV هلند.

بهره برداري از خطوط جديد توليد ( طرح و توسعه ) پروژه‌هاي رينگ خومشهر، مالبيل و شيشه ايمني كسب مقام اول در زمينه بهترين عملكرد «سبز» از دومين نمايشگاه محيط زيست شروع توليد محصول «زانتيا» در مدلهاي لوكس و سوپولوكس و «كاروان» .

1381 : دستيابي به رشد بي سابقه 64 درصدي در ميزان توليد پرايد.

انجام مقدمات و تمهيدات لازم جهت واگذاري عمليات فروش وانت نيسان به شركت زامياد از ابتداي سال 82 .

توليد آزمايشي خودرو جديد پرايد 141 و معرفي آن به بازار.

انجام مقدمات گسترده جهت دريافت گواهينامه Iso 9000;2000 و دريافت آن از موسسه بين المللي DNV در اوايلر سال 82 .









دستگاه تبديل سرعت:

به علت جريان شديدي كه بوسيله موتور استارت گرفته ميشود تا لنگر زيادي حاصل كند تا اين لنگر بر مقاومت غلبه كند و قطعات دوران كننده را به سرعت به حركت در آورد. بايستي موتور خودرو سرعت بگيرد والا ادامه كار موتور استارت سبب گرم شدن زياد از حد آن مي‌شود: بنابر اين لازم است كه لنگر حاصل از موتور استارت به فلايويل كه جرم بزرگ و سنگيني مي باشد كه روي پيرامون خود دنده هاي ريزي دارد چرخ طيار بوسيله ي اتصال به ميل لنگ نيرو را به موتور انتقال ميدهند.

مهم : تعداد دنده هاي فلايويل همواره 16 برابر تعداد دنده هاي استارت است. بنابراين مي توان گفت نيروي موتور استارت 16 برابر شده در جهت روشن شدن موتور مصرف مي گردد.

يك موتور استارت كه بين چرخ دندههاي با فلايويل نسبت رعايت شده سرعت دورانش بايد rpm 3200 باشد تا بتواند به ميل لنگ سرعت كافي بدهد . اين موضوع خود مسئله اي مهمي نيست اما وقتي خودرو روشن شد، موتور حداقل با سرعت rpm600 خواهد چرخيد و اگر در اين موتور استارت با موتور خودرو درگير باشد اين سرعت بحراني سبب از هم گسستگي موتور استارت ميشود. پس دستگاهي لازم است كه بتواند فوراً استارت را از موتور خودرو (فلايول ) جدا كند و از خرابي استارت جلوگيري بعمل آورد . اين دستگاه «بنديكس» نام دارد موتورهاي قديمي تر از نوعي كلاچ جلورونده و برگشت دهنده استفاده مي شد.

در استارت هنگامي كه سيم پيچ القا كننده آن تحريك ميشود حركت مغزي آهني آن سبب حركت چرخدنده شده و در گير شدن آن با فلايول بوسيله ي اهرام تغيير امكان مي دهد. حركت بيشتر مغزي آهني جريان الكتريكي را از سيم پيچ اصلي عبور داده سبب چرخيدن موتور استارت مي گردد در مدت چرخيدن موتور اصلي استارت نيروي حاصل از سيم پيچ اصلي توسط كلاچ مخصوص يا دستگاه بنديكس به فلايويل منتقل مي شود. كلاچ مخصوصي داراي يك قسمت دندهاي داخلي است و بوسيله يك قطعه فلزي به نام «پاستين» داراي يك سري شيارهاي داخلي است در آنها قرقره اي كه يك طرفش باريكتر است قرار دارد وقتيكه موتور استارت مي چرخند قرقره به سمت قسمت باريكتر رانده شده وسبب درگير شدن ميشود. هنگامي كه موتور خودرو ، استارت و گلويي آن و پوسته ي پاستين را تندتر مي چرخاند، قرقرها به سمت شيارهاي و سيعتر حركت كرده و چرخدنده ي استارت از چرخدنده فلايويل آزاد ميشود.

