پروژه کارآفرینی پرورش ماهی قزل آلا

پروژه کارآفريني پرورش ماهي قزل آلا در 57 صفحه ورد قابل ويرايش


آشنايي با شغل پرورش ماهي

مقدمه :

با توجه به جمعيت جهان كه بطور دائم در حال افزايش مي‌باشد و رشد آن در هيچ زماني متوقف نمي‌شود بدون شك صنايع غذايي فعلي جهان پاسخگوي نيازها نخواهد بود و انسان بايد به فكر منابع غذايي ويژه منابع پروتئيني جديد باشد .

يكي از راه هاي تأمين نياز روز افزون به پروتئين . توليد آبزيان ، از جمله آبزيان پروتئيني است براي مثال : در نواحي كه از شرايط محيطي و آب مناسب برخوردار است مي‌توان اقدام به پرورش ماهيان سردابي از جمله ماهي قزل آلا نمود . اين ماهي كه گوشت آن طعم بسيار مطلوبي دارد مي‌تواند به خوبي يكي از منابع پروتئين حيواني جمعيت كشور ما ( به خصوص در مناطق روستايي ) باشد .

با توجه به دوره به نسبت طولاني پرورش ماهي قزل الا كه در اكثرر مناطق كشور حدود 9 تا 10 ماه مي‌باشد بايد از طولاني بودن اين دوره بيشترين برسانيم . استفاده 1 براي ايجاد شرايط مناسب جهت رشد ماهي ببريم تا وزن آنها را به ، بالاترين ، حدممكن ، برسانيم .

ماهي قزل آلا پرورشي براي رشد بيشتر و رسيدن به بالاترين . وزن در

انتهاي دوره پرورش ، نياز به شرايط و زمينه هاي مساعد كننده معيني دارد اين نكته را از ياد نبريم كه با توجه به اينكه منابع ، آبي مناسب براي پرورش ماهي قزل آلا محدود مي‌باشد ، بايد از منابع موجود بيشترين استفاده را ببريم يعني در هر خردعة پرورش قزل آلا بيشتر از ميزان ممكن ماهي را توليد كنيم تا بتوانيم به ستود اقتصادي مناسب دست يابيم . و آب وارد شده به خردعه نيز بيشترين استفاده و بهره گيري به عمل آيد .





چکيده

اين مجموعه از 5 استخر 2×20 در ارتفاع 5/1 با مساحت کل مجموعه 750 متر مربع تشکيل شده، موقعيت جغرافيايي اين مجموعه در اتوبان کرج- قزوين دهداري کردان- روستاي اغشت کيلومتر 3 جاده اغشت مي باشد.



بافت اين منطقه هم به صورت شهري (ويلايي) و هم به صورت روستايي مي باشد. آب ورودي اين استخر از آب رودخانه مي باشد که توسط کانال به يک حوضچه‌ي رسوبگير با ابعاد 5×4 و ارتفاع 80/1 وارد مي شود و بعد از حوضچه ي رسوبگير توسط يک کانال کوچک به 5 ورودي تقسيم مي گردد و آب وارد استخر هاي ما مي شود.



کارهايي که ما در اين مجموعه انجام داديم تميز کردن استخر هاي ما بود که پس از تخليه استخر جلبک ها و فزولات و غذاهاي پس مانده را براي جلگيري از توليد ميکروب و انگل و بيماري هاي خاص انجام داديم. پس از اين مرحله آبگيري استخر هاي ما بود که خروجي استخر را توسط چوب و پلاستيک مي بستيم و استخر ها را آبگيري مي کرديم، در اين مجموعه از بچه ماهيان 20 گرمي به تعداد 20 هزار قطعه استفاده شده. مبلغ هر قطعه بچه ماهي 220 تومان مي باشد که از شهرستان اراک خريدار شده و گواهي سلامتي آنها را خود دکتر پورزاهدي تشخيص دادند. بعد از انتقال بچه ماهيان به استخر از غذاي دستي شرکت بهپرور براي غذا دهي ماهيان استفاده شده است. طول ماهيان 20 گرمي 5/13- 9 سانتي متر بود که در اين مرحله از غذاي FFT(پلت) با دانه بندي 5/2 ميلي متر روزانه 5 بار غذادهي استفاده مي شود. در اين مجموعه ماهيان ما با سيکل پرورش 6-5 ماهه به وزن پرواري 600- 500 گرم رسيدند نکته قابل توجه افزايش وزن فوق العاده ماهيان در اين مجموعه بود که آن هم به خاطر وجود آب رودخانه اغشت بود که املاح طبيعي را براي رشد ماهي در خود دارد.



