گزارش کامل آزمايشگاه كنترل كيفيت شركت داروسازي آريا

گزارش کامل آزمايشگاه كنترل كيفيت شركت داروسازي آريا در 105 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست

عنوان صفحه

مقدمه................................................................................................................ 1

تاريخچه ........................................................................................................... 3

داروهاي توليد شده در شركت داروسازي آريا ............................................. 6

بخش اول ......................................................................................................... 7

اداره تحقيقات اناليتيك و كنترل كيفيت ............................................................. 8

وسايل آزمايشگاه كنترل .................................................................................. 11

روش كار با دستگاه KF كارل فيشر................................................................ 16

طراحي و فرمولاسيون يك قرص..................................................................... 17

مطالعات قبل از فرمولاسيون ........................................................................... 19

مراحل اصولي طراحي يك قرص ..................................................................... 19

خواص مورد نظر در مورد يك داروي جديد................................................... 20

اصول اساسي توليد قرص................................................................................ 21

ويژگي هاي قرص............................................................................................. 23

اختصاصات فيزيكي قرص................................................................................ 24

عواملي كه در سرعت انحلال داروها دخالت دارند.......................................... 37

اداره توليد......................................................................................................... 40

بخش دوم ........................................................................................................ 47

آزمايش تعيين مقدار ايبوپروفن 400 ميلي گرم............................................... 49

آزمايش تعيين مقدار استامينوفن 325 ميلي گرم............................................. 54

آزمايش حلاليت استامينوفن 325 ميلي گرم..................................................... 57

تعيين مقدار رطوبت استامينوفن 325 ميلي گرم............................................... 60

آزمايش حلاليت سيمواستاتين 20 ميلي گرم ................................................... 62

آزمايش تعيين مقدار املوديپين 50 ميلي گرم .................................................. 65

آزمايش حلاليت ايندومتاسين 75 ميلي گرم...................................................... 69

آزمايش تعيين مقدار رانيتيدين 150 ميلي گرم................................................. 74

آزمايش تعيين مقدار بيسموت 120 ميلي گرم.................................................. 77

آزمايش تعيين مقدار استامينوفن كدئين 20/300 ميلي گرم............................. 81

روش نمونه برداري و آناليز ماده اوليه متيلن كلرايد....................................... 86

بخش سوم ....................................................................................................... 95

ايندومتاسين ..................................................................................................... 96

رانيتيدين HCL ................................................................................................. 100

استامنيوفن........................................................................................................ 103




مقدمه

در مورد بخش كنترل و تضمين كيفيت بايد متذكر شد كه در اين برهه از تاريخ داروسازي تاكيد خاصي به اين بحث شده است.

نتيجتا وظايف و مسئوليتهاي داروسازان شاغل در اين قسمت از صنعت مشكل و سنگين مي شود. آنها مي بايست با تلاش خستگي ناپذير خود عمليات ساخت فرآورده هاي دارويي را در كليه جنبه ها به حالت بي عيب سوق دهند. براي رسيدن خط توليد به حالت بي عيب داروسازان و ديگر متخصصين بخش كنترل و تضمين كيفيت تلاش خود را صرف امور ذيل مي نمايند:

- شناسايي مسائل و مشكلات مهم و بالقوه خط توليد قبل از وقوع

- حساس نمودن و تكميل روشهاي كنترل محصول روشهايي كه جهت تعيين مطابقت محصول نهايي با كليه الزامات فارماكوپه و GMP توانا باشند.

در برخي از شركتهاي داروسازي وظايف و عمليات كنترل كيفيت و تضمين كيفيت مجزا از يكديگر مي باشد. اما به هر صورت مجزا يا با هم عمده مسئوليتهاي آنها به اين قرار مي باشد:

1- بازرسي آناليز و تاييد مواد اوليه مواد در حين توليد و محصولات نيمه ساخته و نهايي اعم از اينكه اين محصولات براي آزمايشهاي بيولوژيكي و باليني و يا براي فروش به داروخانه باشند.شميستهاي كنترل كيفيت اغلب از روشهايي استفاده مي‌كنند كه بوسيله بخش تحقيقات آناليتيك ارائه و توسعه يافته است. در صورت لزوم شيميستهاي كنترل كيفيت روشهاي مذكور را جهت تسريع در كارهاي روزمره و تكراري خود مناسب مي كنند.

2- آزمايش محصولات غير استريل ازجهت عاري بودن آنها از آلودگي به ميكروبهاي بيماري زا و آزمايش محصولات استريل از جهت تضمين استريليتي آنها.

