پروژه کارآفرینی خیار درختی

پروژه کارآفريني خيار درختي در 39 صفحه ورد قابل ويرايش


مقدمه

کشت بدون خاک شامل انواعي از روشهاي غير متعارف کاشت گياهان است . مانند کشت آبي و کشت در ماسه و کشت در سنگريزه و کشت هوايي و کشت داخل لوله و ... کلمه هيدروپونيک براي اولين بار در آمريکا استفاده شد و مترادف با کشت بدون خاک است . ولي در آلمان و انگليس کشت آب براي اين روش نام گذاري مي شود ...

کشت بدون خاک شامل انواعي از روشهاي غير متعارف کاشت گياهان است . مانند کشت آبي و کشت در ماسه و کشت در سنگريزه و کشت هوايي و کشت داخل لوله و ... کلمه هيدروپونيک براي اولين بار در آمريکا استفاده شد و مترادف با کشت بدون خاک است . ولي در آلمان و انگليس کشت آب براي اين روش نام گذاري مي شود .

روش کشت گياهان بدون خاک از سالها قبل در فلسطين اشغالي استفاده مي شده است در اين منطقه به دليل کمبود آب و خاک اين روش جايگزين مناسبي براي زراعت روشهاي متداول است .

هيدروپونيک در عمل به معني کاشت گياهان در آب و محلول غذايي بدون استفاده از خاک مي باشد. کشت هيدروپونيک اين امکان را به کشاورز مي دهد که در زمان کوتاهتر با زحمت کمتر محصولي با راندمان بيشتر را کشت نمايد.علم هيدروپونيک ثابت کرده است که براي رشد گياهان به خاک احتياجي نيست اما به عناصري که در خاک موجود است( مواد معدني، موادآلي) احتياج است. هر گياهي را مي توان به صورت هيدروپونيک کشت کرد ولي بعضي از آنها موفقيت بيشتري در اين سيستم دارند. کشت هيدروپونيک براي ميوه هايي با محصولات مقاوم از قبيل گوجه - خيار - فلفل - گياهان برگي مثل کاهو - سبزي و گياهاني که رشد سريعي دارند ايده آل است.



امروزه از کشت هيدروپونيک براي توليد علوفه دام استفاده هاي زيادي مي شود و اين امر به يک راه اقتصادي و مناسب براي توليد علوفه دامداران تبديل شده است.

در کشت هيدروپونيک در صورتي مي توانيد پيشرفت کنيد که محلول غذايي صحيحي براي تامين احتياجات گياه تهيه کنيد.

اغلب اعمالي که براي کشت هيدروپونيک انجام مي شود شبيه اعمال کاشت گياهان در خاک است. کشت تجاري هيدروپونيک شامل ترکيبي از تکنولوژي هيدروپونيک با کنترل عوامل محيطي براي رسيدن به بهترين کيفيت محصول مي باشد. در ساختار گلخانه شما با کنترل دما ، رطوبت و نور قادر به کشت در تمام طول سال مي باشيد.

به طور کلي کشت بدون خاک از دو سيستم پيروي مي کند :

1- سيستم باز : محلول غذايي مججد استفاده نشده مثل کشت در پشم سنگ و کشت کيسه اي و کشت در سنگريزه

2- سيستم بسته : محلول غذايي مجدد مورد استفاده قرار مي گيرد و به عبارت ديگر محلول در يک چرخه قرار دارد و به آن فقط مواد غذايي که کاهش مي يابند و آب اضافه مي شود .

اما اين روش کشت بدون خاک يک سري مزايا و معايبي نسبت به ديگر روشهاي متداول کشت گياهان دارد که در زير بيان مي شوند :

1- چون محلول غذايي مايع است به راحتي مي توان آن را کنترل کرد و تنها مواد غذايي که کاهش يافته است را به محلول اضافه کرد در حالي که در خاک اين کار غير ممکن است ( هزينه زيادي دارد ) .

2- گياهان را مي توان در مناطقي پرورش داد که در حالت عادي رشد نمي کنند

3- مصرف آب در اين روش به طور قابل ملاحظه اي کاهش مي يابد و اين يک مزيت براي نواحي خشک است .

