پروژه کارآفرینی راه اندازي كارگاه حلقوي پودي

پروژه کارآفريني راه اندازي كارگاه حلقوي پودي در 38 صفحه ورد قابل ويرايش


مقدمه

بافندگي حلقوي روشي از تهيه‎ي پارچه است. كه در اين روش، با خميده كردن طولي از نخ به شكل حلقه، و عبور حلقه‎ها از داخل يكديگر با شيوه‎هاي مختلف، پارچه توليد مي‎شود. هنر بافتني دستي و اتصال و درگيري نخ‎ها با يكديگر از هنرهاي بسيار قديمي است كه به قرن‎ها قبل از ميلاد مسيح باز مي‎گردد. آثار به دست آمده در مصر كه متعلق به قرن پنجم قبل از ميلاد مي‎باشد، پيشرفته بودن اين هنر دستي را، در آن زمان، نشان مي‎دهد.

اولين دستگاه بافندگي حلقوي پودي را در سال 1589، شخصي به نام ويليام‎لي در انگلستان اختراع كرد. سرعت اين دستگاه ده برابر بيش‎تر از سرعت توليد بافت با روش بافتني دستي بود. اختراع اين دستگاه باعث پيشرفت و تكامل بافندگي حلقوي شد. ساخت اولين دستگاه بافندگي حلقوي تاري نيز در سال 1775 انجام گرفت.

صنعت بافندگي حلقوي به دو قسمت مجزاي بافندگي حلقوي تاري و بافندگي حلقوي پودي تقسيم شده است. سازندگان ماشين‎آلات نيز هر يك، فناوري خاص خود را دارند و غالباً خصوصيات بافت‎ها و موارد مصرف توليدات آن‎ها نيز با هم متفاوت است.

در بخش بافندگي حلقوي پودي، در اين كتاب، سعي شده است هنرجويان عزيز با اصول اوليه‎ي بافندگي حلقوي پودي آشنا شوند. لذا در مورد هر يك،‌ توضيحات مختصري به شرح زير داده شده است.

در فصل اول: تعاريف بافندگي حلقوي پودي و تاري، تفاوت و مصارف هر يك، تعاريف اصطلاحات متداول، انواع سوزن، انواع حلقه و چگونگي تشكيل هر يك توسط سوزن‎ زبانه‎دار در ماشين‎هاي حلقوي ارائه شده است.

و فصل دوم به معرفي انواع ماشين‎هاي بافندگي حلقوي پودي و توضيح مختصري راجع به هر يك، عوامل اصلي بافت، عمليات بافندگي، بافت‎هاي پايه و محاسبه‎ي توليد و وزن اختصاص يافته است.



بافندگي حلقوي پودي

در بافندگي حلقوي پودي حلقه‎ها در جهت افقي (يك رج) تشكيل مي‎شوند به طوري كه اتصال يك حلقه به حلقه‎ي بعدي در يك سطر افقي انجام مي‎شود (شكل 9-1). همچنين امكان توليد پارچه با استفاده از يك بسته نخ وجود دارد، اگرچه روي پاره‎اي از ماشين‎ها امروزه تا 192 بسته نخ، براي توليد پارچه، به كار مي‎رود. صنعت بافندگي حلقوي پودي در ايران به نام‎هاي «كش‎بافي» و «تريكوبافي» مصطلح است.

















شكل (9-1)‎- ساختمان بافت ساده‎ي حلقوي پودي

بافندگي حلقوي تاري

به روشي از توليد پارچه كه اتصال يك حلقه به حلقه‎ي بعدي در دو رج متفاوت و در جهت طولي انجام مي‎شود، بافندگي حلقوي تاري مي‎گويند.

















شكل (9-2) ‎- ساختمان بافت ساده‎ي حلقوي تاري

مقايسه‎ي بافندگي حلقوي پودي و تاري و مصارف هر يك

در بافندگي حلقوي پودي امكان توليد پارچه حتي با يك بسته نخ وجود دارد، بنابراين روش ساده‎تري براي تبديل نخ به پارچه است.

1- در بافندگي حلقوي تاري، براي هر سوزن حداقل يك نخ در هر رج وجود دارد. بنابراين به دليل وجود تعداد سوزن بسيار روي ماشين‎ها، به چله پيچي نخ‎ها بر روي قرقره‎ها نياز است كه اين باعث افزايش عمليات مقدماتي براي توليد پارچه، در مقايسه با بافندگي حلقوي پودي، مي‎شود.

2- در بافندگي حلقوي، پودي، امكان توليد بافت‎هاي متنوع‎تر و استفاده از انواع نخ‎ها، نسبت به حلقوي تاري، بيش‎تر است.

