گزارش كارآموزي تعمیر و نگهداری موتور ماشین در مجتمع فولاد اهواز

گزارش كارآموزي تعمير و نگهداري موتور ماشين در مجتمع فولاد اهواز در 33 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست مطالب

عنوان صفحه

پيشگفتار

عيب هاي مكانيكي موتور

نشت روغن

دود سياه يا خاكستري تيره

آزمون فشار بخار كارتر

صداي ياتاقان ميل لنگ

تجزيه روغن

سيستم سوخت رساني

ارزيابي كيفيت سوخت

آزمون هاي سيستم سوخت رساني

آب

روغن سوزي

پايين بودن ميزان كمپرس

آزمون نشت سيلندر

پمپ سه گوش
مدار برگشت سوخت

مدار سوخت پر فشار

سوخت پاشها

پمپ سوخت پاش

سيستم هواكش

توربو شارژ كن

گرفتگي لوله برگشت سوخت

سيستم تخليه دود

سيستم راه اندازي موتور




بسمه تعالي

براي اطلاعات از وضعيت داخل موتور از گيج روغن ( ميل روغن نما ) و درجه فشار روغن ( فشار سنج ) استفاده كنيد . روغن الوده را مي توان بوكشيد و در موارد جدي روغن را نزديك سيني كارتر بيرون مي زند . وقتي گيج روغن را نزديك منيفولد داغ نگه داريد اگر روغن آب داشته باشد، بخار مي شود . اتيلن گليكول ( ضد يخ ) با روغن واكنش انجام مي دهد و مايع قهوه اي رنگ و چسبناكي توليد مي كند كه روي گيج روغن مشهود است . فشار روغن به سرعت بايد بالا برود و اگر ياتاقانها خوب باشند ، تحت بار نبايد تغيير كند.

با اندازه گيري ولتاژباتري در هنگام موتور گرداني مي توان عيوب سيستم راه اندازي را به سرعت تشخيص داد . اگر ولتاژ به اندازه 25 درصد يا بيشتر كاهش يابد بايد غلظت آب اسيد باتري را اندازه گيري كند و در جستجوي خانه اي از باتري باشد كه اتصال كوتاه كرده است . استارت و كابلهاي آن را ، بر اساس ميزان جريان كشي ، وارسي كنيد: اگر استارت بيش از اندازه جريان مي كشد نشان دهنده مقاومت مدار است.

بسياري از وضعيتها از قبيل پايان بودن توان موتور ، دود كردن موتور ، بد كاركردن در دور آ رام ، نرم كارنكردن و بد روشن شدن را مي توان به موتور يا سوخت مربوط كرد . اگر با استفاده از سوخت پاش سالم مشكل حل نشد، آزمونهاي تراكم و نشت سيلندر را ، به شرحي كه در ادامه مطلب مي آيد انجام دهيد . آزمونهايي كه روي موتور انجام مي شود ، از آزمونهايي كه روي سيستم سوخت پاشي انجام مي شود آسانترند و مي توان آنها را داخل محوطه انجام داد.
عيبهاي ميكانيكي موتور

عيبهاي مكانيكي موتور را مي توان به چهار دسته تقسيم كرد:



نشست سيالها

روغن سوزي

پايين بودن ميزان كمپرس

ساييد گي ياتاقانها

نشست سيالها

در موتور با سه نوع سيال سرو كار داريم ـ سوخت ، روغن وآب ـ كه هر يك از آنها ممكن است از موتور به بيرون نشست كند و يا به صورت داخلي به سيستم ديگري نشست كند
نشست روغن

نشست روغن به ندرت سبب خرابي موتور مي شود (امادر صورت وقوع چنين اتفاقي ، پيامد هاي آن ناگوار خواهد بود ) ، اما مكانيك بايد همواره اين نشستها را بر طرف كند . متداول ترين محلهاي نشست روغن ، تقريباً به ترتيب فراواني عبارت اند از :

واشر در سوپاپ (قالپاق سوپاپ)