توجه : مجموع چرخدندهاي استارت و پاستين بطوريكه داراي لقي باشند روي محور سيم پيچ اصلي كه داراي زائده ي خارجي است قرار مي گيرد. بطوريكه فرورفتن پاستين درگير شده و عمل ميكند. هنگاميكه موتور مي چرخد ، تأخير حركت مجموعه پاستين به علت نيروي «ماند » يا اينرسي سبب پيچ خوردن محور به سمت جلو ميشود، بنابراين محور آن قدر به سمت جلو ميرود تا با فلايول درگير شود، بعد از اينكه موتور خودرو روشن شد چون چرخدنده ياستارت سريعتر از موتور استارت مي چرخد مجموعه ي پاستين عقب هدايت شده و چرخدنده ي استارت فلايويل جدا ميشود.



مولد برق (دينام)

وظيفه اصلي دستگاه مولد توليد انرژي الكتريكي ذخيره آن در باطري خودرو مي باشد دينام مانند يك ژنراتور انرژي مكانيكي موتور خودرو را به انرژي الكتريكي تبديل ميكند.

در خودروهاي جديد شامل مولد و قسمت تنظيم كننده جريان و ولتاژ مي باشد دستگاه تنظيم كننده شامل قطع كنند. جريان در جهت معكوس تنظيم كنند. جريان و ولتاژ ميباشد . مولد هميشه بوسيله تسمه اي از روي پولي ميل لنگ به موتور وصل شده است . قاعدتاً مولد ها داراي يك سيم پيچ (شنت ) موازي يعني سيم پيچ ميدان مغناطيسي با سيم پيچ اوليه موازي است.


آناليز دستگاه استارت و دينام:

نيروي محركه باطري مقاومت باطري نيروي ضد محرك و به ترتيب مقاومت هاي سيم پيچ مغناطيسي و سيم پيچ اصلي موتور استارت است مقاومت‌هاي باطري بارهايي را نشان ميدهد كه بوسيله دستگاه (آنژكش ) توليد جرقه به باطري دينام برق ميدهند. نيروي محركه الكتريكي و به ترتيب مقاومتهاي سيم پيچ اصلي در مولد و سيم پيچ مغناطيسي آن است.

اين مدار يك سيمه بوده كه سيمEarth آن مشترك است.

(دينام) مولد موتور ماشين بايد مجهز به وسايل سرد كردن سيم پيچ دينام و سيم پيچ اصلي مي‌باشد چون حرارت زياد در سيم پيچ توليد مي شود بنابراين يك پروانه فلزي در انتهاي پولي دينام وصل مي شود. طرز سيم پيچ شدن دينام به اين قرار است. نيروي محركه مولد با و اختلاف پتانسيل بين2 سر مولد با VGT نشان داده ميشود مقاومت سيم پيچ اصلي و سيم پيچ مغناطيسي به ترتيب و و مي باشد.

شدت جرياني كه از سيم پيچ اصلي عبور مي كند به ترتيب و است. مقاومت بار را با نشان داده مي شود.

روابط مربوطه به مدار مولد را از قانون كيرشهف بدست مي آوريم



قطع كنند جريان معكوس:

اين دستگاه جز يك كليد الكترو مغناطيس نيست كه 2 عمل زير را انجام مي دهد.

1- از عبور جريان باطري به داخل مولد در هنگامي كه ولتاژ باطري با لاتر از ولتاژ مولد است جلوگيري ميكند چه در صورت عبور چنين جرياني مولد مثل موتور كار خواهد كرد.

2- جريان مولد را هنگامي كه ولتاژ ش از ولتاژ باطري بيشتر است براي پر كردن باطري و تامين ساير احتياجات الكتريكي عبور مي دهد.



توضيح راجع به كليد قطع كننده جريان معكوس :

اگر ولتاژ دينام بيشتر از ولتاژ باطري باشد كليد قطع و وصل بسته و جريان از دينام به سمت باطري جهت شارژ حركت ميكند و اگر ولتاژ دينام كمتر از ولتاژ باطري باشد عمليات عكس اتفاق مي افتد.

در موتور هم شدت جريان با يد كنترل شود هم شدت ولتاژ . ولتاژ زياد در انتهاي مولد ممكن است دستگاه هاي الكتريكي را خراب نمايد و جريان زيادي كه از سيم پيچ اوليه مي‌گذرد (اصلي ) ممكن است سبب گرم شدن سيم پيچ وسوختن آن شود تنظيم ولتاژ و شدت جريان در خودرو جداگانه انجام ميشود. وا ضح است با زياد شدن سرعت سيم پيچ اصلي نيروي محركه الكتريكي هم زياد ميشود و در رابطه 3 ولتاژ 2 سري مولد يعني VTg زياد شده رابطه 4 نشان ميدهد كه شدت جريان مغناطيسي مولد زياد شده را نيز زياد ميكند همين كه ولتاژ دو سر مولد زياد شده تا مادامي كه ثابت است زياد مي‌شود.

