توضیحات:
گزارش كارآموزي برق در شركت هپكو اراك در 48 صفحه ورد قابل ويرايش



فهرست مطالب

عنوان صفحه


فصل اول : آشنايي با مكان كارآموزي

تاريخچه شركت هپكو و روند تكاملي آن……………………………………………………………2

امكانات موجود در شركت هپكو ……………………………………………………………………..4

كارگاه عمليات اوليه…………………………………………………………………………………….10

ليست محصولات…………………………………………………………………………………………13



فصل دوم : ارزيابي بخش هاي مرتبط با رشته عملي كارآموز

نحوه عملكرد تعميرات ماشينكاري خدمات فني………………………………………………….15

ايرواستاتيك وهيدرواستاتيك………………………………………………………………………..17



فصل سوم : آزمون آموخته ها و نتايج

PLC ………………………………………………………………………………………………………20

سيستم كنترل لاجيك قابل برنامه ريزي PLC ……………………………………………………25

مقايسه PLC با يك كامپيوتر معمولي ……………………………………………………………..38



فصل چهارم : دستگاههاي CNC

دستگاههاي CNC ……………………………………………………………………………………...41

ملاحظات اقتصادي………………………………………………………………………………………44









فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 2



تاريخچه شركت هپكو و روند تكاملي آن

شركت هپكو در 1354 شمسي با هدف توليد ماشين آلات راهسازي،با سرمايه گذاري بخش خصوصي و سازمان گسترش و نوسازي صنايع و همكاري شركتهاي اينترناش،پوكلين،ساكايي،دانيا پاكولوكومو در زمينه مونتاژ محصولات در زميني به وسعت 90 هكتار در شهر صنعتي اراك شروع به فعاليت نمود .

پس از پيروزي انقلاب اسلامي و با توجه به سياستهاي دولت جمهوري اسلامي در زمينه خودكفايي نياز به توسعه و تعميق فعاليتها در جهت ساخت اين شركت توانست در زمينه هاي فضايي توليد،ماشين ابزار و تعميق و توسعه ساخت به پيشرفتهاي چشمگيري دست يابد.اين فعاليتها ابتدا با كپي كاري غلطك آغاز شد و سرانجام در سال 1363 طي يك مناقصه بين المللي قرارداد انتقال تكنولوژي با شركت ليبهر آلمان براي توليد دو نوع بولدزر،دو نوع بيل هيدروليكي و يك نوع گريدر و با شركت ولوو سوئد براي توليد دو نوع لودر منعقد گرديد.

همچنين به منظور عملي نبودن پروژه طرح توسعه هپكو در زيمنه افزايش توليد در سال 1364 با نظارت سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران قرارداد ديگري با شركت آلماني ليبهر منعقد گرديد و با همكاريهاي فني و اقتصادي دو طرف سرانجام پروژه طرح در سال 1370 به انجام رسيد و مورد بهره برداري قرار گرفت.

شركت هپكو با تخصيص هزينه ارزي معادل 48 ميليون دلاري و هزينه ريالي 15 ميليارد ريال جهت افزايش تواناييها و ظرفيت توليد به عنوان يكي از صنايع استراتژيك ملي محسوب مي گردد.اين طرح در دو فاز به اجرا درآمده است كه فاز اول آن با توان توليد سالانه 2100 دستگاه هم اكنون مورد بهره برداري قرار گرفته و امكان بهره برداري از فاز دوم آن با توان توليد 3400 دستگاه وجود دارد.



فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 3



اين كارخانه مجهز به بخش هاي عمليات اوليه مشتمل بر برشكاري و فرسكاري و جوشكاري مشتمل بر جوشكاري سبك و سنگين ماشين كاري اعم از ماشين كاري سبك و سنگين،سالن رنگ قطعات و مجموعه ها و خطوط مونتاژ ماشين آلات مي باشد.

به دليل استفاده از ماشين هاي ابزار پيشرفته كامپيوتري و استفاده از آخرين تكنولوژي هاي شناخته شده جهاني در اين شركت،اين كارخانه قادر است علاوه بر طراحي و انجام محاسبه هاي دقيق فني مهندسي و استفاده از سيستم هاي اطلاعاتي مركز كامپيوتر شركت از مرحله ساخت تا مونتاژ توليد نمايد.