واشر سيني كارتر

واشر سيني جلو موتور

واشر پايه هاي لوازم جانبي خارجي

كاسه نمدهاي عقب و جلو ميل لنگ

در پوشهاي ميل سوپاپ و لوله روغن اصلي

منبع نشستهاي جزئي را به دشواري مي توان يافت ، زيرا روغن به طرف پايين و عقب ، به پشت موتور حركت مي كند استفاده از آشكار ساز نور سياه يا پودر پاشي ( كه ردي به جا مي گذارد) مفيد است ، اما روش موثر تحت فشار گذاشتن كارتر است .
دود سياه يا خاكستري تيره
نشانه

موتورزير بار، به ويژه در دور بالا و متوسط دود مي كند و كم صداتر از حالت عادي است.

موتور زير با ر، به ويژه در دور پايين و متوسط دود مي كند و پر سرو صدا تر از حالت عادي است .

موتور زير با ر ، در همه دورها دود مي كند اما ودو آن در دورهاي پايين از متوسط آشكار تر است . ممكن است موتور بد روشن شود .

موتور زير بار ، به ويژه در دور بالا دود مي كند .

موتور زير بار ، دود مي كند و توان آن به شدت كاهش يافته است .

موتور زير بار ، به ويژه در دور بالا و متوسط ، دود مي كند ممكن است توان آن نيز پايين باشد .

توده هاي دود سياه ، گاهي همراه با دود آبي ، يا سفيد از اگزوز بيرون مي آيد ممكن است موتور دچار كوبش شده باشد .

دود آبي يا متمايل به سفيد در دور بالا و زير باركم ، به ويژه وقتي موتور سرد است . يا بالا رفتن دما رنگ دود تغيير مي كند و سياه مي شود توان موتور ، به ويژه در حالت تخت گاز ، پايين است .

دود آبي يا متمايل به سفيد زير با كم ، وقتي موتور به دماي عادي رسيد ه است . ممكن ايت موتور كوبش هم داشته باشد .

دود آبي در همگام گاز داند ، پس از كاركردن در دور آرام به مدت طولاني. ممكن است با تثبيت شدن وضعيت گاز ، موتور ديگر دود نكند.

دود مداوم آبي در همه دورها ، بارها و دماها

دود آبي كم رنگ يا متمايل به سفيد در دور بالا و زير بار كم . بوي تند.

علت احتمالي

پمپ سوخت پاش ريتارد است .

پمپ سوخت پاش آوانس است .

ميزان كمپرس سيلندر پايين است .

هواكش گرفتگي دارد .

توربو شارژكن خراب است .

سوخت پاشها (سوزنها ) كثيف اند .

لوله هاي سوخت رساني دچار گرفتگي شده اند .

چسبيدن سوخت پاشها

علت احتمالي

پمپ سوخت پاش ريتارد است .

نشست از سوخت پاشها

نشست از كاسه نمد سرسوپاپها

رينگها / سيلندر ه ساييده اند.

موتور سرد است

راه چاره

پمپ سوخت پاش را تنظيم كنيد.

پمپ سوخت پاش را تنظيم كنيد .

موتور را تعمير كنيد .

فيلتر هوارا تميز يا تعويض كنيد .

فشار هواي خروجي تور بو شارژكن را وارسي كنيد .

سوخت پاشها را تميز يا تعويض كنيد .

لوله ها را تمز يا تعويض كنيد.

سوخت پاشها را تميز يا تعويض كنيد .

راه چاره

پمپ را تنظيم كنيد .

سوخت پاشها را تعمير يا تعويض كنيد .

كاسه نمدها را عوض كنيد . ساق / گيت سوپاپ را وارسي كنيد.

تعمير اساسي / نوسازي موتور ترموستات را عوض كنيد .

موتور آهسته مي گردد و روشن نمي شود .

علت احتمالي

سيستم موتور گرداني خراب است .

ميل لنگ سفت شده است .

