پروژه کارآفرینی بررسی اهمیت کارآفرینان

پروژه کارآفريني اهميت کارآفرينان در 50 صفحه ورد قابل ويرايش


1-1- مقدمه:

كشوري كه مي­خواهد توسعه يابد، بايد به اندازه كافي كارآفرين داشته باشد . منظور از كارآفرين عناصري هستند كه علاوه بر داشتن علم در يك حوزه تخصّصي ، از قدرت ريسك­پذيري بالايي برخوردارند، داراي خلاقيّت و نوآوري هستند، اهل كار وتلاش هستند و از نفس­کار لذّت مي برند .

در شرايط موجود كشور، يكي از معضلات توسعه، تعداد محدود كارآفرينان است . پس به دليل نقش و جايگاه ويژه كارآفرينان در روند توسعه و رشد اقتصادي ، بسياري از دولت ­ها در كشورهاي توسعه يافته يا در حال توسعه تلاش مي كنند با حداكثر امكانات و بهره برداري از دستاوردهاي تحقيقاتي، شمار هر چه بيش­تري از جامعه را كه داراي ويژگي كارآفريني هستند به آموزش در جهت كارآفريني و فعاليّت هاي كارآفرينانه تشويق و هدايت كنند .

كارآفرينان با مهارتي كه در تشخيص فرصت­ها ، موقعيّت­ها و ايجاد حركت در جهت توسعه اين موقعيّت­ها دارند ، پيشگامان حقيقي تغيير در اقتصاد و تحولات­اجتماعي محسوب مي­شوند .

امروزه کارآفريني به عنوان يکي از تازه ترين موضوعات دانشگاه هاي مهندسي مبدل شده است. تعداد دانشکده هايي که دروس مرتبط به کارآفريني را تدريس مي کنند از 24 دانشکده در سال 1970 به بيش از 500 دانشکده در سال 1993 افزايش يافته است و امروزه کمتر دانشکده اي را مي توان يافت که دروس کارآفرني را ارائه ننمايد. (شاه حسيني، 1383، ص 124)

متأسّفانه در كشور ما و در چند برنامه اخير توجّه خاص به اين مهم نشده و حتي مي توان گفت كه اين مفهوم براي بسياري از دست اندركاران و افراد جامعه ناشناخته و غريب مي باشد . شايد به همين دليل است كه تا كنون برنامه­ريزي و بستر­سازي مناسبي در حوزه­هاي اقتصادي ، اجتماعي و نظام آموزشي كشور براي توسعه كارآفريني به ويژه در دانشگاه هاي كشور صورت نپذيرفته است .

در شرايط كنوني اقتصاد كشورمان كه با مسائل و نارسائي­هاي مهمي نظير فرار مغزها ، بيكاري يا كم كاري (به ويژه فارغ التحصيلان دانشگاه ها و نيروي انساني متخصص) كاهش سرمايه گذاري دولت ، عدم تحرك و رشد اقتصادي كافي روبروست، پرورش و آموزش كارآفرينان و رشد هر چه بيشتر كارآفريني و برطرف كردن موانع كارآفريني در كشور به ويژه در ميان قشر تحصيل كرده و دانشجو از اهميّت مضاعفي برخوردار است .

سن از عواملي است که مورد مطالعه قرار گرفته است، در ارزيابي نتايج تحقيقات در اين مورد مهم است که سن کارآفريني (سنوات تجربي کارآفرين) و سن شناسنامه اي را از هم جدا کنيم. بر حسب سن شناسنامه اي اغلب کارآفرينان حرفه کارآفريني خود را در سنين بين 22 تا 45 آغاز کرده اند. تحقيقات نشان مي دهد در اين مورد بين کارآفرينان زن و مرد تفاوت وجود دارد. عموماً کارآفرينان مرد اين روند را از اوايل 30 تا 40 سالگي آغاز مي کنند در حالي که کارآفرينان زن در اواسط 30 تا 40 سالگي به فعاليت کارآفرينانه دست مي زنند. (هستريج، 1383، ص 97)

1-2- بيان مسئله

با عنايت به آنچه در مقدمه آمد اين پرسش مطرح است كه موانع كارآفريني فارغ التحصيلان رشته مديريت در سازمان­هاي دولتي شهر تهران و كرج چيست؟ و راهكارهاي اساسي جهت توسعه كارآفريني در ميان آن­ها كدام است؟

اين تحقيق بر آن است تا اين مهم را در ميان فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران كه در سازمان هاي دولتي مشغول به كار هستند و با تمركز بر روي موانع رفتاري ، ساختاري و محيطي مورد بررسي قرار دهد.

