گزارش کاراموزی بررسي مسائل بهداشت حرفه اي در كارخانه داروپخش

گزارش کاراموزي بررسي مسائل بهداشت حرفه اي در كارخانه داروپخش در 116 صفحه ورد قابل ويرايش


مقدمه:

انسان از آغاز آفرينش به منظور استمرار حيات، به كار و كوشش مجبور بوده و در اين راه سختي هاي بسياري را متحمل شده است. امروزه به علت رشد روز افزون جمعيت و مصرف بيش از اندازه و بر پايي صنايع بزرگ، استفاده از انواع ماشين آلات، تجهيزات ، فرايندها و مواد شيميايي و … امري گريزناپذير شده است.

صنعتي شدن و توليد فزاينده مخاطراتي گوناگون را براي نيروي كار به ارمغان آورده و موجب شود نيروي كار در معرض عوامل زيان آور بسيار قرار گيرد، عواملي كه جزء جدايي ناپذير صنعت و توليد به شمار مي آيند و همواره تندرستي نيروي كار را تهديد مي كنند. از اين رو حفاظت از تندرستي نيروي كار و بهسازي محيط كار از اهميت شايان توجه برخوردار است.

اين گزارش جهت بررسي مسائل بهداشت حرفه اي در كارخانه داروپخش طي يك دوره كارآموزي تهيه شده و سعي شده در آن پس از بررسي ها و ارزيابي ها و اندازه گيريهاي انجام شده و ارائه اطلاعات لازم در زمينه مسائل مختلف و عوامل زيان آور كار پيشنهادات مفيد و موثري جهت بهتر سازي محيط كار ارائه شود.

اميد روزيكه نيروي كار در تمام صنايع ايران از سلامت و ايمني كامل برخوردار شود.


بهداشت حرفه اي در صنايع داروسازي :

بهداشت حرفه اي در صنايع داروسازي از اهميت بسزايي برخوردار است. زيرا محصول نهايي توليد شده در كارخانه هاي داروسازي دارويي بوده و مصرف كنندگان آن بيماران مي باشند. بنابراين حفظ شرايط صد درصد بهداشتي مطابق استانداردهاي بين المللي در محيط كارخانه امري است ضروري كه كنترل آن بر عهده مسئولين متخصص واگذار شده و آنها موظيف به نظارت مستقيم بهداشت محيط كار مي باشند.

براي درك صحيح از مفهوم بهداشت حرفه اي در كارخانجات داروسازي بهتر است به تعريف بهداشت حرفه اي توجه كافي داشته باشيم در واقع بهداشت حرفه اي عبارتست از علم و هنر پيشگيري از اثرات سوئي كه در طرز كار، محيط كار و خصلت كار وجود دارد و سلامت شاغل را به خطر انداخته وباعث ايجاد بيماري هاي حرفه اي، مسموميت هاي شغلي و حوادث ناشي از كار مي شود ( براساس تعريف ALHA (انجمن متخصصين مهندسي بهداشت حرفه اي آمريكا) همانطور كه مي دانيم مواد اوليه مصرفي در كارخانجات دارويي بيشتر از مواد شيميايي تشكيل مي يابد. بنابراين در صورت عدم استفاده صحيح از موارد مزبور عوامل شيميايي مورد مصرف ممكن است در اثر تماس با اعضاي بدن كارگران و با ورود به دستگاه تنفسي و گوارشي و همينطور از طريق پوست موجبات ناراحتي آنان را فراهم بسازد و با مواد شيميايي ممكن است باعث تحريك و ساير عوارض ديگر گردد.

از جمله عوراض زيان آور فيزيكي كه در كارخانجات داروسازي ممكن است روي سلامتي كارگران اثر منفي داشته باشد مي توان سروصدا، روشنايي، حرارت و امثال آنها را ذكر كردكه در بخشهاي مختلف به نحوي موجبات ناراحتي كارگران را سبب مي شوند و مي بايست راههاي كنترل صحيح آنها را شناسايي نمود و در صورتيكه راه كنترل به نحوي وجود داشته باشد با وسايل حفاظت فردي مناسب اقدام به جلوگيري از عوارض نامطلوب آنها نمود.
سازمانها و تشكيلات بهداشت حرفه اي در ايران

اين سازمانها عبارتند از سازمانهاي دولتي مسئول در امر بهداشت حرفه اي و حفاظت صنعتي وسازمانهاي اختصاصي كه از طرف صنايع ايجاد مي گردند.

سازمانهاي دولتي يا مستقيماً مجري برنامه هاي بهداشت حرفه اي و حفاظت صنعتي بوده و يا موظف در نظارت بر انجام امور و يا اينكه مسئول آموزش كادر فني مورد لزوم مي باشند. وزارت كار و امور اجتماعي مسئوليت مستقيم در مقابل مسائل كار و كارگري داشته و فعاليت گسترده اي در اين زمينه دارد.