ويسكوزيته

خرابي سوخت پاشها

دور موتور گرداني منظم نيست ، موتور روشن نمي شود .

علت احتمالي

تنظيم زماني سوپاپها به هم خورده است .

موتور به حالت عادي مي گردد ، اما روش نمي شود.

علت احتمالي

شمعهاي گرمكن از كار افتاده اند.

سوخت نامناسب يا آلوده است .

سوخت به سيلندرها نمي رسد .

تنظيم زماني پمپ درست نيست .

مسير ورود هوا دچار گرفتگي شده است . مسير خروج دود دچار گرفتگي شده است . تراكم كم است.

موتور در دور آرام كار مي كند

علت احتمالي

تنظيم نبودن دور آرام هوا گرفتگي سيستم سوخت رساني فيلتر (هاي ) سوخت گرفتگي دارند .

لوله برگشت سوخت گرفتگي دارد.

سيستم تخليه دود ( اگزوز ) گرفتگي دارد .

موتور در دورهاي پايين در كار مي كند .

علت احتمالي

هر يك از عيبهايي كه در بالا شرح داده شده و بر دور آرام اثر مي گذارد.

پايين بودن ميزان كمپرس يك يا چند سيلندر

توان موتور در حد عادي نيست .
علت احتمالي
نرسيدن سوخت كافي سوخت نامناسب يا آلوده

خطا در تنظيم زماني سيستم سوخت پاشي گرفتگي سيستم ورود هوا نبود اتصلات توربو شارژكن

خرابي سيستم سوخت رساني با فشار بالا پايين بودن ميزان كمپرس موتور
راه چاره

باتريها ، سركابلها و استارت را وارسي كنيد .

با دست گير موتور را رفع كنيد ، اگر سفت به نظر مي رسد

روغن موتور و نشست ضد يخ به درون كارتر را ورسي كنيد .

فشار باز شدن سوخت پاشاها را وارسي كنيد .

راه چاره

تنظيم زماني سوپاپها را وارسي كنيد .

راه چاره

شمهاي گرمكن را وارسي و مدار برق آنها را كنترل كنيد .

منبع سوخت را ورسي كنيد .

مسير سوخت از باك تا پمپ سه گوش از آنجا ره پمپ سوخت پاش و تا سوخت پاشها و نازلها را وارسي كنيد.

تنظيم زماني پمپ راوارسي كنيد .

فيلتر هوا را وارسي كنيد .

سيستم را وارسي كنيد .

تراكم سيلندر را وارسي كنيد .

راه چاره

دور آرام را تنظيم كنيد.

سيستم را هوا گيري و اتصالات را سفت كنيد .

فيلتر (ها) را عوض كنيد .

لوله را باز كنيد ، در صورت تاًييد اين حدس گرفتگي را رفع كنيد .

فيلتر هوا را عوض كنيد .

آن را تعمير كنيد .

راه چاره

به همان ترتيب ذكر شده در بالا عمل كنيد .

آزمون تراكم سيلندر انجام دهيد.

آزمون فشار بخار كارتر (كمپرس رد كردن)

ميزان كمپرس رد كردن رينگ ها نشانه خوبي از سايش سيلندر / رينگ است، اما محدوديت‌هايي هم دارد. محدوديت اين آزمون از آن روست كه همه سازندگان مشخصات فني مربوط به دور موتور / كمپرس رد كردن را اعلام نمي كنند. غالباً مكانيك بايد در زمان سالم بودن موتور اين مشخصات را شخصاً تعيين كند.
پمپ سه گوش

سوخت مورد نياز پمپ از طريق ظرفي حاوي سوخت ديزل تأويل مي شود تا پمپ در معرض گرفتگي هاي سمت مكش قرار نگيرد. اما غالباً بازرسي چشمي صافي داخل باك و لوله سوخت كفايت مي كند و مكانيكي ها به ندرت به دردسر استفاده از يك ظرف سوخت كمكي تن مي دهند.

