مقاله بررسی نقش توليد علم در توسعه يافتگي جوامع، موانع و راهكارهاي توليد علمي در گروه پزشكي ايران

مقاله بررسي نقش توليد علم در توسعه يافتگي جوامع، موانع و راهكارهاي توليد علمي در گروه پزشكي ايران در 16 صفحه ورد قابل ويرايش

خلاصه

افزايش دسترسي به آموزش عالي و حركت به سوي همگاني كردن آن از پيش شرطهاي اساسي توسعه علوم و فناوري در كشور است. با بررسي افزايش تقاضا براي بهره‌مندي از آموزش عالي در علوم پزشكي، موانع اصلي تحقق آن را مي‌توان در علل ذيل عنوان نمود:

1- عدم گسترش مناسب دانشگاهها در جهان و بخصوص در ايران.

2- پيدايش رشته هاي نوظهور و تنوع رشته ها.

3- كاستي بودجه دانشگاهها كه تا حدي زمينه رقابت مندي را در امر پژوهش تضعيف نموده و باعث فرار مغزها مي گردد.

4- نحوه پذيرش نامناسب دانشجو

5- ضعف سيستم مديريتي و عدم كاربرد مديريت هاي جديد مانند مشاركتي- راهبردي و غيره.

6- عدم انتخاب و گزينش افراد با علاقه در اين رشته ها كه خود باعث آسيب جبران ناپذير به خود دانشجويان از نظر بخصوص اختلالات رواني و افسردگي و به جامعه مصرف كننده بهداشتي- درماني مي شود.

7- جدايي از فرايند توسعه ملي و عدم شفاف سازي.

8- خصوصي سازي غير نهادينه.

راهكارهاي مهمي كه طي تحقيقات بعمل آمده مي توان طرح نمود شامل:

1- توجه مجدد به ساختار نظام آموزش عالي در جهت طرح توسعه نظام علمي كشور.

2- لزوم همكارهاي علمي بين‌المللي در راستاي توسعه علمي.

3- پيدايي دانشگاههاي نوظهور و ايجاد مفهوم جامعه يادگيرند.

4- استفاده از مديريت راهبردي- مشاركتي و غيره.

5- آينده انديشي بعبارتي در نظر گرفتن اولويتهاي 15 گانه گروه هزاره دانشگاه سازمان ملل متحد در تحقيقات و برنامه ريزي در پيشگيري جامعه از ابتلاء به آن معضلات.

6- لزوم تغييرات اساسي و طراحي برنامه هاي راهبردي در توليد علم و ارتباط با فن آوريهاي جديد.

7- انتخاب بهترين دانشجويان با استفاده از آزمونهاي شخصيت و تستهاي رغبت سنجي.

8- ضرورت استانداردسازي و ايجاد شبكه و نرم افزارهاي مناسب بين دانشگاهي و مراكز بهداشتي- درماني.

9- استفاده از روش تفكر انتقادي در مدرسين و دانشجويان جهت توليد علم و ايجاد روشهاي جديد پيشگيري- در كنترل و درمان بيماريها در جامعه.

لذا در نتيجه گيري نگارنده تصريح مي كند كه با ارائه اين نقطه نظر به شوراي برنامه ريزي و آموزش عالي تغيير در روند محتوي و طراحي برنامه ها بعمل آيد. در ضمن در ساختار دانشگاههاي غير انتفاعي مانند دانشگاه آزاد نيز در نحوه پذيرش دانشجو علاوه بر استفاده از سيستم حضوري و چهره به چهره، روش نيمه حضوري نيز امكاناتش فراهم گردد و با ايجاد گروههاي آموزشي برنامه ريزي نرم افزاري و مولتي مديا زمينه ايجاد ارتباط بيشتر با ساير مراكز بعمل آمده و علاوه بر توليد علم، به ارتقاء كيفي خدمات در بخش اشتغال دانش آموختگان نيز پرداخته شود. همچنين به فراگيري نيازهاي بهداشتي درماني، راهبردهاي جديد به مراكز بهداشتي- درماني و ساير مراكز مانند آموزش و پرورش، كارخانجات، زندانها مراكز خدماتي فراهم گردد كه باعث افزايش بودجه دانشگاه در اين زمينه نيز گردد.
چكيده

افزايش دسترسي به آموزش عالي و حركت به سوي همگاني كردن آن، از پيش شرطهاي اساسي توسعه علوم و فناوري در كشور است. در اين مقاله سع شده است با بررسي افزايش تقاضا براي بهره مندي از آموزش عالي در  علوم پزشكي، تبيين مفهوم همكاريهاي علمي بين‌المللي و بررسي تاثير آن بر توسعه علمي، موانع اصلي تحقق آن در ايران مورد بررسي قرار گرفته و سپس راهكاريهايي براي رفع اين موانع و ارتقاي سطح علمي ارائه گردد.