3- سرعت توليد بافت در بافندگي حلقوي تاري در مقايسه با حلقوي پودي و بافندگي تار و پودي بيش‎تر است. اگرچه در حال حاضر عمليات بافت و سرعت توليد در بسياري از ماشين‎هاي جديد حلقوي پودي به گونه‎اي است كه اختلاف بسيار كمي بين بافندگي حلقوي پودي و تاري وجود دارد.

4- سرعت تغيير نقشه در حلقوي پودي بيش‎تر و هزينه‎هاي توليد در اين شيوه بسيار پايين‎تر است.

5- در شرايط معمول بافندگي، پارچه‎هاي توليدي حلقوي تاري، ثبات ابعادي بيشتري نسبت به حلقوي پودي دارند، زيرا در صورت پاره شدن نخ يك حلقه و تحت كشش قرار گرفتن ساختمان بافت حلقوي پودي، يك خط معيوب در رفتگي عمودي در پارچه ايجاد مي‎گردد، در حالي كه ساختمان بافت حلقوي تاري به گونه‎اي است كه دررفتگي طولي به راحتي به وجود نمي‎آيد.

6- بافت‎هاي حلقوي پودي غالباً داراي قابليت كشش بيش‎تري نسبت به بافت حلقوي تاري مي‎باشند.

7- منسوجات حلقوي پودي معمولاً به مصرف تهيه‎ي لباس زير، بلوز، ژاكت، كت و دامن، كت و شلوار، لباس‎هاي ورزشي و دريا، گرم‎كن، جوراب، دستكش، شال گردن، كلاه، پتو، رومبلي، پرده، منسوجات صنعتي،‌ پزشكي، خانگي و تزئينات مي‎رسند.

اما توليدات حلقوي تاري داراي مصارفي چون تهيه‎ي لباس رو، لباس زير، لباس ورزشي، تورپرده‎اي، تور ورزشي، تور ماهيگيري، روميزي، ملحفه، رومبلي، و روكش صندلي اتومبيل، پتو، پارچه‎هاي صنعتي، پزشكي، تزئيني و مصارف خاص مي‎باشند.



سوزن و انواع آن

سوزن كه قطعه‎اي فلزي و قلابدار است يكي از مهم‎ترين عناصر اصلي بافت در ماشين‎هاي بافندگي حلقوي به شمار مي‎رود. سوزن‎ها به مرور زمان تكامل يافته و انواع مختلف آن، به شرح زير، ساخته شده است.

- سوزن فنري (كتن)

- سوزن زبانه‎دار (ماهك‎دار) يك سر و دوسر

- سوزن مركب

- سوزن نواربافي



1- سوزن فنري

اولين سوزني كه اختراع شد،‌ سوزن فنري بود كه امروزه ارزان‎ترين و ساده‎ترين نوع سوزن به شمار مي‎رود و با ظرافت‎هاي متفاوت ساخته مي‎شود. شكل (9-3 نشان‎دهنده‎ي سوزن فنري با قسمت‎هاي مختلف است. اين قسمت‎ها عبارتند از: سر (2)، قلاب فنري (3) كه در هنگام عمليات بافندگي توسط قطعه‎ي فشاردهنده، باز و بسته مي‎شود، فرورفتگي بر روي ساق سوزن (4) كه نوك قلاب فنري، در هنگام بسته شدن سر سوزن، در آن قرار مي‎گيرد. ساق (ميله) سوزن (1) كه براي قرار گرفتن حلقه و نخ بر روي آن مي‎باشد و پايه (5) كه براي استقرار يافتن سوزن در محل تعبيه شده بر روي ماشين است.








اصطلاحات متداول در بافندگي حلقوي پودي

به منظور توضيح در مورد ساختمان بافت‎هاي متفاوت دانستن اصطلاحات رايج ضروري است.

1- رج

حلقه‎هايي را كه در جهت عرض پارچه توسط سوزن‎هاي مجاور يكديگر در يك دوره از عمليات بافندگي بافته شده‎اند، رج مي‎نامند. براي به دست آوردن ابعاد پارچه، تعداد رج‎هاي بافته شده روي يكديگر، طول يك پارچه را تعيين مي‎كند. خط ‎(b) در شكل 9-11 مشخص كننده‎ي يك رج از ساده‎ترين ساختمان بافت حلقوي پودي است.

2- رديف

يك رديف تشكيل شده است از حلقه‎هايي كه روي يكديگر در يك خط طولي بافته شده‎اند. تعداد رديف‎ها، تعيين كننده‎ي عرض پارچه است و در صورت لزوم (به منظور محاسبات توليد و ابعاد پارچه) تعداد رديف در يك سانتي‎متر اندازه‎گيري و به صورت ‎«W.P.C.» نشان داده مي‎شوند. خط ‎a در شكل 9-11 يك رديف از ساختمان بافت ساده را مشخص مي‎كند.