در اين تحقيق در نظر است موانع كارآفريني از ابعاد سه گانه رفتاري ، ساختاري و محيطي مورد بررسي قرار گيرد و سپس با استفاده از متون علمي و مصاحبه با خبرگان، موانع شناسايي شده و سرانجام از طريق پرسشنامه نظر سنجي در يك نمونه آماري 50 تايي در ميان فارغ التحصيلان رشته مديريت موانع مزبور اندازه گيري گردد .

هدف اساسي اين پرسشنامه استخراج و تعيين عوامل رفتاري ، ساختاري و محيطي مي باشد كه در مسير توسعه كارآفريني سازماني ايجاد مانع مي­كنند.

مدل مفهومي­تحقيق ، مدل سه شاخگي است كه كليه موانع كارآفريني را در قالب سه شاخه: موانع رفتاري ، موانع ساختاري و موانع محيطي با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه مورد بررسي قرار داده كه داده هاي تحقيق با استفاده از آزمونهاي آماري در بخش­هاي بعدي منعكس گرديده است. باشد تا با شناسايي و تبيين مشكلات و موانع كارآفريني در ميان اين قشر، گامي در جهت گسترش و رشد كارآفريني برداشته شود.



1-3- اهميت موضوع :

نگاهي هرچند اجمالي به شرايط خطير امروز کشورمان و با توجه به تاثيرات انکارناپذير پارامتر هاي اقتصادي از قبيل نرخ بيکاري نيروي متخصص و همچنين ساده و اثر بي چون و چراي آن بر مشروعيت سياسي ، اهميت موضوعاتي از قبيل کار آفريني را هر چه بيشتر آشکار مي کند .

1-4- اهداف ­تحقيق:

اهداف تحقيق را مي توان به دو بخش هدف اصلي و فرعي تقسيم نمود :

1-4-1- هدف اصلي:

1) تعيين و تبيين موانع كارآفريني فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران در سازمان هاي دولتي شهر تهران و كرج

1-4-2- اهداف فرعي:

1) تعيين و تبيين موانع رفتاري كارآفريني در ميان فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران در سازمان هاي دولتي شهر تهران و كرج

2) تعيين و تبيين موانع ساختاري كارآفريني در ميان فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران در سازمان هاي دولتي شهر تهران و كرج

3) تعيين و تبيين موانع محيطي كارآفريني در ميان فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران در سازمان هاي دولتي شهر تهران و كرج

4) ارائه راهكارهاي اساسي پيرامون رفع موانع رفتاري ، ساختاري و محيطي در جهت توسعه كارآفريني

1-5- سئوالات پژوهشي:

1) چه موانع رفتاري در كارآفريني فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران در سازمان هاي دولتي شهر تهران و كرج وجود دارد ؟

2) چه موانع ساختاري در كارآفريني فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران در سازمان هاي دولتي شهر تهران و كرج وجود دارد ؟

3) چه موانع محيطي در كارآفريني فارغ التحصيلان دانشكده مديريت دانشگاه تهران در سازمان هاي دولتي شهر تهران و كرج وجود دارد ؟

1-6- فرضيات تحقيق:

1) عوامل رفتاري در کارآفريني فارغ التحصيلان ايجاد مانع مي­کنند.

2) عوامل ساختاري در کارآفريني فارغ التحصيلان ايجاد مانع مي­کنند.

3) عوامل محيطي در کارآفريني فارغ التحصيلان ايجاد مانع مي­کنند.

1-7- تعريف علمي و مفهومي كارآفريني سازماني:

كارآفريني سازماني، فرآيندي است كه توليدات و فرآيندها از طريق ايجاد فرهنگ كارآفريني در درون يك سازمان در حال فعاليّت توسعه داده مي شوند.

