توضیحات:
گزارش كارآموزي كنترل فرآيند آماري در شركت شتاب كار (ساپكو) در 46 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست مطالب

عنوان رديف

آشنايي با شركت شتاب كار ............................................................................................................

تاريخچه پروژه SPC در شركت شتاب كار..................................................................................

مراحل انجام كار...................................................................................................................................

1-3 فصل اول ـ مفاهيم كلي..........................................................................................................

2-3 فصل دوم ـ مراحل پياده‌سازي...............................................................................................

3-3 فصل سوم ـ‌ نمودارهاي كنترلي............................................................................................

4-3 فصل چهارم ـ جمع‌بندي ـ نمودار و جدول......................................................................

نتايج بدست آمده.................................................................................................................................


مقدمه:

اصل بقاي هرسازماني، ارايه محصولات و خدمات با كيفيت، مطابق با استانداردهاي جهاني و خواست مشتري است. شركت شتاب كار با بينش جهاني شدن در زمينه توليد قطعات خودرو و ايجاد سازماني نمونه، پيشرو و تأثيرگذار دراقتصاد ايران يكي از شركت‌هايي است كه كيفيت، رضايت مشتري و بهبود مستمر، پايه تمامي فرآيندهاي آن مي‌باشد و باتوجه به اينكه اهتمام كليه كاركنان ارايه محصولات و خدمات با كيفيت است، لذا اجراي پروژه SPC در دستور كار واحدهاي توليدي اين شركت قرارگرفته است. دراين راستا شركت شتاب كار كنترل فرآيند آماري (SPC) را درخط استكان تايپت واحد شماره يك خود به صورت آزمايشي اجرا نموده و پس از حصول نتايج موردنظر و با استفاده از تجربيات اكتسابي اين ابزار را به ساير خطوط و واحدهاي توليدي خود تعميم داد.

دراين مقاله سعي گرديده تا ضمن معرفي شركت شتاب كار و بيان تاريخچه اجراي SPC در آن، مراحل اصلي انجام SPC دراين شركت و نتايج حاصله از آن به اختصار بيان گردد. به اميد آنكه اين نوشتارگامي هرچند كوچك درجهت معرفي و اشاعه فرهنگ استفاده از اين ابزار دربين صنايع اين مرز و بوم گردد.

انشاء‌الله


1- آشنايي با شركت شتاب كار

شركت شتاب كار با هدف تأمين بخشي از نيازهاي صنعت خودروي كشور و با سرمايه‌گذاري صددرصد شركت طراحي مهندسي و تأمين قطعات خودرو داخلي (ساپكو) تأسيس گرديده است. اين شركت درسال 1362 با عنوان ساپكو 4 فعاليت خود را ادامه داد و در تاريخ 20/5/76 شركت چدن نشكن (سهامي خاص) به ثبت رسيده و از سال 1375 به شكل رسمي به شركت شتاب كار تغييرنام داد.

فعاليت‌هاي شركت توليدي شتاب كار در چهاركارخانه به شرح زير انجام مي‌گيرد:
واحد شماره يك

توليد استكان تايپت، انگشتي(چپ و راست)، پايه انگشتي، ميل فرمان كوتاه پيكان دركارخانه شماره يك واقع درجاده آبعلي، خيابان سازمان آب، خيابان خورشيد صورت مي‌گيرد.
واحد شماره دو

توليد شاتون، پلوس، مونتاژ شاتون و پيستون و پروژه انژكتور و كيت گازسوز دركارخانه شماره دو واقع دركيلومتر 7جاده مخصوص كرج صورت مي‌پذيرد.
واحد شماره سه

توليد محفظه آب جلو سرسيلندر پژو و پيستون روي فنر سوپاپ پژو و پيستون روي فنر سوپاپ پژو دركارخانه شماره سه واقع درشهرستان تاكستان انجام مي‌شود.
واحد شماره چهار

مونتاژ جعبه فرمان پژو در كارخانه شماره 4 واقع دركيلومتر 17 جاده مخصوص كرج صورت مي‌پذيرد.