خريد ماهيان را دکتر پورزاهدي 15 اسفند ماه از اراک انجام دادن و شهريور ماه به وزن پرواري گفته شده رسيدند. هم اکنون که ما در اين مجموعه مشغول هستيم ماهيان به وزن پرواري گفته شده رسيده اند. از ديگر کارهاي انجام شده توسط ما سورت بندي ماهيان بود که ماهياني را که به دلايلي به وزن گفته شده نرسيده بودند سورت بندي کرديم. سورت بندي را با سورتر هاي 400 گرمي انجام داديم. ما بعد از انجام اين مرحله ماهيان بالاي 400 گرمي را به استخر هاي بالايي انتقال داديم دليل آن هم ميزان مصرف اکسيژن بيشتر براي ماهيان بزرگتر در ابتداي ورودي استخر بود و ماهيان کوچکتر را به استخر هاي پائيني منتقل کرديم. بعد از عمل سورت بندي و کاهش تراکم ماهي براي جلوگيري از عوامل بيماري زا همچون بيماري ايک و قارچ و ... و هم چنين کاهش استرس ماهيان از نمک طعام (kg10) در هر استخر استفاده کرديم. تعداد ماهيان مادر هر استخر حدود 900-800 قطعه مي باشد. به غير از نمک طعام از سنگ نمک هم براي جلوگيري از بيماري قارچ در ورودي استخر استفاده شد.



بيماريهايي که ما در اين مجموعه تشخيص داديم که آن هم اندک شمار بود . بيماريهاي کاتاراکت انگلي (کدر شدن عدسي) و اگزوفتالمي (بيرون زدن يکطرفه چشم ) قارچ و از همه مهمتر بيماري ايک بود که علائم آن يک کيست سفيد رنگ روي بدن ماهي بود و از ديگر علائم نيز بي اشتهايي ماهيان بيمار مي باشد که به شکر خدا با استفاده از داروهاي ميکرو ويت (حاوي انواع ويتامين و مواد معدني) از جمله ويتامين A با دوز مصرف 5 گرم در هر کيلو و همچنين پودر ميکرو وت (اکسي تتراسايکلين) براي بيماري هاي عفوني و انگلي همچون ايک بود که با غذاي GFT3، با دوز مصرف 10 گرم در هر کيلو غذا که با غذا اسپري شد و در 2 نوبت 8 صبح و 4 بعد از ظهر به مدت 10 روز استفاده کرديم. از ديگر مشکلات اين مجموعه استرس به علت تغييرا دمايي آب به هنگام سرد شدن بود. بعد از بر طرف شدن اين مشکلات غذا دهي را به غذاي GFT3 در 3 مرحله صبح (8 صبح)، ظهر (12 ظهر) و بعد از ظهر 5 بعد از ظهر انجام داديم.

پيشنهادات از ديدگاه ما:

اگر مساحت اين مجموعه پرورشي بالاتر از 750 متر مربع مي بود با توجه به هزينه ي حمل و نقل و غذا و ... حداقل صرفه ي اقتصادي بيشتري براي پرورش دهنده فراهم مي کرد. ساخت يک فضاي مناسب براي تجهيزات آزمايشگاهي براي تشخيص بيماري و حداقل داشتن يک ميکروسکوپ ساختن يک فضاي انبار براي نگهداري غذاي ماهي و جلوگيري از بروز قارچ در غذاها در صورت بارندگي و تغييرات دمايي، ديگر اينکه داشتن يک خط تلفن که به نظر ما خيلي ضروري مي باشد، کشيدن حفاظ در محوطه پرورشي براي جلوگيري از ورود افراد و موجودات ناقل بيماري از ديگر مسائل نزديک بودن به مسير تردد مردم که از لحاظ اقتصادي امر مهمي مي باشد.
كليات