1-7-1- تعريف عملياتي كارآفريني سازماني:

فعاليّت­هايي مي­باشند كه به طور صريح از حمايت قانوني و منابع سازماني در جهت تلاش­هاي نوآورانه براي ارائه محصول جديد ، رشد ، بهبود محصول و فرآيندهاي جديد توليد، برخوردار مي­گردند و سبب مي شوند شركت نوآورتر شده و نسبت به موقعيتهاي بازار سريعتر عكس العمل نشان دهد و از طريق ايجاد حسِّ مالكيت، كاركنان را بر مي­انگيزاند و به اجراي يك انديشه نوآورانه منجر مي­شود.

1-7-2- تعريف عملياتي كارآفرين سازماني:

كارآفرين سازماني، فردي است كه مجري و اهل عمل است . افرادي هستند كه در محيط­هاي انگيزشي و حمايتي فعاليّت مي كنند و كليد اصلي بازاريابي و توسعه محصول در يك شركت مي­باشند .

در زير چتر يك شركت محصولات ، فعاليّت ها و فناوري جديد را كشف و به بهره برداري مي رساند و حيثيت شغلي خود را بر روي نتايج حاصل از نوآوري مي گذارند و اين فرد محاسبه مي كند كه چگونه يك فكر را به يك واقعيت سودآور تبديل نمايد .

1-8- قلمرو تحقيق :

اين تحقيق در بازه زماني سال 1385 و در محدوده مکاني دانشکده مديريت دانشگاه تهران انجام يافته و قابل تعميم به زمان و يا مکان ديگري ندارد .



تحقيقات علمي را براساس چگونگي بدست آوردن داده هاي مورد نياز ( طرح تحقيق ) مي­توان به دسته هاي زير تقسيم بندي كرد :

qتحقيق توصيفي ( غير آزمايشي )

qتحقيق آزمايشي

تحقيق توصيفي شامل مجموعه روش­هايي است كه هدف آنها توصيف كردن شرايط يا پديده هاي مورد بررسي است .

اجراي تحقيق توصيفي مي تواند صرفاً براي شناخت بيشتر شرايط موجود يا ياري دادن به فرآيند تصميم­گيري باشد. بيشتر تحقيقات علوم رفتاري را مي­توان در زمره تحقيق توصيفي به شمار آورد . براي انجام تحقيقات توصيفي از روش­هاي مختلفي همچون روش تحقيق پيمايشي ، تحقيق ِهمبستگي، اقدام­پژوهي، بررسي موردي وتحقيق پس- رويدادي ( علّي –مقايسه­اي) استفاده مي­گردد.

براي بررسي موانع­ِكارآفريني فارغ التحصيلان دانشكده مديريت در سازمان­هاي دولتي مناسب­ترين روش، روش تحقيق پيمايشي است . اين روش براي بررسي توزيع ويژگي­هاي يك جامعه آماري مورد استفاده قرار مي­گيرد و براي پاسخ به سئوال­هاي پژوهشي يا فرضيات پژوهشي از نوع ذيل كاربرد دارد :

الف: ماهيّت شرايط موجود چگونه است ؟

ب: چه رابطه اي ميان رويدادها وجود دارد ؟

ج: وضعيّت موجود چگونه است ؟

تحقيق پيمايشي را بر حسب حجم جامعه مورد مطالعه مي­توان به تحقيق پيمايشي در مقياس كوچك يا در مقياس بزرگ نام نهاد كه البته پروژه­كارآفريني يك تحقيق پيمايشي در مقياس كوچك است، زيرا تعدادي از سازمان هاي دولتي در استان تهران را شامل مي­شود. تحقيق پيمايشي روشي است براي گرد آوري داده ها كه در آن از گروههاي معيني افراد خواسته مي شود تا به تعدادي پرسش مشخص ( كه براي همه افراد يكسان است ) پاسخ دهند. اين پاسخ ها مجموعه اطّلاعات تحقيق را تشكيل مي دهند تحقيق پيمايشي عام ترين نوع تحقيقات اجتماعي است. تحليل داده هاي پيمايشي متكي است بر نوعي منطق علمي كه بر روابط و تفسير روابط در اثر ورود عوامل جديد استوار است. پيمايش­ها داده­هاي مفيدي براي دامنه بزرگي از موضوعات تحقيقاتي پديد مي آورند و از قابليت انواع گسترده­اي از تحليل ها برخوردارند .