2- تاريخچه پروژه SPC در شركت شتاب كار

اجراي پروژه SPC در راستاي تحقق اهداف زير از اسفندماه 77 در واحد شماره يك آغاز گرديد:

1- كاهش ضايعات و دوباره كاري‌ها

2- كاهش ميزان نوسانات محصولات و خدمات

3- فراهم آوردن فرصت براي تمامي كاركنان جهت مشاركت درامر بهبود مستمر

4- كمك به مديريت و كاركنان درامر اتخاذ تصميمات اقتصادي درباره فرآيند

دراين پروژه خط توليد استكان تايپت بدليل داشتنن بيشترين درصد ضايعات و حجم بالاي توليد بعنوان خط نمونه انتخاب و كار بر روي آن آغاز گرديد تا درصورت مثبت بودن نتايج و تجربيات حاصله به سايرخطوط تسري يابد.

پس از گذشت 4ماه از آغاز پروژه درخط استكان تايپت و دستيابي به نتايج قابل قبول و بكارگيري SPC درساير خطوط توليد مدنظر قرارگرفت. دراين راستا SPC درخطوط توليدي انگشتي چپ و راست با هدف كاهش ضايعات تا حد 8/0 درصد آغاز گرديد.

با بكارگيري تكنيكهاي SPC و ايجاد سيستم‌هاي انگيزشي مناسب در راستاي اهداف SPC ، اين پروژه درساير خطوط نيز به نتيجه مطلوب رسيد.

درحال حاضر نيز باتوجه به تجارب كسب شده درواحد شماره يك، استفاده از ابزار SPC به ساير واحدهاي توليدي توسعه داده شده است.

3- مراحل انجام پروژه SPC درشركت شتاب كار

مراحل اصلي انجام پروژه SPC درشركت شتاب كار به شرح ذيل مي‌باشد:

1- بررسي نياز به انجام SPC در سازمان

2- تشكيل كميته اجرايي

3- انتخاب فرآيندي كه بيشتري ضايعات را داراست (خط استكان تايپت)

4- تهيه زمانبندي اجراي پروژه بمنظور استفاده بهينه از زمان

5- امكان‌سنجي پروژه

6- ايجاد سيستم جمع‌آوري و تحليل اطلاعات (شامل ضايعات و دوباره كاريها)

7- آموزش كليه پرسنل و افراد مرتبط با SPC

8- شناسائي و مستندكردن مراحل انجام كار(رسم OPC و تعيين مشخصه‌هاي كيفي)

9- ثبت تغييرات و تأثيرات تغييرات درفرآيند

10- تدوين دستورالعملهاي لازم در SPC

11- تهيه و تدوين راهنماي استفاده از ابزارهاي هفتگانه جهت دستيابي به راه‌حل بهينه

12- تهيه و بررسي آمار ضايعات

13- تهيه نمودار پاراتو وشناسائي مراحل اساسي منجر به ضايعات

14- شناسائي حدود كنترلي مشخصه‌هاي كيفي و تعيين مشخصه‌هاي بحراني

15- مشخص كردن ابزار انداز‌ه‌گيري و حصول اطمينان از دقت ابزار و مهارت مسئول اندازه‌گيري (تست IC)

16- تهيه نمودارهاي RUN CHART و اعمال حدود USL و LSL

17- تحليل نمودار روند و شناسائي اقدامات اصلاحي

18- انجام اقدامات اصلاحي

19- بررسي اثر بخشي اقدامات اصلاحي انجام شده

20- تهيه نمودارهاي كنترلي مناسب (XBAR R-CHART, P-CHART)

21- تدوين سيستم انگيزشي در راستاي اهداف SPC

22- بهبود مستمر

23- اجراي SPC در ساير خطوط

در ادامه مراحل كلي انجام پروژه SPC بصورت شماتيك نشان داده شده است.


