توضیحات:
توجه به جايگاه ابن‌عربي و نقش بسزاي او در انتظام دستگاه عرفاني مسلمين از اهميت بسياري برخوردار است. ما در اين مقاله پس از بررسي كوتاه تاريخ تصوف، تأثير وي را در چهار امر دانسته‌ايم: تأسيس عرفان نظري؛ تأكيد بر انسان كامل و مفهوم ولايت؛ نقش جدي در شكل‌گيري حكمت صدرايي و تأثر ادبيات فارسي از آموزه‌هاي عرفاني ابن عربي. آنچه سبب نزديكي و سپس يگانگي جريان تصوف با مذهب تشيع گرديد، بدون شك نظامي بود كه ابن‌عربي آن را در دل عرفان اسلامي تأسيس كرد. نگاه ابن‌عربي با همه‌ي نقدهايي كه بر آن وارد است، برگرفته از قرآن و روايات پيامبر است لذا توجه به «انسان كامل» و «ولايت» به عنوان دو عنصر مهم و جدي در نزد او، سبب گرديد تا عارفان شيعي با تنقيح عرفان او، قدم مهمي در تعالي سخنان وي بردارند و اينگونه جريان كلامي – فلسفي – فقهي شيعه با عرفان قرين گرديد. لذا نه تنها نمي‌توان ابن‌عربي را مؤسس صوفيه ناميد، بلكه حتي وي را دنباله‌رو ايشان نيز نمي‌توان دانست؛ ابن‌عربي سرآغاز عرفان اسلامي است.