مقاله بررسی هيپرليپيدها،چربي ها

مقاله بررسي هيپرليپيدها،چربي ها در 38 صفحه ورد قابل ويرايش

هيپرليپدميا:

هايپرليپيدمي عبارت است از سطح بالاي چربيهاي خون شامل كلسترول و تري گلسيريدها هستند.

تعدادي از تركيبات شيميايي مختلف در غذاها در بدن تحت نام ليپدها يا چربيها طبقه‌بندي مي‌شوند. اين مواد عبارتند از : 1- چربيهاي خنثي يا تري گلسيريد

2- فسفوليپيد 3- كلسترول

قسمت ليپيدي پايه تري گلسيريد و فسفوليپيد اسيد‌هاي چرب مي‌باشد.

اگر چه كلسترول محتوي اسيد چرب نيست اما هسته استرولي آن از فرآورده‌هاي تجزيه مولكولهاي اسيد چرب تشكيل مي‌شود و به همين علت به آن خواص فيزيكي و شيميايي مواد ليپدي را مي‌بخشد.

تري گليسيريدها به طور عمده در بدن براي تأمين انرژي براي رونه‌هاي مختلف متابوليك، به صرف مي‌رسند و از اين نظم سهم برابرري با كربوهيدرات‌ها دارند. همچنين ليپيدها در تشكيل غشاءهاي سلولي و اعمال داخل سلولي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

تري گليسيريدها







تري گلسيريدها از 3 موكول اسيد چرب با زنجيرة بلند و يك مولكول گلسيرول تركيب شده‌اند. وقتي مقدار ‏TG بالا مي‌رود در بافت چربي رسوب مي‌كند. عوامل بالا برندة تري گليسيريد: و صرف غذاهاي چرب، و صرف الكل، حاملگي، داروهاي بالابرنده: كلسيته امين، انستروژن، ضدبارداري.

داروهاي كاهنده، اسيد اسكوربيك، آسپارژنياز، كلوفيبرات

كلسترول:

مهمترين چربي كه باعث بيماري آرتريو اسكلروتيك عروق مي‌شود كلسترول است. براي توليد استروئيدها اسيد صفراوي و غشاي سلولي استفاده مي‌شود. بيشتر از چربيهاي حيواني بدست مي‌آيد. كبد كلسترول را در فرم آزاد متابوليزه كرده و فرم آزاد توسط ليپوپرتئين منتقل مي‌شود. 75%كلسترول، IDL و 25%، VLDL متصل مي‌شود. پائين بودن آن نشانة بيماري شديد كبدي مي‌باشد چرا كه كبد مسئول متابوليزه كردن فرآورده‌هاي كلسترولي خوراكي است. سوء تغذيه نيز سبب كاهش كلسترول مي‌شود. كلسترول به تنهايي نشانگر دقيقي از بيماريهاي قبلي نيست. مقادير كلسترول در دورفه متفاوت ممكن است متفاوت باشد. تغييرات وضعيتي و بيماريها روي آن تأثير مي‌گذارد. حاملگي سطح آن را بالا مي‌برد.

q داروهاي افزايش دهندة كلسترول: هورمون آدرنوكورتيكو تروپيك، استروئيد، بلوكه‌هاي آدرنرژيك، كورتيكواستروئيد، اپي نفرين، داروهاي خوراكي جلوگيري از بارداري، فني تئوين، سولفوناميد، ديورتيك يتازيدي، سيكلوسپورين و ويتامين D.

q داروهاي كاهندة كلسترول: آلوپرينول، آندروژن، عوامل اتصال يابنده به اسيدهاي صفراوي، كاپتوپريل، كلوفيبرات، اريترومايسين، ايزونيازيد، لووستاتين، مهار كنده‌هاي مونوآمينواكسيد از، نئومايسين، نيايسين و نيترات.

HDL، IDL، VLDL:

ليپوپروتئين‌ها پروتئين‌هاي موجود در خون بوده وظيفه اصلي آنها انتقال دادن كلسترول، تري گليسريد و بقية چربيها مي‌باشد. IDLها در اصل كلسترول‌اند، VLDL عمدتاً تري گليسريد و HDL غالباً پروتئين.

HDL ناقل كلسترول است به نظر مي‌رسد وظيفة آن اين است كه كلسترول را از بافت‌هاي محيطي برداشته و جهت دفع، كبد مي‌برد. همچنين مي‌توانند با ممانعت از برداشت سلولي كلسترول و ليپيد اثر محافظتي داشته باشد و اين همان اثر محافظت كنندگي آنها در برابر بيماريهاي قلبي – عروقي مي‌باشد.