هم اكنون اين شركت با توان توليد 20 نوع ماشين آلات سنگين شامل:

بلدوزرHD 150 وHD330

كمپكتور HPC5

لودر HL 150 ، HL 200 وHL 115

آسفالت فينشر HPF 10

آسفالت تراش HCM 176

لينفتراك HFL 80

گريدرHG 180

بيل چرخ لاستيكي و زنجيري HEC 100 وHE 100

غلتك HC 70 ،HC 5 ،HC 13 ،HC 35 ،HC 78 ،HCP 100 ،HC 100 ،HR 105

قادر است علاوه بر تأمين نياز كشور در معادن،راهسازي،ساختمان سازي،خاك برداري،حفر كانال و حمل و نقل قسمتي از توليدات خود را به خارج از كشور صادر كند.

با نگاهي به سر مايه گذاري لويد در هپكو رقمي معادل سيصد ميليون ريال بوده و در سال 1358 به 2/1 ميليارد ريال رسيده است و مقايسه آن با آمار و ارقام سرمايه گذاري طرح و



فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 4



توسعه اين شركت كه بالغ بر 48 ميليون دلار هزينه ارزي و پانزده ميليارد ريال هزينه ريالي در بر داشته است ميزان سر مايه گذاري تواناييها و اختصاص سرمايه براي افزايش درصد ساخت قطعات ماشين الات راهسازي به عنوان يكي از صنايع استراتژيك ملي به وضوح نمايان مي شود.

در حال حاضر اين شركت با عنوان (شركت ساخت ماشين آلات راهسازي ايران) و تنها سازنده اين ماشين آلات در كشور تحت پوشش سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران(وزارت صنايع سنگين) به فعاليت خود ادامه مي دهد.



امكانات موجود در شركت هپكو

تجهيزات و تأسيسات و امكانات موجود در شركت هپكو به شرح زير است:

1) سالنهاي مونتاژ ماشين آلات كه با مساحت 40 هزار مترمربع،مشتمل بر خطوط مونتاژ بيل مكانيكي،بلدوزر كودر،غلطكها و انبار قطعات توليدي مي باشد.

2) سالنهاي ساخت به مساحت 60 هزار مترمربع مشتمل بر بخش هاي عمليات اوليه،جوشكاري،ماشين كاري،سالن رنگ قطعات و واحدهاي كمك توليدي مي باشد.

3) سالن رنگ نهايي محصول.

4) كارگاه توليد اكسيژن با ظرفيت 165 متر مكعب در ساعت به منظور تأمين اكسيژن مورد نياز خطوط جوشكاري.

5) كارگاه توليد گاز كربنيك به ظرفيت 150 كيلوگرم در ساعت به منظور تأمين گاز مورد نياز دستگاههاي برش شعله.

6) انبارهاي روباز به منظور نگهداري مواد خام در مدتهاي 6 ماهه و 15 روز به مساحت 198000 مترمربع.



فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 5



7) تجهيزات موتورخانه مركزي و تأسيسات آن مجهز به 4 دستگاه ديگ بخار با ظرفيت كلي 64000 پوند (هر كدام 6000 پوند).

8) ساختمانهاي آزمايشگاه،انبارهاي قطعات،ابزار،جيك و فيكسچر،ساختمان اداري و ستادهاي مهندسي،برنامه ريزي،مركز كامپوتر،خدمات فني،كنترل كيفيت و مركز آموزش.

9) انواع ماشين ابزار جهت ساخت قطعات كه از پيشرفته ترين نوع خود در زمينه هاي برش،پرس،فرز،بورينگ و تراش مي باشد.

10) تأ سيسات تأمين انرژي برق موردنياز كارخانه شامل 4 پست ترانسفورماتور فشار قوي كه برق موردنياز را از پست خط هوايي 20 كيلووات شبكه به كارخانه منتقل و به وسيله كابلهاي زميني توزيع مي كنند.



شبكه داخلي برق شامل:

الف-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت2000كيلوولت آمپري در تأسيسات.

ب-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت آمپري در سالن رنگ.

ج-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت 800كيلوولت آمپري در انبار توليد.

د-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت 1000كيلوولت آمپري در ساخت.