سازنده، علاوه بر فشار خروجي، بايد مشخصات حجمي پمپ را، به ويژه در مورد پمپ هاي ديافراگمي اعلام كند.
مدار برگشت سوخت

لوله برگشت، سوخت مازاد را از پمپ سوخت پاش و سوخت پاش ها به باك بر مي گرداند. وجود مانع يا گرفتگي در اين مدار سبب افزايش فشار داخلي پمپ، زود باز شدن سوخت پاشها، بد روشن شدن موتور، ريپ زدن و خاموش شدن در هنگام ايجاد شتاب منفي مي شود.

بيشتر سازندگان براي وارسي اين مدار، آهنگ جريان سوخت را، در دور معين موتور، اندازه گيري مي كنند. فورد فشار را در خروجي لوله برگشت سوخت يا در نقطه راحت ديگري در لوله اصلي برگشت، در پايين دست نقطه اتصال مدار سوخت پاش، اندازه گيري مي كند.

سوخت برگشتي ابتدا بايد از روزنه اي عبور كند كه در زير اتصال خروجي پمپ قرار دارد. چون اين روزنه (اريفيس) كوچك است و ممكن است وجود يك شير يك طرفه نيز جريان عبوري از اين روزنه را محدودتر كند، اولين جايي كه احتمال گرفتگي آن مي رود همين روزنه (اريفيس) است. آزموني كه هم اكنون شرح داده شد نمي تواند وجود گرفتگي در اين روزنه را آشكار كند (مگر در حالتي كه روزنه كاملاً گرفته باشد و سوخت اصلاً از آن عبور نكند). وقتي موتور نشانه هاي گرفتگي لوله برگشت سوخت را بروز مي دهد و نتيجه آزمون فشار منفي است، روزنه را براي بازرسي باز كنيد..
مدار سوخت پر فشار

عيب هايي كه در اين مدار پديد مي آيد به سه دسته نشت، خرابي سوخت پاش و خرابي پمپ تقسيم مي شود.
نشت

در مدار پرفشار موتورهايي كه سوخت پاشهاي آنها از پمپ تغذيه مي شوند، نشت بيشتر از محل مهره ماسوره هاي لوله سوخت انجام مي شود. اين مشكل معمولاً با شل كردن و دوباره سفت كردن مهره ماسوره حل مي شود. براي كسب اطلاعات بيشتر به فصل 5 رجوع كنيد.

اخطار: هرگز خود را در معرض پاشش سوخت پرفشار قرار ندهيد؛ سوخت پرفشار به زير پوست نفوذ مي كند و در صورت برخورد با چشم مي تواند سبب كوري شود. براي آشكارسازي نشت در نقاطي كه ديدن آنها دشوار است. از يك تكه مقوا استفاده كنيد.

در پمپ هاي سوخت پاش سري UTDS، APD، BB6، T و Q ، كه روي موتور كاميونهاي ماك نصب مي شود، تمايل به نشت هاي جزئي از محل سوپاپ هاي تحويل سوخت (درست زير اتصالات لوله سوخت) مشاهده مي شود. مسير نشت ممكن است در دو طرف ارينگ، بين سوپاپ تحويل سوخت و بدنه پمپ، و بين مهره نگهدارنده سوپاپ تحويل سوخت و بدنه پمپ باشد. ارينگ و واشر حلوقي مسي را تعويض كنيد. سطوح سنگ خورده را به دقت وارسي كنيد كه خش بر نداشته باشد. خش برداشتن اين سطوح غالباً نتيجه بيش از اندازه سفت كردن مهره ماسوره بين لوله سوخت / سوپاپ تحويل سوخت است كه سبب پيچيدن سوپاپ و خط افتادن سطوح درگير مي شود.