3- آزمايش و تاييد بسته بندي محصولات دراين زمينه بايد متذكر شد كه كنترل و تضمين كيفيت با حضور مستمر خودآگاهيها و هشدارهاي لازم به پرسنل بسته بندي مي دهد. اين هشدارها به منظور جلوگيري ازمخلوط شدن برچسبها مخلوط شدن محصولات اشتباه شدن شماره بر چسب محصولات و احتمالاً اشتباه در تاريخ انقضاي آنها انجام مي گيرد.

4- ازجمله وظايف ديگر كنترل و تضمين كيفيت و توسعه روشهاي كنترل جهت تضمين ومطابقت روند توليد باعمليات توليدي خوب GMP مي باشد. در داروسازي جديد وظيفه ديگري بعهده اين بخش مي باشد و آن تضمين مطابقت مطالعات بيولوژيكي و آزمونهاي باليني با عمليات آزمايشگاهي خوب GLP و عمليات باليني خوب GCP مي باشد.

براي مثال اين عمليات توسط بخش كنترل و تضمين كيفيت بررسي شده و مطابقت آنها با GCP, GMP, GLP تاييد مي شود.

جزئيات اين نظارتها عبارتند از: نگهداري مناسب مواد اوليه، چگونگي سنتز داروها، تهيه نمونه براي آزمايشگاههاي بيولوژيكي، آزمونهاي باليني، نگهداري حيوانات آزمايشگاهي و بايگاني نتايج تحقيقي حاصل از آزمايشهاي باليني و بيولوژيكي در كليه آزمايشگاهها نظارت بر ساخت محصول نهايي نظارت دقيق بر موجودي انبار و بسياري از عمليات ديگر با توجه به بسط و گسترش روز افزون وظايف بخش تحقيقات اناليتيك و كنترل و تضمين كيفيت مسئوليتهاي مضاعفي متوجه پرسنل شاغل دراين قسمت شده است. اما درعوض سبب پيدايش فرصتهاي شغلي جديدي درصنعت داروسازي شده است.

تاريخچه شركت داروسازي آريا

شركت داروسازي آريا در سال 1956 با نام آزمايشگاه گرامي به صورت كارخانه كوچكي تاسيس يافت. درسال 1981اين كارخانه توسط گروهي از داروسازان گسترش يافته و بخشهاي مختلف آن مدرنيزه شد. درسالهاي بعد تعداد سهامداران افزايش پيدا كرد و به بيشتر از 120 داروساز با تخصصهاي مختلف رسيد. براي بوجود آوردن موقعيت فعلي كارخانه زميني با مساحت 7000 متر مكعب خريداري شد. كه موقعيت ساختمانهاي صنعتي آن 5000 متر مكعب مي باشد كه درسال 1985 با همكاري كارشناسان داروساز سهامدار بوجود آمد. سپس نام فعلي كارخانه به كارخانه داروسازي آريا تغيير يافت.

برنامه ده سال اخير شركت داروسازي آريا توسعه فضاهاي خالي استفاده از دستگاهها و نيروهاي كارآمد و تلاش براي بدست آوردن ماشين هاي جديد در آينده نزديك است.

امروزه شركت داروسازي آريا به دستگاههاي مدرن با ظرفيت بالاي توليد مجهز شده است و نيروهاي كارآمدي در خط توليد وجود دارند كه از همكاري اين دو با هم مي توان 30 نوع مختلف قرص در دوزهاي مختلف تهيه كرد. و كپسولهاي توليد شده درطي يك سال بيش از 1200000000 واحد است.

توسعه ماشينهاي قديمي درتوليد داروهاي سنتز شده يك مرحله ديگر از برنامه كارخانه مي باشد.

تحويل توليداتي با كيفيت بالا بر طبق خواسته كارفرما و مشتري از كارهاي شركت داروسازي آريا مي باشد. و دراين راه آزمايشگاه كنترل كيفيت را توسعه داده اند و مجهز به دستگاه هاي مدرن با قدرت آناليز بالا كردند.