بنابراين ولتاژ زيادي به مقاومت ها وارد شده سبب خرابي آن مي شود اثر زيادشدن را در رابطه 5 ميتوان ديد.

اگر مقاومت ثابت بماند و سرعت مولد بالابرود ولتاژ اضافي از مقاومت ها عبور خواهد كرد حال مي پردازيم به حالتي كه سرعت مولد ثابت بوده و بابهم بستن مقاومت ها به طور موازي كم ميشود.

مقاومت هاي موازي بوده بنابر اين وقتي كليد بسته است. مقاومت ها كم مي‌شوند. جريان در مقاومت زياد شد ه و را بطه 5 نشان مي دهد كه جريان سيم پيچ اصلي زياد است.

به علت زياد شدن آن امكان دارد كه در اثر گرم شدن و اتلاف سبب خراب شدن عايق هاي سيم پيچ شده اتصالات ذوب شده سيم پيچ خراب ميشود.

فرمول زير اثر حرارتي جريان اضافه از خود را نشان مي دهد كه



كه انرژي حرارتي بر حسب ژول شدت جريان بر حسب آمپر و مقاومت برحسب اهم و زمان بر حسب ثانيه مي باشد.



دستگاه احتراق اجزاء:

شامل دو مدار است كه عبارتند از : مدار اوليه و مدار ثانويه مدار اوليه با ولتاژ كم و مدار ثانويه باولتاژ زياد كار مي كند . مدار اوليه شامل باطري ، آمپرمتر ، كليد احتراق سيم پيچ اوليه كوئل، كليد قطع كننده يا پلاتين خازن است.

مدار ثانويه شامل سيم پيچ ثانويه كوئل، كليد دوراني يا چكش برق، در ب و دلكو و سيم هاي هادي شمعها (واير) در خودرو منبع انرژي الكتريكي باطري است، مولد باطري را شارژ مبكند. و نيروي كافي براي ما توليد مي كند حال بعضي از قسمتهاي اين دستگاه را بررسي مي كنيم.



كوئل :

كوئل بمانند يك ترانسفر ماتور افزاينده عمل ميكند كه برق باتري را از 12V ، 25 تاV3000 جهت ايجاد جرقه آبي (گرم ) در فاصله هوايي بين دو الكترود شمع ايجاد مي نمايد . مدار اوليه كوئل 200 دور سيم ، با قطر زياد و مدار ثانويه 20000 دور سيم با قطر كم اين سيم ها از قطر الكتريكي عايق بوده (نسبت به هم ) و به وسيله لاك پوشش داده شده اند هر دو اين سيم پيچ بر روي يك هسته آهني (اتوترانس ) پيچيده شده اند و در هنگام عبور جريان از سيم پيچهاي آن در كوئل يك ميدان مغناطيسي حاصل شده كه باعث القاء يك ولتاژ زياد در ثانويه مي گردد. هنگاميكه جريان در مدار اوليه كوئل عبور كره سبب ايجاد يك ميدان مغناطيسي پيرامون سيم پيچ اوليه مي گردد.

اين ولتاژ به حدي است كه ميتواند يك ولتاژ بزرگي در سيم پيچ ثانويه توليد كند.

بنابراين تغيير جريان در مدار اوليه يك جريان در مدار ثانويه كوئل ميشود طبق اصل القاء)

ولتاژ و جريان حاصله از مدار ثانويه خيلي بيشتر از ولتاژ مدار اوليه است و هنگاميكه از فاصله هوايي بين دو الكترود شمع عبور كند با گرماي خود سبب احتراق سوخت شده موتور كار مي كند.

قانون فارادي براي كوئل قابل بسط است كه به اين صورت نوشته مي شود :

كه در اين رابطه : فلوي مربوط ، N دور سيم است .