پمپ هاي UTDS ، وقتي موتور با حداكثر دور كار مي كند، فشاري بيش از 100 مگا پاسكال ايجاد مي كنند؛ خودروهايي كه سخت از آنها كار كشيده مي شود بيشتر در معرض نشت قرار مي گيرند تا خودروهايي كه با احتياط از آنها استفاده مي شود، گرفتگي در لوله سوخت، پاشش بيش از حد سوخت و گرفتگي سوخت پاشها، سبب افزايش بيشتر فشار مي شود.
سوخت پاشها

مانند شمع هاي موتورهاي بنزيني، سوخت پاشها را نيز همواره مي توان جرم دانست، مگر خلاف آن اثبات شود. خرابي سوخت پاش با نشانه هاي مختلفي، به شرح زير همراه است:

دود سياه يا خاكستري

دود سفيد

كوبش

همه اين نشانه ها خاص سيلندرند. گاهي در مورد سوخت پاشهايي كه از پمپ تغذيه مي شوند، مي توان با حس كردن ضربان فشار در لوله ها، سوخت پاش خراب را شناسايي كرد. اگر از اين كار نتيجه اي عايد نشد (طولاني بودن لوله ها و وجود خم هاي زياد مانع آشكارسازي ضربان فشار مي شود)، سوخت پاشها را، يك به يك، از كار بيندازيد. هنگامي كه موتور با دور آرام كند كار مي‌كند، پيچ هواگيري سوخت پاش يا اتصالات لوله سوخت پرفشار را باز كنيد تا فشار سوخت كاهش يابد . براي از كار انداختن يونيت هاي سوخت پاش بايد پيروهاي بادامك را با استفاده از اهرم فشار دهيد. اثر از كار انداختن سوخت پاشي كه درست كار مي كند كاملاً مشهود است: سيلندري كه اين سوخت پاش روي آن نصب شده است از كار مي افتد و ميزان دود و لرزش افزايش مي يابد. اگر سوخت پاش كاملاً خراب شده باشد، از كار افتادن آن اثري بر عملكرد موتور ندارد؛ اگر سوخت پاش تا حدودي خراب شده باشد و كم و بيش كار كند، بدكار كردن ناشي از كار آن سيلندر برطرف مي شود وقتي در مورد نتيجه ترديد داريد، يك سوخت پاش سالم روي سيلندر ببنديد.

بيشتر عيب ها از دوده گرفتن دهانه سوخت پاش ناشي مي شود؛ در نتيجه دود گرفتن دهانه سوخت پاش الگوي پاشش سوخت تغيير مي كند و گاهي ممكن است سوزن سوخت پاش گير كند. ساير عيب ها را مي توان با دستگاه نشان ديد. چنانكه قبلاً گفته شد، در هنگام انجام اين آزمون ها بايد مراقب باشيد كه در معرض پاشش سوخت قرار نگيريد.

چهار نوع آزمون استاندارد وجود دارد – الگوي پاشش، فشار باز شدن، درزبندي و صداي سوخت‌پاش.

الگوي پاشش. آزمونگر را مطابق شكل ببنديد و با حركات كوتاه و سرعت تلمبه بزنيد و الگوي پاشش را تماشا كنيد. الگوي پاشش قابل قبول تا حدودي به نوع سوخت پاش بستگي دارد. زبانه و صورت هاي مختلف سوزنهاي زبانه اي بايد افشانه‌اي از ذرات ريز با تداوم و نفوذ يكنواخت توليد كنند. پهناي اين افشانه، بسته به كاربرد، تغيير مي كند. سوزنهاي چند سوراخنه الگويي باز توليد مي كنند كه افشانه را مي توان به سوي يك ورق كاغذ هدايت كرد؛ سپس مي توان نقش روي كاغذ را با نقش حاصل از سوزن نو مقايسه كرد.

فشار باز شدن دسته تلمبه را آهسته فشار دهيد و بالاترين عددي را كه عقربه نشان مي دهد و متناظر با فشار باز شدن سوخت پاش است، بخوانيد. اين عدد را با مشخصات فني ذكر شده براي سوخت پاش مورد نظر مقايسه كنيد. معمولاً سوخت پاشي كه فشار باز شدن آن در گسترده مشخصات فني باشد پذيرفتني است.