كليد واژگان: توليد علم، موانع، راهكارهاي توسعه علمي، عصر اطلاعات فناوري.
مقدمه

ضرورت توليد علم و همگاني كردن آن، از پيش شرطهاي اساسي برنامه اولويتهاي ملي توسعه علوم و فناوري در كشور است. دوره اي كه آموزش عالي، عمدتاً نخبه‌گرا بود و به طبقات متوسط و حداكثر برخي لايه هاي مجاور و پيراموني آن اختصاص داشت، سپري شده است. آموزش عالي در جهان امروز، از دهه هاي پاياني قرن بيستم، روبه همگاني شدن گذاشته و بصورت تقاضاي اجتماعي در آمده است. بويژه كه با ظهور عصر اطلاعات، نياز به دانش و  علم بيش از هر وقت ديگر در گذشته، جنبه حياتي به خود گرفته است. به سخن ديگر اين تحولات ساختاري موجب دانشبر شدن زندگي[1] شده است، زندگي در ابعادي بسيار عميقتر و گسترده تر از پيش به دانش و اطلاعات متكي شده است. مفهوم كسب و كار نيز بر اثر اين تغيير ساختاري، عميقاً دگرگون شده است. كاريدي در برابر كار فكري بيش از بيش، كم ارزش شده و مفاهيمي همچون «كارمند دانش»[2] يا كارگر مغزي[3] به ميان آمده است. سازمانهاي كار و خدمات ني، الگوي سازمان يادگيرنده[4] را پيش رو دارند. هر يك از كاركنان اين سازمانها نه تنها بايد در شغل خود بلكه درباره شغلهاي همجوار و همه فرايندهاي كار، مديريت و محيط كار، بصورت مداوم اطلاعات تازه‌اي به دست آورند تا بتوانند در چرخه‌هاي كاري، حضور موثر داشته باشند (15).
- راهكارهاي توليد علم در گروه پزشكي

1-2- توجه مجدد به ساختار نظام آموزش عالي در جهت طرح توسعه نظام علمي كشور: رمضاني در مقاله خود بنام مشكلات كنوني دانشگاهها و نظام توسعه علمي كشور چنين توصيه مي كند ابتدا به روش شناختي طرح توسعه نظام علمي كشور كه داراي پنج مولفه است بدقت بررسي مجدد بعمل آيد و آنها عبارتند از: كاوش و مرور منابع، شناخت اجمالي نظام علمي، طراحي اوليه نظام علمي كشور بخصوص در بخش پزشكي، مطالعه الگوي مبنا، و بالاخره استخراج ساختار طرحهاي نظام علمي كشور. وي توسعه علمي كشور را به عنوان فرايند اصلي منظور ياد مي كند و مي گويد اين فرايند به دو زير فرايند تقسيم مي شود كه عبارت است از: زير فرايند توسعه آموزش عالي و زير فرآيند توسعه پژوهش.

لذا روش شناسي به كار گرفته براساس رويكرد سيستمي و شكل گراست. كمبود ظرفيت، تنوع رشته ها. تنوع دانشجويان كاستي بودجه، پيدايي دانشگاههاي نوظهور و رقابت تنگاتنگ از جمله مشكلات فراگير است. علاوه بر اين دانشگاههاي در حال توسعه با مشكلات جدايي از فرايند توسعه ملي و موانع توسعه نيافتگي روبرو هستند. دانشگاههاي كشورهاي در حال گذار با مشكلات تداخل بين مالكيت و مديريت و خصوصي سازي غير نهادينه دست به گريبان هستند.

در بخش دوم به ارائه طرح توسعه نظام علمي كشور مي توان پرداخت طرح مذكور بمنظور توسعه علمي به عنوان ابزار عمده توسعه ملي، بازنگري و تحول نظام آموزش عالي و نظام پژوهشي كشور، همگامي نظام علمي با فرايند جهاني شدن و تهيه قانون نظام علمي كشور تعيين شده است. مدل طراحي شده براي طرح حاصل تركيبي از رويكرد سيستمي، مدلهاي كنترل كلاسيك، روشهاي تحليل مطالعات استراتژيك و مهندسي اطلاعات مي باشد. روش شناختي، بشكل فرايندگر مي باشد.