4- در اين روش ضد عفوني کردن محيط رشد بسيار شده و کم هزينه است در حالي که ضد عفوني کردن خاگ گران قيمت و غير ممکن است . پس در اين روش آلودگيهاي ريشه بسيار کم ديده مي شود .

5- در اين روش مي توان از آبهاي شور هم استفاده کرد .

6- در اين روش محصول بسيار بيشتر و کيفيت عالي داشته چون مواد غذايي به راحتي در اختيار گياه قرار داشته است پس در حقيقت کيفيت و کميت محصول در واحد سطح افزايش چشمگيري دارد .

7- در اين روش از حجم ريشه ها به شدت کاسته مي شود و بزرگ شدن ريشه ها در حد ميکروسکوپي است و چون ريشه ها نسبت به کشت خاکي کم شده کمتر هم دچار بيماري مي شوند .

8- مهمترين عيب اين روش اين است که به سرمايه گذاري بالايي نياز دارد زيرا تمام سيستمها بايد اتوماتيک باشد .

9- براي کشت گياهان با اين روش به افرادي نياز است که در اين زمينه تخصص و آگاهي داشته باشند .

10- آلودگي آبهاي زير زميني هم در اثر مخلوط شدن با محلول هاي غذايي مشکلي ديگر است .

11- دفع ضايعاتي مثل پشم سنگ که به عنوان محيط رشد هستند هم مشکل است .

به طور کلي اين روش يکي از روشهاي نوين در کشاورزي بوده که بسيار جاي کار دارد و در حالي که بسياري از کشورها اين کار را انجام مي دهند لااقل در ايران جاي کار کردن زياد دارد و علارقم اينکه سرمايه و دانش زيادي لازم دارد ولي به عنوان يکي از رشته هايي است که آينده اي درخشان در دنياي کشاورزي دارد .


انواع کشت هاي هيدروپونيک

روش کشت گياهان بدون خاک از سالها قبل در فلسطين اشغالي استفاده مي شده است . در اين منطقه به دليل کمبود آب و خاک اين روش جايگزين مناسبي براي زراعت روشهاي متداول است .

در زير انواعي از کشت هاي هيدروپونيک توضيح داده مي شوند :

کشت آبي يا مايع

کشت در سنگريزه

کشت در هوا

کشت در ورمي کوليت

کشت در پشم سنگ

کشت آبي

کشت در پلاستيک

کشت آبي يا مايع در کشت هيدروپونيک

ريشه گياه به طور مداوم در محلول غذايي قرار دارد و گياه از قسمت طوقه ( حد فاصل ريشه و ساقه ) بيرون از مايع است و با پلاستيک و مقوا و ... بالا نگه داشته شده است . کشت درون لوله هم نوعي از کشت مايع است .

کشت در ماسه : ريشه گياهان در داخل مواد جامدي که داراي قطر کوچکتر از 3 ميلي متر باشند قرار دارد و اين مواد مانند پلاستيک و پشم سنگ و يا هر ماده ديگري که آلي نباشد ممکن است .

کشت در سنگريزه در کشت هيدروپونيک

ريشه گياهان در موادي که قطري بيشتر از 3 ميلي متر دارند قرار گرفته مثل سنگ خارا و گدازه آتشفشاني و بازالت و هر ماده غير آلي ديگر .

در اين روش آبياري به دو صورت آبياري لوله اي ( زيرزميني ) که مواد غذليي در مخزني بوده و به بستر رشد گياه پمپ مي شود و آبياري سطحي که محلول غذايي رقيق در سطح محيط رشد توسط لوله سوراخداري پخش مي شود ( کود مايع به آب مصرفي گياه در هنگام آبياري اضافه شده است )

کشت در هوا روشي از روشهاي کشت هيدروپونيک

در اين روش ريشه گياهان در محيطي قرار گرفته که به وسيله قطراتي آب که حاوي مواد غذايي لازم است اشباع شده است . اين روش به تجهيزات پيشرفته نياز دارد .