3-1- نياز به انجام پروژه SPC در سازمان:

اعتقاد به بهبود كيفيت مستمر دركيفيت و بهره‌وري در راستاي سوددهي سازماني يك امرحياتي است. استانداردهاي ديروز مانند (AQI) كافي نيستند. براي عرضه محصولات در بازارهاي جهاني نياز به كيفيت برتر درسطح جهاني است مصرف‌كنندگان درجستجوي خريد محصولي با كيفيت برتر و قيمت كمتر هستند. هرسازماني بايد كليه پرسنل را متعهد به پيروي از روشهاي مؤثر درانجام فرآيندهاي توليدي و يا ستادي كند تا بهره‌وري وكيفيت درتوليد محصولات رقابتي باشد.

كنترل فرآيند آماري: يك ابزار براي بهبود مستمر كليه فرآيندهاي سازماني است.

3-2- تشكيل كميته اجرائي و مهندسي:

هدف: كميته مهندسي جهت تصميم‌گيريهاي كلان پروژه و تشكيل كميته اجرائي جهت اجراي تصميمات گرفته شده و پيگيري امور SPC

اقدامات انجام شده:

- تشكيل كميته مهندسي

- تشكيل كميته اجرائي

تشكيل جلسات هفتگي كميته اجرائي براي اجراي SPC و تصميم‌گيري درخصوص نحوه ادامه SPC

نتايج بدست آمده:

· بررسي مشكلات و موانع اجرائي و سعي درجهت حل آنها

· تدوين برنامه كاري هفتگي جهت اجرا

· تحليل اطلاعات جمع‌آوري شده

3-3- انتخاب فرآيندي كه بيشترين ضايعات را داراست:

هدف: تعيين يكي از خطوط توليد براي پياده‌سازي SPC و كاهش ضايعات ماشينكاري و اطلاع از چگونگي جريان مواد درايستگاههاي كاري خط انتخاب شده

اقدامات انجام شده:

- تعريف كل پروژه (اهداف و رويه…)

- شناسائي فعاليتهاي لازم براي هرفعاليت و زمان كل پروژهگ

- تهيه برنامه زمانبندي اجراي پروژه وسيله نرم‌افزار M.S.PROJECT

نتايج بدست آمده:

· شناسائي فعاليت بحراني

· درصد پيشرفت فيزكي پروژه درمقاطع مختلف زماني

· پيش‌بيني زمان اتمام پروژه باتوجه به فعاليتهاي انجام شده درهرمقطع زماني

3-4 تهيه زمانبندي اجراي پروژه به منظور استفاده بهينه از زمان:

هدف: استفاده بهينه از زمان جهت اجراي پروژه وكنترل روند انجام آن.

اقدامات انجام شده:

تعريف كل پروژه (اهداف و رويه‌ها ….)

ـ شناسايي فعاليتهاي لازم جهت انجام پروژه

ـ تهيه زمانهاي لازم براي هرفعاليت و زمان كل پروژه

ـ تهيه برگه‌هاي FMEA جهت تشخيص علل بالقوه بروز عيب

ـ ثبت آثار خرابي بوجود آمده و علل بوجودآورنده آنها در برگه‌هاي FMEA

ـ ثبت كنترلهائي كه بايد جهت جلوگيري از بروز مشكل انجام شود.

ـ تهيه ماتريس CP بعنوان شناسنامه‌اي جهت اقدامات اصلاحي و پيشگيري

نتايج بدست آمده:

درطرح كيفيت آورده شده است.

3-5- امكان‌سنجي اقتصادي پروژه

هدف: اطمينان از اقتصادي بودن انجام و يا ادامه پروژه

اقدامات انجام شده:

- ليست قطعات ورودي و ضايعات ماشينكاري خروجي هرمرحله و تهيه فرمهاي موردنياز

- محاسبه كل هزينه‌هاي مربوط به هرمرحله

- ميزان صرفه‌جوئي در هزينه‌ها جهت دو دوره سه ماهه اجراي SPC

- محاسبه هزينه‌هاي انجام پروژه

نتايج بدست آمده:

· پروژه ازنظر اقتصادي بودن مقرون به صرفه است.

3-6- ايجاد سيستم جمع‌آوري و تحليل اطلاعات

شامل ضايعات برگشتي از مشتري و تعداد مردوديها و دوباره كاريها مي‌باشد.