سازمان تامين اجتماعي و وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشكي در سطح كشور فعاليت هاي جنبي در زمينه بهداشت حرفه اي دارند. اينك به ذكر قانون كار وزارت كار و سازمان تامين اجتماعي و آيين نامه هاي كميته حفاظت و بهداشت حرفه اي مي پردازيم.


1) قوانين كار، وزارت كار مورد استناد فعاليتهاي بهداشت حرفه‌اي:

ماده هاي 2،85،86،87،88،89،90،91،92،93،94،95،96،97،98،99،100،101،102،103،

104،105،106،156،179،193

2) آئين نامه هاي سازمان تامين اجتماعي :

ماده هاي 3،4،54،60،61،65،66،88،90

3) آئين نامه هاي كميته حفاظت فني :

ماده هاي 1،2،3،4،5،6،7

تاريخچه و مشخصات شركت كارخانجات داروپخش :

شركت داروپخش در تاريخ 23/10/1334 با سرمايه 000/000/250 ريال با عنوان بنگاه خيريه داروپخش به منظور ارائه خدمت دارويي در زميني به مساحت 20 هكتار در كيلومتر 18 اتوبان كرج آغاز به كار نمود. محصولات بخش توليدي اين مجتمع در آغاز حدود 20 قلم و شامل انواع آمپول ، قرص و شربت بود، كه تا پيروزي انقلاب اسلامي تنوع توليدات كارخانه به 80 قلم رسيد.

مجموعه بزرگ داروپخش در سال 1357 پس از به ثمر رسيدن انقلاب اسلامي به وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي ملحق و با توجه به اجراي نظام نوين دارويي، همگام با ساير كارخانجات توليدي محصولات خود را با نام ژنريك توليد و به بازار عرضه نمود و از سال 1359 با دگرگوني كه در ساختار تشكيلاتي اين مجموعه رخ داد با نام شركت سهامي داروپخش به تلاش خود ادامه داد كه از اسفند سال 1371 مالكيت آن از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي به سازمان تامين اجتماعي منتقل و با نام شركت داروپخش (سهامي خاص) به فعاليت خود ادامه مي دهد.

در سال 1372 شركت داروپخش از سهامي خاص به سهامي عام تغيير و در سال 1377 با تبديل واحدهاي خود گردان به شركتهايي با شخصيت حقوقي مستقل، كارخانه داروپخش نيز از شركت داروپخش سهامي عام منفك و از همان تاريخ تحت عنوان شركت كارخانجات داروپخش ( سهامي خاص) وظايف خود را دنبال مي كند.در حال حاضر شركت با بهره گيري از خدمات بيش از 900 نفر در رده هاي مختلف تحصيلي و تجربي در زمينه توليد حدود 140 قلم اشكال مختلف دارويي فعاليت دارد و در حدود 12% از كل محصولات مختلف دارويي و بهداشتي را تأمين مي نمايد.

شركت داروپخش با توجه به توسعه كمي و كيفي و بهره برداري از بيش از 40 سال تجربه در حال حاضر از بخشهاي زير تشكيل شده است:

- بخش قرص و كپسول

- بخش استريل

- بخش شربت وقطره خوراكي

- بخش فرآورده هاي بهداشتي

- بخش پماد ، كرم وشياف

- بخش كارتريج

- بخش سرم

در همين راستا و به منظور بهبود بخشيدن به توليدات و پاسخگويي به نياز بازارهاي جهاني در بهمن ماه سال 1376 ، شركت موفق به اخذ گواهينامه ISO 9002 گرديد.

كارگاهها و صنايعي كه شركت را احاطه كرده اند عبارتند از:

در ضلع شمالي چاپخانه جمهوري اسلامي و كارخانه توليد مواد اوليه ، در ضلع جنوبي رنگ سازي و كارگاههاي توليد قطعات، در ضلع شرقي بهزيستي و انبارهاي نگهداري كالاهاي توليدي و در ضلع غربي كارگاه نيروي انتظامي واقع شده است.
كنترل سروصدا

پس از اينكه اقدامات شناسايي و ارزيابي اوليه سروصدا صورت گرفت بايستي تدابير كنترلي را به منظور كاهش سرو صدا و آثار زيان آور آن بر روي كارگران به كار برد. به طور كلي اقدامات كنترلي بايستي بر روي سه شاخص منبع صوت ، مسير عبور صوت و دريافت كننده صوت صورت گيرد.