دراين شركت كاركنان كاملاً تسليم راهنماييها و تجارب صاحب كارخانه در توليد و بسته بندي و نگهداري از اطلاعات توليد داروها هستند. و مايل به انجام درست و كامل كارهاي آزمايشگاهي و عمل كردن بر طبق استانداردهاي داروسازي هستند. شركت داروسازي آريا داراي گروههاي مختلفي از متخصصان و افرادي هستند كه درقسمتهاي مختلف مهارت دارند كه آنها هسته مركزي شركتند و به كمك تجارب آنها جريان توليد كنترل مي شود وشركت داراي قسمت توسعه و تحقيقات (R&D) است و نيز اثرات باليني توليدات مطالعه مي گردد. و اين تيمها تحقيقات دربازار دارو را انجام داده و به محصولات كارخانه محصولات جديدي درخط توليد اضافه مي كنند. مديريت شركت براين معتقد است كه سختگيري هاي صورت گرفته در مورد تعهد به استانداردها و انتخاب مواد اوليه سالم براي بوجود آمدن كيفيت بالا و سلامتي مردم در آينده است.

اين شركت داراي قسمتهاي مختلفي ازجمله مديريت، حسابداري، امور اداري و بازرگاني، مسئول برنامه ريز ي، مسئول فني، رختشوخانه، مسئول انبار، آزمايشگاه كنترل، كنترل حين توليد، سنتز، فرمولاسيون،مديريت توليد، سرپرست توليد، بسته بندي، پوشش، تاسيسات، مديريت فني انبار، بسته بندي و مواد اوليه است. كه آزمايشهاي انجام شده توسط شيميست در مورد مواد اوليه و كيفيت دارو در آزمايشگاه كنترل صورت مي گيرد.

-دسيكاتور

دسيكاتور يك ظرف شيشه اي سرپوشيده است كه براي نگهداري مواد از اتمسفر خشك به كار مي رود. معمولاً با يك عامل خشك كننده مثل كلسيم كلريد بي آب يا سيليكاژل يا كلسيم سولفات بدون آب پر مي شود.

9-اسپكتر و فوتومتر با لامپ UV

اگر يك تركيب شيميايي در معرض تابش امواج الكترومغناطيس قرار گيرد در اين صورت مي تواند با آن تاثير متقابل داشته باشد. حال اگر انرژي تابشي رد شده از جسم را برحسب فركانس عدد موجي يا طول موج رسم كنيم يك طيف جذبي به دست مي آيد. ثبت طيفهاي جذبي در دستگاههايي انجام مي گيرد كه اجزاي اصلي آن شامل يك منبع تابش طيف پيوسته يك ظرف اندازه گيري نمونه آزمايش يك ظرف مقايسه اي يك شبكه يا منشور و يك گيرنده (ثبات)

جذب مولكولي درناحيه ماورا بنفش و مرئي بستگي به ساختمان الكتروني ودر ظرفهاي مخصوص به حجم مي رسانيد و مي توان ازاين نمونه نمونه هاي ديگر را با غلظت مورد نظر با رقيق كردن آن تهيه نمود. تميز بودن سل فوق العاده مهم است. سل را بايد چندين بار با محلول شستشو داده و بعد جذب نمونه را توسط دستگاه بدست آورد.


10-دستگاه Dissolution

دركار با اين دستگاه هدف محاسبه درصد محلوليت نمونه مي باشد. 6 مخزن به حجم 900 سي سي درمحفظه اي كه با آب احاطه شده و دماي آن قابل تنظيم است قرار دارد. اساس كار دستگاه را تشكيل مي دهد.

درون مخزن ها محورهايي قرار دارند كه در قسمت تحتاني آنها سرهاي محتوي قرص قرار ميگيرد و با گردش درون مخزن حاوي حلال موجبات انحلال قرص را فراهم مي كنند. بعد جذب نمونه ها را خوانده و از روي جذب استاندارد غلظت نمونه حاصل از انحلاليت قرص را بدست مي آوريم.

11-دستگاه KF كارل فيشر

اساس كار با اين دستگاه به اين صورت است كه وقتي نمونه محتوي آب بامصرف كارل فيشر تيتر مي شود الكترودهي پلاتين پلاريزه مي شوند و مازاد آن به ميزان خيلي جزئي الكترودها را پلاريزه مي كند و به دنبال آن يك افزايش زيادي در جريان خواهيم داشت كه از آمپرتر مي گذرد . آمپر متر زماني كه كار مي كند جرياني بيش از 400 آمپر از آن مي گذرد.


12-دستگاه HPLC

13-دستگاه GC

روش كار با دستگاه KF كارل فيشر(دستگاه تعيين رطوبت نمونه)

1- كليه ظروف و وسايل مورد استفاده بايستي قبل از مصرف بخوبي شسته شده و در آون كاملاً خشك شده باشند.

2- دستگاه را روشن مي كنيم.