ه-يك دستگاه ترانس 20 كيلوولت 630 كيلوولت آمپري در كانتين.

و-ديزيل ژنراتور اضطراري به قدرت 210كيلوولت آمپر.

ز-شبكه فشار قوي با كليدها و تابلوهاي مربوطه(ضمناً كارخانه داراي امتياز 3200 آمپر ساعت برق از شبكه وزارت نيرو مي باشد).





فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 6



11) توانايي انجام عمليات برشكاري،جوشكاري،ماشين كاري و رنگ قطعات و مجموعه هاي سبك و سنگين با مواد خام تا ضخانمت 180 ميليمتر.

12) مجهز بودن كليه ايستگاههاي كاري بخشهاي مختلف توليد كرنهاي شعاعي 1تن،2تن،5 تن كرنهاي دروازه اي مترمارسي تا ظرفيت 15 تن،سيستم حفاظت ايمني اطفاي حريق،اگزوزفنهاي موضعي بخش جوشكاري جهت تهويه هواي سالنها و سيستمهاي سرمايش و گرمايش.

13) بخش CNC مشتمل بر كادر برنامه نويسي ئ كادر آموزشي كه تحت پوشش واحد مهندسي كارخانه مي باشد قادر است كه علاوه بر انجام عمليات نقشه كشي و طراحي(CAD)،برنامه نويسي ماشين ابزار،شبيه سازي و آموزش پرسنل درگير شركت در زمينه هاي آموزشي پرسنل برنامه نويسي و ساير مسائل مرتبط با سيستم هاي كامپيوتري ماشين هاي ابزار ساير واحدهاي صنعتي به نحوه بهينه اي ارائه خدمات بنمايند.

14) آزمايشگاه كنترل كيفيت به جهت داشتن تجهيزات ويژه آزمايشگاهي توانايي انجام انواع تستهاي مخرب و غير مخرب از قبيل تست هاي ضربه،كشش،سختي سنجي،آلتراسونيك،مغناطيسي،مايعات نافذ را با دقت بالا دارا مي باشد.همچنين آزمايشگاه كنترل كيفيت اين شركت توانايي تشخيص ساختار كريستالي مواد و قطعات به همراه عكسبرداري ازاين ساختار و انجام عمليت حرارتي برحسب آلياژهاي متفاوت به كيفيت بالا دارا مي باشد.

15) اتاق اندازه گيري كنترل كيفيت به جهت داشتن ميز اندازه گيري سه بعدي توانايي انجام تست ابعادي قطعات و مجموعه ها در سه محور با ابعاد 70/2×4×8 متر و حداكثر وزن 2500 كيلوگرم را دارا مي باشد.



فصل اول-آشنايي با محل كارآموزي 7



16) دواير خدمات پس از فروش و ادارات سرويس در شهرهاي كرج،اراك،اهواز،مشهد،كرمان،رشت و در كشورهاي پاكستان،بندر كراچي.

17) دفتر مركزي و ادارات فروش بازرگاني واقع در تهران- خيابان سميه.

18) مجموع پرسنل اعم از كارشناسان،كارگران ماهر و نيمه ماهر حدوداً1700 نفر.





گروه سرويس و تعمير

از دو گروه سرويس و تعمير يك گروه به نام A و يك گروه به نام B مي باشند.گروه A متشكل از دو نفر سرويس كار است كه يكي از آنها سرويس برق دستگاه و ديگري مكانيك دستگاه را انجام مي دهند.گروه تعمير نيز متشكل از دو نفر است كه يكي تعميرات برق و ديگري تعميرات مكانيك را انجام مي دهد.

نحوه عملكرد سرويس كاري به اين شكل است كه يك برگ سرويس به همراه يك آئين نامه كه به همراه شماره ماشين در روي دستگاه موجود مي باشد با استفاده از كنتور دستگاه در هر 100 ساعت يكبار سرويس هفتگي و به دنبال آن سرويس هاي دو هفتگي و ماهانه و سالانه نيز انجام مي شود.البته در بروشوري كه روي دستگاه مي باشد.

گروه تعمير هم به دنبال به وجود آمدن عيب در دستگاه كار آنها شروع مي شود كه اگر عيب برقي يا مكانيكي باشد تعميركار مربوطه مسئوليت تعمير را به عهده مي گيرد.

