توضیحات:
مهارتهاي زندگي به مهارتهايي گفته مي شود كه باعث افزايش توانايي رواني _‌ اجتماعي افراد مي شود و فرد را قادر مي سازد كه به طور مؤثر با مقتضيات و كشمكش هاي زندگي رو برو شود . هدف اصلي در واقع افزايش توانايي رواني _ اجتماعي و در نهايت پيشگيري از شكل گيري رفتارهاي آسيب رسان به بهداشت و سطح سلامت و روان افراد است . در واقع يادگيري مهارتهاي زندگي موجب افزايش " ظرفيت هاي روان شناختي " شده و توانايي شخص را در مواجهه با انتظارات و سختي هاي زندگي روزمره افزايش مي دهد . هر قدر ظرفيت روان شناختي بالاتر و بيشتر باشد به همان اندازه شخص قادر خواهد بود سلامت رواني _ رفتاري خود را در سطح بهتري نگه داشته و با شيوه اي مثبت ، سازگارانه و كار آمد به حل و فصل مشكلات بپردازد .


مهارتهاي زندگي شامل مجموعه اي از تواناييهاست كه قدرت سازگاري مثبت و كارآمد را افزايش مي دهد . در نتيجه شخص قادر مي شود بدون اينكه به خود يا ديگران صدمه بزند مسؤو ليتهاي مربوط به نقش اجتماعي خود را بپذيرد و با چالش ها و مشكلات روزانه زندگي به شكل مؤثر رو به رو شود . محققان تأ ثير مثبت مهارتهاي زندگي را در كاهش سوء مصرف مواد استفاده از ظرفيت ها و توانمنديها ي هوشي و شناختي ، پيشگيري از رفتارهاي خشونت آميز، افزايش خود اتكايي، اعتماد بنفس، افزايش خودكارآمدي، ارتباط مؤثر و ساير تواناييهاي رواني_ اجتماعي را مورد تأ ييد قرار داده اند . اين مهارتها به عنوان روش عام پيشگيري از آسيب هاي فردي و اجتماعي مورد تأكيد بوده است . فرايند نقش مهارتهاي زندگي در ارتقاء بهداشت روان را به شكل زير مي توان نشان داد.


1- تمرین و تکرار در عمل


2- کسب مهارت های زندگی


3- کسب دانش


4- رفتار کارآمد


5- نگرش و اثرهای مثبت


6- پیشگیری از مشکلات و ارتقای بهداشت روان


يادگيري موفقيت آميز مهارتهاي زندگي كه بر اثر تمرين و تكرار حاصل مي شود ، نگرش فرد را در مورد خود و ديگران به طور مثبت تحت تأثير قرار مي دهد، علاوه بر اين، نگرش ديگران را نيز در مورد فرد تغيير مي دهد . و اين اصل دو سويه ( تغيير نگرش خود و ديگران ) ارتقاي بهداشت روان را شتابي دو چندان مي بخشد .

اثرات كاربرد مهارتهاي زندگي

الف: افزايش سلامت رواني و جسمي شامل:

- تقويت اعتماد به خويشتن و احترام به خود

- تجهيز اشخاص به ابزار و روش هاي مقابله با فشارها محيطي و رواني

- كمك به تقويت و توسعه ارتباطات دوستانه ، مفيد و سالم

- ارتقاي سطح رفتار هاي سالم و مفيد اجتماعي

ب: پيشگيري از مشكلات رواني ، رفتاري و اجتماعي شامل :

- مصرف سيگار و سوء مصرف مواد مخدر

- بروز اختلالات رواني و مشكلات رواني _ اجتماعي

- خود كشي در نوجوانان و جوانان

- رفتارهاي خشونت آميز

- شيوع ايدز

- بي بند و باري جنسي

- افت و كاهش عملكرد تحصيلي

انواع مهارتها

مهارتهاي ده گانه اي كه سازمان جهاني بهداشت بر آن تأكيد داشته است عبارتند از :

1- مهارت خود آگاهي

2- ارتباط

3- روابط بين فردي

4- تفكر نقادانه
5- تفكر خلاق
6- تصميم گيري
7- حل مسأله
8- مقابله با فشار
9- مقابله با هيجانهاي ناخوشايند
10- همدلي
با آموزش اين مهارتها و تمرين آنها در عمل افراد ياد مي گيرند كه زندگي صحيح يك مهارت كلي است كه مي توان با ماهر شدن در اجزاء آن ( خود آگاهي، همدلي ،‌مقابله با هيجانهاي منفي و ...) به احساس رضايت و آرامش دست يافت.