کشت در ورمي کوليت در کشت هيدروپونيک

ريشه گياه در ورمي کوليت که با موادي معدني مخلوط شده است قرار دارد

کشت آبي : اين کشت بيشتر براي گياهان زينتي به کار مي رود .

کشت در پلاستيک : ريشه در داخل کيسه هاي پلاستيکي قرار داشته و مواد اطراف ريشه هم شامل کمپوست يا پيت يا خاک اره و ... مي باشد .

محيط كشت :

طبقه بندي سيستمهاي كشت هيدروپونيك توسط دكتر جان لارسن انواع سيستمها غير آلي آلي مخلوط 1-ايستاده (معلق) گراول پيت موس پيت موس و پرليت 2-تكنيك فيلم غذايي ماسه پين بارك پرليت و پين بارك 3-آئروپونيك پرليت خاك اره پيت موس و پرليت 4-هواكشت راك وول

ظروف كشت :

در حال حاضر ظروفي كه يك گالن و يا دو گالن ناميده مي شوند بيشتر عموميت دارند. امروزه توليد كنندگان از يك كيسه پلاستيكي به عنوان محيط رشد استفاده مي كنند.

توجه : 1- براي همه ظروف رشد، عمق بايد 2/3 تا 2 برابر قطر سايه گياه در زماني كه به حداكثر رشد برسد در نظر گرفته شود.مثلا اگر سطح سايه گياهي 12 سانتي متر است عمق ظرف بايد بين 18 تا 24 سانتي متر باشد. 2- گيا هاني كه سايه بزرگتر و زمان رشد بيشتري دارند و گياهاني كه در كنار ظروف كشت هستند بايد عمق بيشتري داشته باشند.

محلول غذايي :

مهمترين مسئله در كشت هيدروپونيك مديريت محلول غذايي آن است كه از اهميت بسيار زيادي برخوردار است.شما بايد خواص و آثار عناصر مختلف را بر رشد گياه بدانيد تا در صورت بروز عوارض كمبود يا ازدياد يك عنصر بتوانيد عنصر مورد نظر را شناسايي كنيد و آن را به محلول اضافه كنيد.

احتياجات گياه
براي موفقيت در کشت هيدروپونيک بايد موارد زير را در نظر داشته باشيم
PH مناسب براي محلول غذايي
مقدار آب مورد نياز گياه
دما و نور مطلوب براي گياه
هواي تازه
پناهگاه و تکيه گاه
کنترل آفات و بيماريها
حل کردن مواد معدني مورد نياز گياه در آب(استفاده از محلول غذايي مناسب)

تغيير دادن PH:
اگر تشخيص داديد که PH بيش از اندازه قليايي است مي توانيد خاصيت اسيدي آن را با افزودن اسيد سولفوريک يا پايين آورنده هاي PH افزايش دهيد.
اگر تشخيص داديد که PH بيش از اندازه اسيدي است مي توانيد خاصيت قليايي آن را با افزودن جوش شيرين يا بالا آورنده هاي PH افزايش دهيد.
هنگام تنظيم PH مهم است که مقادير را کم کم اضافه کنيم تا اينکه PH يکباره تغيير نکند و همچنين بدانيم که چه موقع به سطح PH مطلوب مي رسيم.

انتخاب زمان کشت :

قبل از هر اقدامي در مورد کشت خيار ابتدا بهتر است اطلاعاتي از قبيل آمار هواشناسي منطقه نظرات و تجربيات مهندسين کشاورزي و کشاورزان با تجربه و مهمترين مورد قيمت اين محصول در بازار کسب کرده و آنگاه زمان کشت را انتخاب نماييد زيرا زمان کشت در بهره برداري محصول تاثير مستقيم داشته و باعث بالا رفتن روحيه کار و تلاش مي گردد. مثلا در مناطق جنوبي کشور زمان کشت از اوائل مهرماه شروع مي شود و در خرداد ماه سال بعد برداشت محصول پايان مي يابد. و در مناطق شمالي و مرکزي کشور که در آذر ماه و دي ماه داراي هواي ابري و سرد مي باشند زمان کشت را به نحوي انتخاب مي کنند که اين زمان يا آخر فصل برداشت و يا آغاز کشت باشد . به طور کلي زمان هايي که شرايط جوي نامساعد است بايد از دوره کشت حذف گردد و اگر چنين کاري صورت نگيرد و زمانهاي نامساعد در ميان زمان برداشت قرار گيرد کشت با مشکلات عديده اي روبرو مي شود.