هر هفته يكي از گروههاي سرويس در شب قرار مي گيرد.

هر هفته يكي از گروههاي سرويس در شب قرار مي گيرد كه در كنار سرويس دستگاهها در صورتي كه عيب تعميري به وجود آيد گروه تعمير ملزم به رفع عيب مي باشد.

گروه كرين هم مسئوليت تعمير و نصب كرين را در نقاط مختلف كارخانه به عهده دارند.



فصل دوم-ارزيابي بخشهاي مرتبط با رشته كارآموز 16



آزمايشگاه الكترونيك هم وظيفه تعمير بردهاي الكترونيكي مربوط به دستگاههاي جوش و بردهاي كنترلي CNC را به عهده دارد.

هر هفته يك ليست كامل از كنتورهاي دستگاهها نوشته شده و به قسمت كامپيوتري فرستاده مي شود كه طبق اين ليست برگ سرويس هاي هفتگي و ماهانه صادر مي شود.

پرسنلي كه كار سرويس را انجام مي دهند در برگ سرويس آن نام خود را به همراه ساعت كاري را كه روي دستگاه گذاشته اند انجام مي دهند.در نهايت كارها روي يك روال خاص صورت مي گيرد.

سيستمي كه هم اكنون روي دستگاههاي ماشينكاري در هپكو نصب مي باشدCNC مي -باشد يعني تعداد زيادي از دستگاههاي فرز و تراش به صورت CNC مي باشد و چون نوع كارهاي انجام شده متفاوت است اپراتورها مجبور هستند كه مدام با قسمت برنامه ريزي در ارتباط مربوط به قطعه كارهاي متفاوت را بنويسند و كار آنها انجام گيرد.در نتيجه برنامه نويس موظف است كه روي دستگاهها بيايد وو برنامه هاي جديد را وارد نمايد.

در آينده اي نه چندان دور تصميم گرفته اند كه از يك مركز كامپيتري كنترل مي شوند و از طريق همين شبكه تغييرات لازم را روي برنامه ها انجام مي دهند و ديگر نيازي به آمدن برنامه نويس در داخل كارگاه نمي باشد و كليه كارهاي نرم افزاري توسط اين شبكه انجام مي گيرد.

سيستم برقي دستگاههاي موجود در كارگاه را مي توان به دو دسته تقسيم كرد:

1- سيستم هاي رله كنتاكتوري.

2- سيستم هاي كنترلي ديجيتال.







فصل دوم-ارزيابي بخشهاي مرتبط با رشته كارآموز 17



سيستم هاي رله كنتاكتوري

در اين سيستم هاي براي تشخيص وضعيت دستگاه علاوه بر ليميت سوئيچ ها و پراكسيهاي حسي استفاده مي شود و جهت صدور فرمان از سوئيچ هاي فشاري و رله كنتاكتوري استفاده مي شود.اين سيستم ها از قابليت انعطاف پذيري چندان بالايي برخوردار نيستند.



سيستمهاي كنترلي ديجيتال

در اين سيستم ها براي تشخيص وضعيت دستگاه علاوه بر ليميت و پراكسيهاي حسي از انكودرها و تاكومترها نيز استفاده مي شود.



ايرواستاتيك

ايرواستاتيك سيستم ايجاد فشار هوا كه پس از آب گيري هموا و مخلوط ن با روغن وارد سيستم مي شود و ايجاد يك فاصله هوايي (گپ هوايي) جهت كاهش اصطكاك يا از بين بردن اصطكاك در محل اسلايدها (ريل هاي حركت محور ) مي شود كه جهت آب كيري هوا فشرده شده و توسط كمپرسور خنك كننده خنك شده و ذرات بخار موجود در هوا مايع و فيلترشده و سپس دفع مي گردد.



برنامه ريزي فلگها (حافظه مياني FLAG)

اگر بخواهيم در حين انجام عمل ماشين در محلي يا موقعيتي نتايج را ذخيره نمود تا بعداً از آن استفاده نماييم از فلگها استفاده مي نماييم.

فلگها نقشي مانند كنتاكت هاي كمكي (رله كمكي) در الكترونيك و معادل يك شير5.2 در پنوماتيك كه مي توان از دو طرف آن را كنترل كرد را در PLC به عهده دارند.