ولتاژ در سيم پيچ اوليه محدود به ولتاژ باطري نيست زيرا تابعي از تغييرات در جريان است كه اين جريان ممكن است به طور ناگهاني ولتاژ تا حدود 250V تغبير كند. در مدار ثانويه به تناسب آن ولتاژ 25000 ولتي توليد مي كند رابطه ولتاژ و جريان در يك سيم پيچ القايي به شرح زير است.



m : ضريب القاء دو جانبه در سيم پيچ است و ضريب القاء دو طرفه در هر دو سيم پيچ اثر مي‌كند يعني تغيير ميدان مغناطيسي سبب بالا رفتن ولتاژ ثانويه و همين تغيير سبب تغيير در جريان ميشود .

دلكو:

به عنوان تقسيم كننده برق بين شمها عمل مي كند به اين صورت كه نيروي چرخش ميله دلكو از ميله با دامك گرفته شده و با دامك كه روي ميله دلكو قرار دارد و تعداد زائده هاي آن به تعداد سيلندرهاي خودرو مي باشد با اين عمل سبب باز و بسته شدن دهانه پلاتين شده و برق درزمان معين بين شمعها تقسيم ميشود.

دلكو داراي قسمتي از مدار اوليه و قسمتي از مدار ثانويه است ، از نظر محل قرار گيري قسمت مربوط به مدار اوليه در نيمه پايين آن واقع بوده و قسمت ثانويه در بالاي دلكو است.

مدار اوليه شامل كليد قطع و وصل كننده (پلاتين) و يك خازن است.

پلاتين شامل يك قسمت قطع و وصل كننده (دهانه ) و يك بادامك مخصوص ميله دلكو است.

ميل پلاتين (قطع و وصل كردن مدار اوليه احتراق است) در مدتي كه مدار .وصل است جريان در مدار اوليه كوئل برقرار بوده و تدرجاً در سيم پيچ اوليه ذخيره ميشود سپس هنگامي كه مدار قطع شد (دهانه پلاتين باز شد ) يك متغير ناگهاني در شدت جريان روي داده و ولتاژ زيادي در سيم پيچ ثانويه طبق رابطه es ايجاد ميكند. انتهاي پايين پلاتين به يك نقطه ثابت متكي است، همين كه بادامك چرخيد يك زائده با دنباله‌اي كه مربوط به اهرام قطع و وصل كننده جريان مي باشد و انتهاي بالايي پلاتين را از انتهاي پايين آن دور مي كند مدار اوليه قطع ميشود سپس با چرخيدن بيشتر بادامك قري كه مربوط به اهرام قطع و و صل كننده است سبب اتصال دو انتهاي (فك هاي پلاتين ) به يكديگر شده ، مجدداً جريان برقرار مي شود .

زمانيكه دو انتهاي پلاتين به هم وصل هستند ، ولتاژ كه به ثانويه القاء ميشود خيلي مهم است ، مدتي كه اين دو انتها به هم وصل هستند مدتي است كه بادامك بين دو زائده در حال گشتن است اين زمان بر حسب ثانيه حساب ميشود چنين بادامك با سرعت ميله دلكو ميگردد دلكو به ميل لنگ به طريق ميله بادامك وصل بوده و نسبت سرعت محور دلكوو و ميله بادامك 1 به 1 است بنابراين در يك موتور چهار زمانه بادامك دلكو با سرعت نصف سرعت ميل لنگ مي چرخد:



Rpm: : تعداد دوران

موتور در دقيقه


فرمول زير نشان مي دهد زمانيكه لازم است تا بادامك دلكو بين دو زائده بچرخد چنين ميشود:











:t زمان بر حسب ثانيه

CA زاويه مورد استفاده بين دو زائده بادامك دلكو بر حسب درجه

مقدار زاويه مورد استفاده بين دو زائده با دامك همان تنظيم دهانه پلاتين است مدار ثانويه دلكو شامل يك چكش بر ق و يك سر پوش و يك قطعه دوار است قسمت دوار به بادامك محكم شده،سرعت ميله دلكو مي چرخد اين قطعه شامل پايه پلاستيكي جاروبك و الكترود فلزي است دو قسمت فلزي ذكر شده به هم مربوط هستند جاروبك فلزي با الكترود مركزي درب دلكو دارد و الكترود فلزي ضمن دوران با محلهاي عبور شمعها جريان را برقرار ميکند