3- مقدار 40 ميلي ليتر حلال تازه (متانول خشك) به ظرف مخصوص تيتراسيون دستگاه منتقل مي كنيم و يك مگنت داخل آن قرار مي دهيم.

4- كليد RUN را فشار مي دهيم تا دستگاه تيتراسيون اوليه را انجام دهد.

5- پس ازاتمام تيتراسيون اوليه (زمانيكه چراغ Ready روشن شد) دكمه Run را فشار مي دهيم، چراغ (Weight) روشن مي شود.

6- وزن نمونه توزين شده داخل ظرف مخصوص توزين را وارد مي كنيم و كليد Run را مي زنيم.

7- زمان لازم براي پخش ياحل شدن نمونه را به دستگاه مي دهيم (120 ثانيه) و كليد Run را فشار مي دهيم.

8- از دريچه مربوطه نمونه را داخل دستگاه مي ريزيم ، به نحوي كه روي ديواره و الكترودها نريزد، سپس كليد Run را فشار مي دهيم. دستگاه شروع به كار ميكند وپس از اتمام تيتراسيون بوق دستگاه به صدا در مي آيد و مقدار رطوبت نمونه روي صفحه نمايشگر ظاهر مي شود. در اين هنگام چراغ Ready روشن است و دستگاه آماده پذيرفتن نمونه بعدي مي باشد.

به همين ترتيب ميتوان چندين نمونه را پشت سرهم در همان حلال موجود در بشر ريخته واندازه گيري نمود، بطوريكه مجموع مقدار آب داخل شده و تيير شده حدود 100 ميلي گرم براي 20 ميلي ليتر حلال اوليه باشد.

تهيه نمونه هاي مورد آزمايش:

1- نمونه هاي مايع را ميتوان بوسيله پيپت دقيق بصورت حجمي يا بوسيله سرنگ بصورت وزني (توزين مضاعف) وارد بشر تيتراسيون كنيم.

2- نمونه هاي جامد را به سرعت در هاون كاملاً خشك به خوبي نرم مي كنيم، سپس مقدار تعيين شده را درون ظروف توزين مخصوص وزن نموده و داخل بشر مي‌ريزيم.

3- مي توانيم نمونه ها را پشت سر هم در ظروف توزين مخصوص وزن كرده و همه آنها را دريك دسيكاتور يا ظرف دردار مناسب نگه داشته و حمل مي كنيم.

طراحي و فرمولاسيون يك قرص

فرمولاسيون اشكال دارويي جامد خوراكي و بخصوص قرص ها در دهه هاي گذشته باتوجه به پيش تراكم نمودن استفاده از ماشينهاي سريع و هم اكنون ماشينهاي فوق سريع با سيستمهاي كنترل وزن خودكار و همچنين امكان دسترسي به مواد اوليه اي كه قابليت تراكم پذيري مستقيم دارند دچاردگرگوني هاي وسيعي شده است.

طراحي يك قرص معمولاً شامل يك سري از كارهايي است كه باتوجه به فرسايش و سايش قرصها مقاومت مكانيكي درمقابل لب پريدگي و شكنندگي سريع باز شدن و سرعت انحلال آن توسط فرمولاتور انجام مي شود. به طور كلي انتخاب صحيح و توازن بين مواد اوليه كناري و اصلي و ياتركيبي از مواد به منظور دسترسي به نتيجه دلخواه (توليد يك داروي سالم موثر و بسيار قابل اعتماد كه مورد نظر مي باشد) عملاً يك هدف ساده محسوب نمي گردد.

فرمولاسيون و طراحي يك قرص ممكن است به عنوان مرحله اي تلقي گردد كه فرمولاتور مطمئن شود كه ميزان صحيحي از دارو از شكلي صحيح دريك زمان مناسب ودريك سرعت مناسب و فقط با خواص شيميايي اوليه درمحل مورد نظر تحويل گردد.

ميزان يامقداري از دارو كه بتواند اثرات درماني مورد نظر را بوجود آورد وابسته به عوامل زيادي مي باشد. درمورد داروهاي رسمي ميزان مقدار خوراك اين داروها قبلاً تعيين گرديده است.

در مورد داروهاي خاص مانند گريزئوفولين كه جذب بهتر وموثرتر وابسته به اندازه ذرات و سطح مخصوص دارو مي باشد بوسيله كاهش اندازه چنين دارويي مي توان سطح مقدار خوراك راحتي به نصف يا بيشتر كاهش داد. ولي همان نتايج بيولوژيكي دلخواه رابه دست آورد.