انتخاب بذر: بعد از انتخاب زمان کشت بايد بذر مناسب و خوبي انتخاب کنيم که بر اساس تقسيم بندي اقليم هاي مناسب صورت مي گيرد.مثلا براي مناطق جنوبي که زمان کشت از اوائل مهرماه شروع مي شود و تا آخر خرداد سال بعد مي توان برداشت محصول داشت و يا مناطق شمالي و مرکزي که کار کشت از اوائل دي ماه شروع مي شود بذرهاي تک گل پيشنهاد مي شود که داراي برگ هاي کوچک و مقاوم به سرما بوده و جهت دوره هاي طولاني مناسب مي باشد ولي در اقليم هاي که دو فصل کشت دارند بهتر است از واريته هاي پرگل که محصول زيادي در زمان کوتاه دارنداستفاده گردد. شايان ذکر است که بسياري از کشاورزان بدون توجه به نوع واريته و زمان کشت آن و تنها به علت پر گل بودن آن اقدام به کشت در فصولي مي نمايند که مناسب حال آن بذر نيست در نتيجه با مشکلاتي مواجه مي شوند که براي آنها اندکي ناشناخته و غريب مي نمايد.کشاورزاني که آشنايي با خواص واريته هاي مختلف ندارند اشتباه عمده اي را مرتکب مي شوند و آن اين است که واريته هاي پر گلي را که براي فصول بهاره کشت نموده اند و محصول خوب و زيادي برداشت کرده اند مجددا براي کشت پائيزه انتخاب مي کنند. با شروع فصل سرما و کوتاه شدن طول روز تعداد زيادي ميوه هاي کوچک در هر بوته مشاهده مي کنند که به علت ريز ماندن ميوه ها بر روي ساقه محصولي برداشت نمي کنند و با تصوراتي که دارند کود و سم را به گياه تحميل مي کنند در حالي که بذر هاي تک گل بوده و از آن ميوه کمتري مشاهده مي کنند اما محصول بيشتري برداشت مي شود.

نحوه کشت : پس از انتخاب بذر بايد فکر نحوه کشت باشيم به طور کلي در مقابل ما دو راه براي کشت بذر قرار دارد. يکي کشت مستقيم و کشت به صورت خزانه که از اين دو راه به خاطر صرفه جويي در استفاده از امکانات گلخانه اي و مراقبت بيشتر و بهتر تا جوانه زدن? بهتر است از کشت در خزانه بهره گيري کرد. براي کشت مستقيم زمين بايد رطوبت کافي داشته و به اصطلاح گاورو باشد و بهتر است زير و روي بذر به مقدار مورد نياز بيته موس ريخته شود.

بهترين خاک براي کشت در گلدانهاي نشاء ماده اي طبيعي به نام بيته موس مي باشد که در بازار انواع خارجي و ايراني آن يافت مي شود.اگر محل قرار گرفتن سيني نشاء داراي ?? درجه سانتي گراد حرارت بوده و نور و رطوبت کافي وجود داشته باشد پس از ? تا ? روز بذر جوانه مي زند و چنانچه شرايط مناسب نبوده و عوامل نور و گرما و رطوبت به صورت دلخواه نباشد اولا در زمان جوانه زني تاخير ايجاد مي شود و ثانيا در جريان رشد گياه نيز اختلالاتي پديدار خواهد شد. توصيه مي شود اين نوع بذرها را به علت گراني آنها ?? ساعت قبل از کاشت در زمين و يا گلدان در يک پارچه نخي و يا پنبه اي در دماي ?? درجه سانتي گراد نگهداري کرد. بايد دقت کرد قبل از اين کار بذرها ابتدا در آب ولرم خيسانده شوند از طرفي بايد مراقبت هاي لازم را به عمل آورد تا گياه جوان بدون آفت و بيماري به زمين منتقل شود.