استفاده بهينه از منابع آبي خرد در جهت توليد ماهي با عنايت به بخشهاي جمعيتي و محدوديت منابع آبي و خاكي كشور بر كسي پوشيده نسيت توليد پروتئين سفيد و ايجاد امكان بالقوه به شرايط بالفعل در زمينه تشكيلات و پرورش آبزيان با توجه به تازگي بحث در نقاط غير ساحلي كشور و عدم آشنايي مردم در اين زمينه توليدي و در عين حال سود آور از اهميت فوق العاده اي برخوردار است . لذا در اين راستا و با توجه به شرايط مساعد منطقه ( استان كردستان ) و وجود 554 حلقه چاه و 1146 دهني ، چشمه و قنات و رودخانه هاي مهم شهرستان همانند قزل اوزن ، تلوار ، قمچقاي ، اوزن دره .

اداره شيلات جهاد كشاورزي شهرستان بيچار فعاليت خود را در سال 1377 شروع و اقدام به شناسايي مناطق مستعد پروش ماهي نمود و بعد از گذشت سه سال پرمبزهايي مهمي‌ همچون مجتمع پرورشي ماهي قزل آلا در روستاي قمچقاي با ظرفيت توليد 170 تن در سال دو فرعة پرورش ماهي گرم آبي در روستاي اصلوات آباد با ظرفيت توليد با ظرفيت توليد 8 تن در سال به بهره برداري رسيده است و اين مقدار توليد فقط 20% ظرفيت كل منطقه را شامل مي‌شود با توجه به مطالب فوق اميد آن است ظرفيت هاي خالي منطقه كه از جمله مهمترين آن سد خانگي روستاي گلبلاغ با مساحت 176 هكتار و ذخيرة 8 ميليون متر مكعب آب گام مهمي‌ در جهت بهره وري توليد و اشتغال زايي منظقه برداريم .

1- پرورش ماهي قزل آلا :

ماهي قزل آلا از خانواده آزاد ماهيان و جزو ماهيان سرد آبي مي‌باشد اين ماهي جهت رشد و نمو نياز به آب سرد و شفاف و مملو از اكسيژن دارد ماهي قزل آلا در زيستگاه طبيعي خود كه اغلب رودخانه هاي سرد و زلال چشمه ها ، قنوات ، نهرها و درياچه هاي آب شيرين مي‌باشد ( حشرات كرم ها حصرون ها و سخت پوستان و … ) مي‌باشد در استخرهاي حاضر در كشور ما گونه اي كه پرورش مي‌يابد قزل آلاي زنگين كمان است .

2- روش هاي پرورش ماهي قزل آلا :

1) پرورش ماهي قزل آلا به روش متراكم در استخرهاي بتني : در اين روش مي‌توان با استفاده از آب چشمه ها ، قنوات و رودخانه هايي كه گل آلودگي ندارند و دماي آب آنها 12 تا 20 درجه سانتي گراد است اقدام به پرورش قزل آلا نمود . در اين روش به ازاي هر 7 متر در ثانيه آب ورودي به استخر مي‌توان يك تن ماهي درهر دوره پرورشي 5 تا 7 ماهه توليد نمود .



گاز كربنيك + انرژي اكسيژن + غذا

انرژي مورد نياز بدن خود را براي انجام فعاليت هاي زيستي مختلف تأمين كنند . به بيان ديگر ، در صورت عدم وجود اكسيژن يا وجود اكسيژن به مقدار ناكافي در آب و نرسيدن اكسيژن كافي به بدن ماهي فعاليتهاي حياتي ماهيها و مهمترين آنها ، سوزاندن غذا و توليد انرژي مورد نياز بدن ماهي دچار مشكل و اختلال خواهد شد و ادامة حيات ماهي را غير ممكن و در موارد شديد ، منجر به مرگ ماهي خواهد شد .

از طرفي ، ماهي قزل آلا بر خلاف موجودات خشكي ، نمي‌تواند از اكسيژن هوا استفاده كند و اكسيژن بايد در آب موجود باشد كه براي وجود اكسيژن در آب ، اين گاز بايد از هوا وارد آب شود و با آن حل گردد و بصورت محلول در آب درآيد اگر چه در بيشتر موارد ، آبهاي مناطق مستعد جهت پرورش قزل آلا از ميزان كافي اكسيژن كه به حالت محلول در آب در آمدهاست برخوردار مي‌باشند (مقدار اكسيژن محلول آنها در حد كافي است ) اما جريان و حركت آب و وزش باد يا جريان هوا ، به حل شدن اكسيژن هوا در آب كمك مي‌كند تا مصرف اكسيژن محلول در آب توسط ماهيها و كاهش ميزان اكسيژن محلول آب را با حل كردن اكسيژن جديد در آب ، جبران كند .