يكي از مهمترين پارامترهايي كه در طراحي اقدامات كنترلي بايد مدنظر داشت، مسئله اقتصادي و هزينه در برداشتن اقدامات كنترلي است كه در وهله اول به چشم مي خرود و در دراز مدت اثرات خود را نمايان مي سازد.

اولين اقدام كنترلي از منبع صدا (Noise Saurce) آغازمي گردد و در صورت امكان چنين وضعيتي نياز به كنترل محيطي صورت وجود ندارد و زمان كوتاهتري را نيز صرف مي نمايد.

اين اقدام شامل سرويس دهي و تعميرات به موقع دستگاههاي پرسروصدا و روغن كاري بخشهاي گردنده ولغزنده دستگاه ها به منظور كاهش اصطكاك واستفاده از پي ريزي (Fandation) مناسب براي زيردستگاها و كاهش ارتعاشات و تعويض دستگاههاي فرسوده و قديمي با دستگاه هاي جديد و كم سروصدا، استفاده از حفاظهاي جاذب صوت روي دستگاهها و جلوگيري از انتشار صوت و استفاده از وسايلي كه سروصداي كمتري ايجاد مي نمايند و عدم تجمع چند دستگاه بر سرو صدا در يك محيط مي باشد.

در غير اينصورت اقدام كنترلي بر روي مسير عبور صوت يعني فاصله بين منبع ايجاد صوت و دريافت كننده صورت مي گيرد تا صدا به حد كمتري به فرد برسد. البته محصور كردن منبع مشكلاتي دارد از قبيل مزاحمت براي توليد، وارد آمدن فشار به ماشين در اثر گرم شدن دستگاه و كاهش بازده كار.

از اقدامات كنترلي ديگر پوشاندن سقف و ديوارها با مواد جاذب صوت مي‌باشد كه اين راه امكان بيشتري دارد.

آخرين اقدام كنترلي بر روي دريافت كننده صورت مي گيرد زمانيكه هيچگونه اقدام كنترلي نتوانيم انجام دهيم براي حفاظت شنوايي كارگر و جلوگيري از اثرات زيان آور سروصدا از وسايل حفاظت فردي (گوشيهاي حفاظتي) استفاده مي گردد.

بررسي نتايج بدست آمده:

- در قسمت بسته بندي كار پول هاي دنداني زمانيكه دستگاه منگنه بكار بيفتد صداي محيط به حدي بالاتر از حد استاندارد مي‌رسد.

- در قسمت پركني شربت ميزان صداي ايجاد شده در اكثر نقاط بالاتر از حد استاندارد است و به طور كلي صداي عمومي محيط نيز بالاتر از حدود استاندارد مي باشد. با توجه به اينكه در هنگام اندازه گيري تنها يكي از خطوط پركني مشغول فعاليت بوده و نهايتاً نتيجه اندازه گيري بيشتر از اين معنا خواهد بود.

- در سالن بسته بندي فرض و كپسول صدا تقريباً در حد استاندارد مي باشد البته در هنگام اندازه گيري تعدادي از دستگاهها خاموش بودند.

- در سالن بسته بندي آمپول نيز صدا در حد استاندارد و مطلوب مي باشد.

- در نيروگاه مركزي صدا در نقاط اندازه گيري شده بيش از ميزان استاندارد است.

- در نيروگاه سرم سازي نيز در نقاط انتخابي ميانگين ميزان صدا بالاتر از حد استاندارد مي باشد خصوصاً در نقاطي كه اطراف ژنراتورها مي باشند صدا بسيار بالا است.
پيشنهادات

- در سالن بسته بندي كارپول هاي دنداني طبق اندازه گيريهاي انجام شده مشاهده شد زمانيكه دستگاه منگنه كارتونها بكار مي رود صدا به بالاتر از حد استاندارد مي رسد بنابراين بهتر است در كنار سالن اتاقكي ، ديوارهاي جاذب صدا تشكيل شود و منگنه كارتونها توسط يك فرد در اين محل صورت بگيرد.

- با توجه به اينكه عمل بازرسي كاريول ها در سالن بسته بندي صورت مي گيرد براي اينكه تعداد افراد كمتري در معرض سروصداي ناشي از دستگاه قرار بگيرند بهتر است كه مسيرهاي بازرسي از محل قرار گيري دستگاه جدا شود.

- در قسمت پركني شربت با وجود روشن بودن يك خط توليد، صداي موجود در محدوده خطر مي باشد توصيه مي شود ديوارها و سقف كارگاه با مواد جاذب پوشانيده شوند و طبق چك ليست هايي دستگاه ؟؟ سرويس و بازرسي شوند و قطعات فرسوده تعويض گردند.