- طول حلقه

طول نخي كه در يك حلقه‎ي بافته شده به كار رفته است طول حلقه نام دارد و به ميلي‎متر اندازه‎گيري مي‎شود. طول حلقه از مهم‎ترين عوامل كنترل خصوصيات پارچه‎هاي بافته شده است. اندازه‎ي طول يك حلقه به وسيله‎ي شكافتن نخ يك رج از بافت و تقسيم نمودن طول آن به تعداد سوزن‎هايي كه حلقه‎ي آن‎ها شكافته شده است، به دست مي‎آيد و غالباً با حروف ‎(1) نمايش داده مي‎شود. معمولاً بزرگ‎تر بودن طول حلقه باعث ايجاد بافت بازتر و پارچه‎ي سبك‎تر مي‎شود در حالي كه حلقه‎ي كوچك‎تر موجب متراكم‎تر و سنگين‎تر شدن پارچه خواهد شد.

5- حلقه‎ي فني‎رو

هنگامي كه حلقه‎ي بافت جديد از ميان و از روي سر حلقه‎ي قبلي عبور كند به اسم حلقه‎ي فني‎رو ناميده مي‎شود (شكل 9-12). اين نوع حلقه در روي فني پارچه به شكل ‎(V) نمايان مي‎شود. علامت مشخص‎كننده‎ي حلقه‎ي فني رو را در نمايش سوزني به شكل ( ) و در نمايش شطرنجي به شكل (X) نشان مي‎دهند. (اين دو علامت در شكل 9-12 مشاهده مي‎گردد).

6- حلقه‎ي فني پشت

در صورتي كه حلقه‎ي بافت جديد از ميان حلقه‎ي قبلي و از پشت سر آن كشيده شده باشد به اسم حلقه‎ي فني پشت ناميده مي‎شود (شكل 9-13). اين حلقه در پشت پارچه (يك‎رو سيلندر) به شكل نيم‎دايره است و علامت آن در نمايش سوزني به شكل ‎( ) و شطرنجي به شكل ‎ (O) مي‎باشد.



ماشين‎هاي گردباف يك سيلندر مجهز به سوزن زبانه‎دار

ماشين‎هاي گردباف غالباً داراي سيلندر چرخان و ابزارهاي ثابت هستند (كليدي

قطعاتي كه بتواند يك دوره از عمليات بافندگي را توسط سوزن‎ها ايجاد كند ابزار ناميده مي‎شود.) و تعداد كمي از آن‎ها ابزارهاي چرخان و سيلندر ثابت دارند (تعداد از ماشين‎هاي گردباف قديمي).

سوزن‎هاي زبانه‎دار در ماشين‎هاي گردباف، در درون شيارهاي سيلندر و يا صفحه، داراي حركت مجزا و بالا و پايين و يا جلو و عقب هستند. انجام اين حركات توسط شياري ميسر مي‎شود كه بادامك‎ها، به منظور عبور پايه‎ي سوزن، ايجاد نموده‎اند. بيشتر بادامك‎هاي بالا برنده‎ي سوزن از يك يا چند قطعه تشكيل شده‎اند و براي ايجاد حلقه‎ي بافت، نبافت و يا نيم‎بافت قابل تنظيم‎اند.



1- عوامل اصلي بافت در ماشين‎هاي گردباف يك سيلندر مجهز به سوزن زبانه‎دار

شكل (10-9) عوامل اصلي بافت در اين نوع ماشين‎ها را نشان مي‎دهد. اين عوامل عبارتند از:

1- سوزن زبانه‎دار، گرفتن نخ و تشكيل حلقه توسط سوزن انجام مي‎شود

2- سنيكر، در هنگام تشكيل حلقه، پارچه توسط مكانيزم كشش دهنده، به سمت پايين تحت كشش قرار دارد. در ماشين‎هاي قديمي كشيدن پارچه تنها به وسيله‎ي مكانيزم كشش خود پارچه انجام مي‎گرفت، اما بسياري از ماشين‎هاي جديدتر مجهز به قطعه‎اي به نام سنيكر (لبه‎گير) مي‎باشند كه پارچه را تحت كشش قرار مي‎دهد. اين ماشين‎ها داراي يك سري سوزن بر روي سيلندر به طور عمودي هستند و سنيكرها به صورت افقي بين سوزن‎ها قرار گرفته‎اند (در نوعي از ماشين‎هاي جديد گردباف، سنيكرها به طور عمودي در كنار سوزن درون شيارهاي سيلندر قرار گرفته‎اند) بنابراين سنيكرها نسبت به سوزن، زاويه‎ي تقريباً 90 درجه دارند. در چنين ماشين‎هايي سنيكر دو وظيفه‎ي به عهده دارد، كه نگه داشتن حلقه‎هاي آخرين رجه پارچه در هنگام بالا رفتن سوزن و ايجاد سطح مناسب براي كشيدن نخ جديد از داخل حلقه‎ي قبلي مي‎باشد.