اما بعضي موتورها بسيار حساس اند و در دور آرام درست كار نمي كنند مگر آنكه سوخت پاشهاي آنها در يك طرف گسترده مشخصات فني كار كنند و با شيم گذاري يا استفاده از فنرنشين رزوه دار مي توان فنر بيشتر سوخت پاشها را سفت كرد.

درزبندي استانداردهاي شره كردن، بسته به طرح سوخت پاش و كشش فنر تغيير مي كنند. تحت فشاري معادل 80 درصد فشار باز شدن سوخت‌پاش، دست كم تا مدت 10 ثانيه، شره نمي كند. ساير منابع احتمالي نشت را پيدا و نشت را برطرف كنيد.

صداي سوخت پاش باز شدن معمولاً با صداي «قارت» تيزي همراه است كه نشان مي دهد مجموعه سوزن و فنر به خوبي جمع مي شود. با گوش دادن به صداي سوخت پاش در هنگامي كه تلمبه به سرعت كار مي كند، نحوه انجام اين عمل را وارسي كنيد. اما توجه داشته باشيد كه ممكن است سوخت پاشي كه نشتي دارد خوب صدا كند و بعضي سوخت پاشهاي كاملاً خوب و سالم باز شوند اما صداي «قارت» نكنند، هر چقدر هم ماهرانه تلمبه بزنيد.
پمپ سوخت پاش

تعويض پمپ سوخت پاش كار پرهزينه اي است و هزينه آن فقط از هزينه نوسازي موتور كمتر است. پيش از اينكه تصميم به تعويض پمپ سوخت پاش بگيريد، يقين حاصل كنيد كه اجزاي مكانيكي پمپ خراب شده است. بسياري از پمپ ها مكانيسمي براي جبران تغيير ارتفاع دارند كه نسبت هوا / سوخت را تغيير مي دهد و ، در بعضي از پمپ ها، زمان سوخت پاشي را تنظيم مي كند وجود سوراخي بسيار ريز در ديافراگم (كاترپيلار) يا فانوسي مي تواند معرف خرابي اساسي پمپ باشد.

آزمون فشار داخلي اين آزمون به بررسي كاركرد اصلي پمپ – يعني ايجاد فشار در دور و يار مشخص شده موتور – اختصاص دارد و بنابراين بسيار مهم است. اما نبايد اين آزمون يا هر آزمون ميداني ديگر را قطعي تلقي كرد. اگر پمپ در اين آزمون مردود شد، سمت كم فشار سيستم را دوباره وارسي كنيد. اگر هيچ عيبي در اين سمت پيدا نشد، پمپ را باز كنيد و پيش از كنار گذاشتن، آن را كارگاه بيازماييد.

محل دريچه آزمون، بسته به مدل و سازنده پمپ، تغيير مي كند، بيشتر پمپ ها، پمپ هايي كه فاقد دريچه آزمون هستند، فشار كامل را در زير بالغ لوله بازگشت توليد مي كنند.

كنترلگرها بعضي از پمپ هايي كه امروزه به كار مي روند، يك شير قطع سولنوئيدي دارند. اين شير در حالت عادي بسته است. وقتي جريان برق به سيم پيچ هاي سولنوئيدي برسند، شير باز مي شود. براي وارسي سريع ميداني، در پي شنيدن صداي «تيليك» باشيد كه در هنگام برق دار شدن مدار ايجاد مي شود.

بخش گاورنر پمپ مي تواند شامل انواع پيچ هاي تنظيم باشد كه بيشتر آنها «سگ هاي خفته» اي هستند كه بهتر است كاري به كارشان نداشته باشيد و خوابشان را آشفته نكنيد. دو پيچي كه مكانيك بايد درباره آنها اطلاع داشته باشد پيچ هايي هستند كه دور آرام و حداكثر دورگاورنر را، ممولاً با محدود كردن گستره حركت اهرم گاز، تنظيم مي كنند. اما در بعضي طرح هاي پيچيده تر، دور آرام خود به دو گستره تقسيم مي شود.