يكي از موارد تعيين كننده در اين رابطه ، دماي آب استخر پرورش قزل آلا مي‌باشد . در صورتي كه دماي آب در استخرهاي پرورش قزل آلا از حدود 20 درجه سانتي گراد بالاتر برود ، عمل حل شدن اكسيژن هوا در آب يا وارد شدن اكسيژن هوا به آب تا حد زيادي كاهش مي‌يابد (اين حالت ، اصطلاحاً «كاهش درجه اشباع گازهاي محلول» ناميده مي‌شود).

براي دست يابي به اين هدف كه مقدار اكسيژن محلول و موجود در آب در حد نياز ماهيهاي قزل آلاي پرورشي باشد و همچنين ساير فعاليتهايي كه براي ادامة حيات اين ماهي لازم هستند ، نظير تنفس ، هضم غذا ، سوختن غذا در بافتها و اندامهاي بدن (يا سلول ها) به نحو مطلوب صورت گيرد ، بهتر است كه دماي آب استخرهاي پرورش اين ماهي بين 12 تا 16 درجه سانتي گراد باشد .

مناسب ترين آب ، آبي است كه دماي آن در حدود 16 درجه سانتي گراد باشد .

همچنين لازم به توضيح است كه ماهي قزل آلا ، به دليل اينكه به طور طبيعي تمايل به زندگي در آبهاي سرد دارد و قادر به زندگي در اين نوع آب مي‌باشد ( كه به همين دليل جزء ماهيان سردابي به حساب مي‌آيد ) نمي‌توانند آبهايي را كه دماي آن بالاتر از 20 درجه سانتي گراد باشد تحمل مي‌كند . در چنين شرايطي ، تلفات استخرها شروع مي‌شود زيرا براي انجام فعاليتهاي حياتي و از همه مهمتر سوختن غذا در بدن و توليد انرژي ، دماي آب بايد در حد معيني باشد .

توضيح اينكه هر چه دماي آب پايين تر باشد ( آب استخر نبايد يخ زده باشد ) ميزان حل شدن اكسيژن هوا در آب ، افزايش مي‌يابد . در ضمن ، هر قدر ميزان اكسيژن محلول در آب ، در استخرهاي پرورش قزل آلا ، بالاتر باشد (البته نبايد از حد معيني فراتر رود زيرا حد بسيار بالاي اكسيژن نيز مشكلاتي را براي ماهي ايجاد مي‌كند ) اعمال حياتي بدن ماهي ، به نحو بهتر و مطلوب‌تر صورت مي‌گيرد كه مهمترين آنها سوزاندن غذا و توليد انرژي در بدن است . در اين حالت ، بهيود وضعيت سلامتي ، تغذيه و رشد بهتر ماهيها و سرانجام ، افزايش وزن و توليد مقدار بيشتر ماهي در مزرعه ، از ديگر نتايجي است كه به آنها دست خواهيم يافت .

4-1-3- تأثير مقدار اكسيژن محلل در آب بر رشد : درباره اهميت اين عامل محيطي بسيار مهم ، توضيحاتي در قسمت «تأثير دماي آب بر رشد» داده شده . ياد آوري اين نكته ضروري است كه به منظور ايجاد شرايط مناسب براي رشد مطلوب و كافي ماهي قزل آلا ، مقدار اكسيژن حل شده در آب يا مقدار اكسيژن محلول در آب بايد بالاتر از 6 ميلي گرم در ليتر (006/0 گرم اكسيژن در هر ليتر آب ) باشد و چنانچه مقدار ياد شده از 4 ميلي گرم در ليتر كمتر باشد ، باعث ايجاد اختلال در فعاليتهاي حياتي وقوع مرگ و مير و تلفات در آنها مي‌شود . علاوه بر تأثير دماي آب بر ميزان اكسيژن محلول آب ، كه پيش تر توضيح داده شد ، عوامل ديگري كه بر مقدار اكسيژن محلول در آب تأثير مي‌گذارند .