در PLC فلگ نقش حافظه RAM را نيز مي تواند داشته باشد.دستورات در مورد خروجي مانند Set وReset را در مورد فلگ مي تولن اجرا نمود.همچنين مي توان فلگ ها را AND ياOR نمود.



برنامه ريزي توابع زماني (تايمرها)

معمولاً در موارد زير مي توان از تايمرها استفاده نمود:

1- بخواهيم در عمل وقفه اي رخ دهد.

2- فاصله بين فر‏آيندها ايجاد نماييم.

3- زمان مناسب براي انجام يك يا چند فرآيند در نظر گرفته شود.

يك PLC معمولاً داراي كارت پردازشگر،كارت حافظه،كارت هاي ورودي و خروجي و



فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 30



بالاخره كارت تغذيه مي باشد.

ورودي و خروجي هاي PLC

وسيله ارتباط PLC با مكانيزم تحت كنترل آن از طريق ورودي ها و خروجي ها مي باشد كه معمولا به دو دسته ديجيتال و آنالوگ تقسيم مي شوند.



ورودي هاي ديجيتال (Digital Inputs.DI)

ورودي هاي ديجيتال عبارت است از ورودي هاي كليد،رله،كنتاكتور،كنتاكت،ليميت سوئيچ (Limit Switches) و غيره.به طور خلاصه هر مكانيزمي كه بتوان دو حالت مشخص قطع و وصل را براي آن تعريف نمود ورودي هاي ديجيتال،وضعيت پروسه را همراه با فرمانهاي صادره از سوي اپراتور به PLC اعلام وابلاغ مي نمايند.



خروجيهاي ديجيتال (Digital Outputs.DO)

كليه فراميني كه از PLC براي خاموش يا روشن كردن لامپها و يا قطع و وصل كردن رله ها و يا كنتاكتورها و نتيجتاً به راه انداختن يا متوقف كردن مكانيزم ها از PLC صادر مي شوند و فقط دو حالت قطع يا وصل را دارا مي باشند،خروجي هاي ديجيتال را تشكيل مي -دهند.

در هر دو مورد ورودي و خروجي ديجيتال در حالت يگانه و در عين حال متفاوت وجود دارد و به شكل زير مطرح مي گردد:

حالت "0" ولتاژ وجود ندارد (يعني صفر ولت).

حالت "1" ولتاژ وجود دارد (يعني VDD).

اين دو حالت سيگنال در حقيقت مقادير دودويي (سيگنالي كه دو حالت دارد:صفر



فصل سوم - آزمون آموخته ها و نتايج 31



ويك) مي باشد.اصطلاح سيگنال دودويي نه تنها براي توصيف ورودي و خروجي ديجيتال به كار مي رود بلكه جهت بيان حالت المانهاي داخلي كه وظيفه پردازش سيگنال ها را دارند نيز به كار مي رود.

كلمه "Bit" رقم دودويي جهت بيان كوچكترين واحد اطلاعاتي به كار مي رود.هشت بيت معادلِ يك بايت (Byte) و دو بايت معادلِ يك (Word) مي باشد.

چنانچه كليد متصل شده به ترمينال ورودي داراي كنتاكت N.O باشد،در صورت فعال شدن كليد ورودي "1" خواهد بود.به همين ترتيب چنانچه كليد متصل شده به ترمينال ورودي داراي كنتاكتN.C باشد،در صورت فعال شدن كليد،ورودي "0" خواهد بود.

PLC نمي تواند بفهمد كه آيا يك كليد با كنتاكت N.O به ورودي وصل گرديده يا با كنتاكتN.C .بلكه فقط حالت هاي"0" و "1" سيگنال را تشخيص مي دهد.به عبارت ديگر PLC فقط به دنبال حالتهاي صفر و يك مي گردد و هيچ اهميتي ندارد كه اين سيگنال توسط يك كليد N.O ايجاد شده و يا N.C .

حال مي توان اين سؤال را مطرح كرد كه در چه مواردي از كليد N.O و در چه مواردي از كليد N.C بايستي استفاده كرد؟

اين انتخاب تنها بستگي به نمات ايمني طراحي و يا نصب دارد (قطع سيم و Active Enable).