براي اجراي پيمايش دو شيوه اصلي وجود دارد : استفاده از پرسشنامه يا انجام مصاحبه. پرسشنامه را مي توان در ميان گروه توزيع كرد يا براي افراد ارسال كرد تا خود آن را پر كنند و مصاحبه را مي توان حضوري با گفتگوي رو در روي مصاحبه گر و مصاحبه شونده پيش برد يا با تلفن انجام داد.

استفاده از پرسشنامه يا مصاحبه و نحوه انجام آن تا حدّ زيادي به وضعيّت طرح تحقيق بستگي دارد. 2





3-2- روش هاي جمع آوري و اندازه گيري اطّلاعات:

براي اجراي روش تحقيق پيمايشي دو شيوه اصلي جمع آوري اطّلاعات وجود داردكه عبارتند از :

1- پرسشنامه

2- مصاحبه

هر دو شيوه مبتني بر يك رشته سئوال مي­باشند. در پرسشنامه اين سئوالات به طور مكتوب ارائه مي شود و پاسخگو هم به طور مكتوب بدان­ها پاسخ مي دهد و در مصاحبه، مصاحبه گر سئوالاتي را كه در فهرست مصاحبه نوشته شده از مصاحبه شونده مي پرسد و پاسخ ها را يادداشت كرده يا ضبط مي كند .

در پژوهش انجام يافته در پروژه موانع كار آفريني فارغ التحصيلان در سازمان هاي دولتي از هر دو شيوه پرسشنامه و مصاحبه استفاده شده است كه البته تمركز اصلي براي جمع آوري داده ها بر روي پرسشنامه است ولي از آنجايي كه سئوالات پرسشنامه به صورت بسته مطرح گرديده، براي جمع آوري كامل داده ها ، از مصاحبه به عنوان ابزار مكمل استفاده گرديده است .

با توجّه به اصول و قواعد كلي پرسشنامه و بر اساس متغيّرهاي تحقيق ، پرسشنامه اي حاوي 38 سئوال تنظيم گرديد . براي تنظيم سئوال هاي پرسشنامه ضمن در نظر گرفتن قواعدكلي ، موارد ذيل مورد توجّه قرار گرفت :

1- ترتيب سئوالات : در ارائه سئوال هاي پرسشنامه دو اصل مهم مورد توجّه قرار گرفت :

الف : تلاش شد تا سئوال هاي اوليه به حدي جالب باشد كه پاسخ دهنده را به پاسخ دادن ترغيب كند .

ب: سئوال ها از ساده ترين به پيچيده ترين عرضه شد .

سئوال هايي كه ممكن بود فارغ التحصيل در پاسخ دادن به‌آنها اكراه داشته باشد در آخر پرسشنامه قرار داده شد .

2- از ميان سئوال هاي مستقيم كه موجب تحريك حساسيت پاسخ دهنده مي شود يا در وي ايجاد مقاومت مي­كند ، پرهيز گرديد .

3- از تنظيم سئوال هايي كه پاسخ دهنده پاسخ آنها را در دسترس ندارد خودداري­گرديد.

4- تا جايي كه امكان داشت از ارائه سئوال هاي منفي پرهيز شد .

5- از طرح سئوال هاي دو وجهي كه شامل دو سئوال در يك پرسش است ، اجتناب گرديد.

6- سئوال ها به گونه­اي تنظيم شد كه پاسخ دهنده را به پاسخ خاصي هدايت نكند .

7- تلاش گرديد تا از بيان سئوال هاي پيچيده ، نامفهوم و مبهم خودداري شود .

با توجّه به اينكه متغيّرهاي پژوهش در سه شاخه كلي ساختار ، محتوا و زمينه ( محيط ) بيان شده بود و هر يك از آنها به چندين متغيّر تفكيك گرديده­ است، براي هر يك از متغيّرهاي فرعي تعدادي سئوال مطرح گرديده كه البته در بخش ابتدايي پرسشنامه قسمتي مقررگشت تا پاسخ دهندگان مشخّصات عمومي خود را در آن درج نمايند .

لازم به ذكر است كه سئوالات پرسشنامه متناسب با ويژگي هر سئوال در قالب مقياس ليکرت در پنج طيف با گزينه­هاي متناسب مطرح گرديده و برخي سئوالات بايستي به صورت معكوس امتيازگذاري شود .

در پرسشنامه تحقيق­كه به پيوست آمده است، عناوين مقياس ­ليکرت در سه­گروه مطرح شده است .