نسبت HDL، كلسترول توتال حداقل بايد باشد و نسبت ايده‌آل است.

LDL غني از كلسترول است. كلسترولي توسط IDLها منتقل مي‌شوند مي‌توانند در بافت‌هاي محيطي رسوب كنند و باعث افزايش ريسك خطر بيماريهاي قلبي عروقي شوند. پس سطوح بالاي IDL آتروژنيك مي‌باشد. سطح IDL در مبتلايان، بيماريهاي قلبي عروقي بايد كمتر از 120 و در افراد غير مبتلا كمتر از 180 باشد. هر چند VIDLها مقدار اندكي كلسترول را حمل مي‌كنند ولي بيشترين حمل كنند‌ة تري گليسريد خون هستند و با درجات خفيفي در افزايش ريسك بيماريها آرتويو اسكلروتيك انسدادي نقش دارند. اندازه‌گيري مقادير HDL، IDL، VLDL بخشي از تست Lipid Profile مي‌باشد. اين تست براي بررسي ريسك بيماري عروق كرونر به كار مي‌رود. مقادير بالاي HDL ريسك بيماري كرونري را كم كرده و در صورت مقادير بالاي LDL و VLDL ريسك بيماري انسدادي عروق كرونر افزايش مي‌يابد.

ميزانها: كلسترول توتال كمتر از 200

HDL : مطلوب بالاي 45

LDL: كمتر از 130

تري گلسيريد: كمتر از 200

Total Cholesterol (توتال كلسترول): افزايش سطح توتال كلسترول وابسته است با افزايش خطر CHD. يك توتال كلسترول مطلوب معمولاً كمتر از مي‌باشد. توتال كلسترول بين در مرز خطر يا Border line است و و بيشتر نشانة كلسترول بالايي است.

بيشتر تصميم گيريها در مورد دارو درماني روي ميزان HDL كلسترول و يا LDL پايه‌گذاري مي‌شوند تا توتال كلسترول. توتال كلسترول در هر ساعتي از روز اندازه‌گيري مي‌شود و نيازي، NPO بودن ندارد.

(a):

ليپوپروتئين a (LD(a)) كه با نام ليپوپروتئين a كوچك Lipoprote – littlea نيز ناميده مي‌شود. ليپوپروتئين ديگري است و شامل دو بخش پلي پپيتي مي‌باشد. APO(a) و پروتئين شير LDL حاوي APOB 100 است. تحقيقات اخير نشان مي‌دهد افزايش سطح LD(a) يك ريسك فاكتور مستقل براي آترواسكلروز است. ثابت شده است‌ APO(a) يك پلاسمينوژن تغيير شكل يافته است وظيفة آن ليز نمودن لخته است اين شباهت قوي بين Apolipoprot و پلاسمينوژن مي‌تواند مشخص كننده ارتباط بين ليپيدها، مكانيسم تشكيل لخته و آتروژنز باشد. ميكروترو منوزهاي حاوي فيبرين روي ديواره عروقي با هم يكي شده و پلاك‌هاي آترو اسكلروتيك را تشكيل مي‌دهند و به دنبال آسيب آندوتيلوم LD(a) ، داخل ديواره شرياني وارد شده و با پلاسمينوژن براي فيبرين اضافي رقابت كرده و سبب مهار تخريب فيبرين در ميكروترومبورها مي‌شود. ضايعه آنزواسكلروزي ديواره شريان به سرعت ادامه مي‌يابد و ايجاد بيماري انسدادي يا آنوريسم مي‌كند. اخيراً بررسي كمي آپوليپوپروتئين‌ها به عنوان يك شيوه كلنيكي روتين شروع شده است. مطالعات نشان مي‌دهد APOA-I و AOPB 100 شاخص‌هاي بهتري براي تشخيص آترواسكلروز هستند تا ليپيدها يا ليپوپرتئين. كاهش APOA I و APOB 100 به معني افزايش ريسك بيماريهاي عروق كرونر قلب است. گزارشات نشان مي‌دهند اگر نسبت كاهش يابد پيش آگهي بيماري كرونري قلب بهتر است. افرادي غلظت‌هاي بالاتري از LD(a) دارند ريسك بيشتري براي ابتلا به بيماري كرونري قلب دارند. افزايش سطح LD(a) در هيپركلسترونمي فاميلي، بعضي فرمهاي نارسايي كليه، سندرم نفروتيك و كمبود استروژن در زمان بالاي 50 سال نيز ديده مي‌شود.