- در نيروگاههاي سرم سازي مركزي مي توان توسط مواد جاذب صدا و نصب خفه كننده صدا مانند پشم شيشه و با بازرسي مرتب و تعويض قطعات فرسوده ميزان صدا را كاهش داد.

- در نيروگاه ها اتاقكهاي استراحتي كه براي پرسنل اين بخش در نظر گرفته شده بايد داراي ديوارهاي جاذب صدا و شيشه هاي دو جداره باشد تا صداي دستگاهها به داخل نفوذ نكند.

- انجام اديومتري براي كارگراني كه در قسمتهاي زير سروصدا فعاليت دارند ضرورت دارد تا در صورت بروز هر گونه مشكل در افراد آنها را شناسايي كرده و اقدامات درماني و پيشگيرانه صورت گيرد ودر صورت وجود افت شنوايي انتقال آنها به قسمتهاي ديگر انجام گردد.

- استفاده نمودن كارگران از گوشيهاي حفاظت فردي و نظارت مداوم ودقيق بر استفاده كردن آنها توسط پرسنل ضرورت دارد.

بررسي شرايط جوي در كارخانه داروپخش :

با توجه به محصولات توليدي اين كارخانه نقاطي كه جهت اندازه گيري شرايط جوي انتخاب گرديده ونقاطي بوده است كه دماي حرارتي آن بالاتر از حد استاندارد به نظر مي رسد.

اندازه گيريها در فصل پاييز و در شرايطي صورت گرفته است كه دماي محيط حدود 20 تا 23 درجه سانتيگراد مي باشد.

1- سالن ساخت پماد :

در ارزيابي WBGT نقاطي كه كارگران بيشتر در آن فعاليت مي كند براي اندازه گيري انتخاب شد و ؟؟ WBGT در اين نقاط و در سه ارتفاع سر، تنه و پا قرار گرفت سالن ساخت پماد داراي يك اتاق گرمخانه است كه درآن عمل ذوب پارافين صورت مي گرد و دما در اين محيط بسيار بالا مي باشد اكارگران فعال در اين بخش در هر شيف كاري 3 تا 4 مرتبه و هر مرتبه به مدت 20-15 دقيقه در اين اتاق كار مي كند اندازه گيري در 8 نقطه صورت گرفت. بعداز محاسبه WBGT در هر نقطه ميانگين WBGT را بدست مي آوريم. با توجه به نوع كار و نوع لباس و رطوبت نسبي محيط به اصلاح آن مي پردازيم.

كاري كه در اين تحقيق انجام مي گيرد در حالت راه رفتن مي باشد و نوع كار هر دو بازو و سبك است و كار بصورت 75% كار و 25% استراحت مي باشد.

2- سالن اتوكلاو S.V.Ps:


در اتاق اتوكلاو S.V.Ps نقاطي كه كارگر بيشتر در آن استقرار دارد براي اندازه گيري WBGT انتخاب شد و ليست WBGT در اين نقاط در سه ارتفاع ( سر، تنه و پا) قرار گرفت اندازه گيريها در 6 نقطه و دردو زمان صورت گرفت. ( قبل از باز شدن درب اتوكلاو كاري كه كارگر در اين بخش انجام مي دهد در حالت راه رفتن و نشسته مي باشد و كار با تمام بدن واز نوع متوسط است و بصورت 75% كار و25% استراحت مي باشد.

3- سالن اتوكلاو و بسته بندي سرم:

در اين بخش نيز براي اندازه گيري WBGT نقاطي در اطراف اتوكلاو انتخاب شد و در 6 نقطه اندازه گيري در سه ارتفاع ( سر، تنه و پا) صورت گرفت ، نوع كار در اين محيط راه رفتن مي باشد و كارگران بسته بند هم بصورت نشسته كار انجام مي دهند و كار با تمام بدن و بصورت 25% استراحت و 75% كار مي باشد.

4- سالن بسته بندي قرص و كپسول :

در اين بخش نقاطي كه محل استقرار كارگران بود انتخاب شده و اندازه گيري در 5 نقطه انتخابي در سه ارتفاع ( سر، تنه و پا صورت گرفت نوع كار بصورت نشسته و ايستاده و سبك مي باشد و كار با دو بازو انجام مي گيرد و نسبت كار و استراحت در اين بخش نيز بصورت 75/0 كار و25%‌استراحت مي باشد.

بعد از انجام محاسبات WBGT با توجه به نوع لباس و نوع كار به اصلاح آن مي‌پردازيم. براي ارزيابي شرايط جوي محيط هاي اندازه گيري شده از استاندرد ارائه شده در جدول (18-2) استفاده مي شود و مقايسه هايل ازم با شرايط استاندارد صورت مي گيرد.