انتقال نشاء به زمين اصلي :وقتي بذرها سبز شدند و رشد کافي نمودند بايد آنها را به زمين گلخانه منتقل کنيم.بدين منظور حفره هايي که با فاصله معين و بر اساس تراکم بوته در متر مربع محاسبه شده است بر روي بسترها تعبيه مي کنيم که دقيقا به اندازه حجم خاک گلدانهاي سيني نشاءمي باشد. آنگاه با احتياط کامل نشاء را همراه با خاک گلدان از گلدانها جدا کرده و در حفره ها قرار مي دهيم.در اينجا بايد مراقب باشيم تا به ريشه ها آسيبي وارد نيايد. بعد از انتقال نشاء به زمين آبياري را شروع مي کنيم . به ياد داشته باشيم مدت قرار گرفتن نشاء در گلدان نبايد از حد معمول تجاوز کند زيرا در اين صورت است که ريشه به علت حجم کم خاک دچار مشکل شده و از رشد طبيعي باز مي ماند و در نتيجه گياه از ابتدا ضعيف خواهد بود و پس از آن هم رشد درستي نخواهد داشت.

آبياري اوليه : براي آبياري گلخانه بهتر است از سيستم تحت فشار به صورت قطره اي استفاده کنيم.در اين روش که بهترين نوع آن استفاده از نوارهاي آبياري است که از حدر رفتن آب جلوگيري مي کند. بر اساس برنامه اي منظم به آبياري گياه خواهيم پرداخت زيرا آبياري به صورت سنتي ضمن بالا بردن مصرف آب و همچنين رطوبت گلخانه مواد غذايي در خاک را شسته و دسترسي ريشه را به اين مواد کم کرده.شايان ذکر است که آبياري گياه بر اساس سن گياه بافت خاک و زمان مصرف متفاوت است. براي مثال مي توان گفت که خاک در زمستان به آب کمتري نيازمند است تا در فصل تابستان ولي در هر صورت بايد به طور يکنواخت و دوره هاي منظم آبياري کرد و مسلما در خاک هاي سبک مقدار آبياري کمتر و فاصله زماني بين آن نيز کمتر خواهد بود. توصيه مي شود در هنگام آبياري زمين را براي مدت طولاني به حالت اشباع قرار ندهيم و حتما رطوبت ?? درصدي را در فاصله دو آبياري رعايت نماييد به عبارت ديگر براي تناوب آبياري? زماني اقدام به آبياري نماييد که رطوبت خاک به ??? رسيده باشد ضمنا اين را هم بدانيد که گياه خيار در زماني که به گلدهي مي رسد نياز بيشتري به آب دارد.

برخي از کشاورزان معتقدند بعد از اينکه گياه جوان ? برگ حقيقي خود را کامل کرد بايد يک دوره تشنگي به گياه داد.چون اعتقاد دارند ريشه گياه در حالت تشنگي به طور طبيعي به دنبال يافتن آب به عمق خاک نفوذ مي کند و اين حرکت ريشه باعث افزايش حجم ريشه مي شود. به هر حال گياه پس از دوره تشنگي و آبياري پس از آن رشد سريعي خواهد داشت. در زمان رشد بوته بايد نخهاي گلخانه را آماده کرده و بر فراز بوته ها به سيم هاي مهار در فضاي سقف گلخانه متصل نمود تا در هنگام رشد سريع بوته ها به طور منظم به دور نخ ها بسته شود براي بستن بوته ها به دور نخ ها روش هاي مختلفي وجود دارد مي توان پائين نخ ها را به سيم مهار در پائين گياه بست و يا اينکه نخ اضافه را به دور قرقره هاي سيمي پيچانده و بر روي سيم مهار قرار داد و يا اينکه به وسيله کليپس هاي مخصوص که به اندازه قطر ساقه گياه است و به انتهاي نخ ها بسته مي شود ارتباط ساقه و نخ را بدون گره زدن به گياه برقرار نمود شايان ذکر است که نبايد در مرحله نخ کشي بي توجهي نمود زيرا غفلت در اين کار باعث شکستن ساقه گياه مي شود و سبب آسيب جدي به گياه خواهد شد.