عوامل مداخله كننده:

APOAI : 1- ورزش سطح آن را بالا مي برد. 2- سيگار سطح آن را پائين مي‌آورد.

3- رژيم‌هاي پركربوهيدرات و رژيم‌هايي كه چربيهاي غير اشباع فراوان دارند سطح آن را كاهش مي‌دهند.

4- داروهايي سطح APOAI را افزايش مي‌دهند: كاربا مازپين، استروژنها، اتانول، لووتاتين نياسين، قرص‌هاي ضدبارداري، فنوباربيتال، سيمواستاتين و پراواستاتين.

5- داروهاي كاهش دهندة APOAI: آندروژنها، بلوكه‌ها، ديورتيك‌ها، پروژستين‌ها.

APOB: رژيم‌هاي غني از چربي اشباع شده و كلسترول سطح آن را بالا مي‌برد.

داروهاي افزايش دهنده سطح APOB: آندروژن، بلوكه، ديورتيك، و صرف زاتانول و پروژستين‌ها داروهاي كاهندة سطح APOB: كلستي امين، استروژن، لووستاتين، سيموستاتين، نئومايسين، نياسين تيروكسين.

و كم كردن كلسترول رژيم غذايي

منابع اصلي چربيهاي اشباع:

- گوشت قرمز، به خصوص گوشت‌هاي پرچربي

- فرآورده‌هاي پرچربي شير، مانند شير كامل، كره، پنير چرب و بستني

- گوشت‌هاي آماده مصرف چرب، مانند سالامي و سوسيس

- روغنهاي جامد، دنبه. روغن نارگيل و غذاهايي مانند دسرها و شيرين‌هاي تهيه شده با اين روغن‌ها

- زرده تخم مرغ

- جگر گاو و گوسفند و مرغ، مغز، كله پاچه

علاوه بر كاهش چربي و كلسترول دريافتي، تغييرات غذايي ديگري نيز مي‌تواند خطر بيماري قلبي كرونري را كاهش دهد عبارتند از انتخاب بيشتر غذاهاي غني از كربوهيدراتهاي مركب مانند نان‌ها، غلات، ميوه‌ها و سبزيها. اين غذاها علاوه بر اينكه كم چربي و بدون كلسترول هستند، منابع غني بسياري از مواد مغذي و فيبر غذايي مي‌باشند. مقدار مطلوب مصرف فيبر،25 گرم در روز مي‌باشد ولي مصرف بيش از اين مقدار نيز هيچ گونه عارضه مهمي در برنداشته و براي سلامتي مفيد مي‌باشد.

چند نمونه از غذاهاي حاوي فيبرزياد، فيبر متوسط و فيبر كم:

فيبر زياد: انواع سبوس، نان گندم كامل، ذرت شيرين، نان چاودار، كنگر، باقلا، لوبيا، عدس، تخود، بلال، سبزيهاي برگي، سيب، گلابي، آلو، موز.

فيبر متوسط: جو، كاهو، پياز، هويج، گوجه فرنگي، اسفناج، خربزه، هلو، انگور، مركبات، گيلاس، كرفس، اجيل، سيب‌زميني پخته.

فيبركم: برنج، نان سفيد، خيار، گريپ فورت.

توجه:

سيب: سيب به دليل داشتن ماده‌اي به نام پكتين در كاهش كلسترول خون مؤثر است. سيب را به صورت خام و با پوست مصرف نمائيد.

سير و پياز: اثر اين دو مادة غذايي در كاهش كلسترول اثبات شده است. اين مواد بهتر است به صورت خام و منظم مورد استفاده قرار بگيرند.

ليستين: ليستين يك ماده غذايي است موجب حل شدن كلسترول مي‌شود و مقدار آن در زردة تخم مرغ فراوان است ولي بهتر است براي تأمين آن،از روغن سويا و روغتن آفتابگردان استفاده شود.

جو دوسر: شوربا و آش بلغور و جو دوسر مي‌توانند موجب كاهش كلسترول خون شوند. جو دوسر مقدار فراواني فيبر دارد موجب دفع چربيهاي اضافي از وده و تعديل چربي خون مي‌گردد.

زرد چوبه: زردچوبه از رسوب LDL در جدار رگها جلوگيري مي‌كند.