هدف: به صفر رساندن ضايعات و حداقل كردن دوباره كاريها

اقدامات انجام شده:

- دريافت قطعات برگشتي از مشتري و تهيه نظرات كارشناسان مربوطه جهت تهيه دلايل بوجود آمدن عيوب و انجام اقدامات اصلاحي

- طراحي و مكانيزه كردن سيستم ثبت اطلاعات ايستگاههاي كاري

نتايج بدست آمده:

· آمار ضايعات طي بهمن و اسفندماه (آغاز پروژه SPC) متوسط 10/81 درصد بوده

· آمار ضايعات پايان تيرماه (پايان فاز اول پروژه) 3/75 درصد بوده است.

3-7- آموزش كليه پرسنل و افراد مرتبط با SPC

هدف: رسيدن به سطح اطلاعاتي مطلوب پرسنل مرتبط با SPC

اقدامات انجام شده:

- برگزاري كلاسها و جلسات آموزشي براي پرسنل و كارآموزان درگير با پروژه

- تهيه جزوات و اطلاعات مربوط به SPC

- كنترل و نظارت بركار آموزش پرسنل و كارآموزان

نتايج بدست آمده:

فراگيري پروژه درسطح بالاي اطلاعاتي براي پرسنل و كارآموزان SPC

3-8- شناسائي و مستندكردن مراحل انجام كار

هدف: شناسائي و مستندكردن مراحل انجام كار و تفكيك رده‌هاي مختلف، مشخصه‌هاي كيفي استكان تايپت و تعيين محدوده پذيرش و اهميت آنها و مستندسازي اين اطلاعات

اقدامات انجام شده:

- تهيه O.P.C. از قطعه خام تا محصول نهائي

- شناسائي و رده‌بندي مشخصه‌هاي كيفي محصول

نتايج بدست آمده:

مشخص شدن سه رده اولويتي به شرح زير:

رده A : مشخصه كيفي بسيار مهم دركيفيت محصول

رده B : مشخصه كيفي كه وجودش براي محصول اهميت دارد و عدم وجود آن باعث معيوب شدن قطعه نهائي مي‌شود.

رده C : مشخصه‌هاي بي‌اهميت

-2- بررسي اثربخشي اقدامات اصلاحي انجام شده:

هدف: حصول اطمينان از اثر بخشي بودن اقدامات اصلاحي انجام شده

معمولاً پس از انجام اقدامات اصلاحي، مجدداً اقدام به تهيه نمودار روند مي‌نمايند تا اثر اقدامات انجام شده را دركاهش نوسانات بررسي نمايند.

19-2- تهيه نمودارهاي كنترلي مناسب:

هدف: انتخاب و بكارگيري نمودارهاي كنترلي مناسب جهت تحت كنترل داشتن فرآيند و بهبود مستمر آن

انتخاب نوع نمودار كنترلي بستگي به نوع داده (متغير يا توصيفي)، اندازه نمونه و همچنين انتظار ما ازنمودارهاي كنترلي دارد. براي انتخاب نوع نمودار كنترلي مي‌توان از شكل شماره 2 كمك گرفت. نحوه ترسيم نمودارهاي كنترلي دربخش شماره 3 آورده شده است:

20-2- بررسي تحت كنترل بودن فرآيند:

هدف: حصول اطمينان از تحت كنترل بودن فرآيند و عدم وجود علل خاص ايجاد نوسانات

پس از رسم نقاط بر روي نمودار كنترلي، بايد تحت كنترل بودن فرآيند بررسي گردد. براي اين منظور موارد ذيل كنترل مي‌گردد:

§آيا نقاط خارج حدود كنترلي وجود دارد.

§ آيا درنقاط رسم شده شيفت مشاهده مي‌گردد.

§ آيا در بين نقاط رسم شده چرخه‌هاي مكرر مشاهده مي‌گردد.

§ آيا دربين نقاط رسم شده كمبود نوسانات (تمركز نقاط حول مركز) مشاهده مي‌گردد.

§ آيا دربين نقاط رسم شده حالات غيرنرمال مشاهده مي‌گردد.

درصورتي كه هريك از موارد فوق مشاهده گردد، بيانگر اين خواهد بود كه احتمالاً فرآيند از كنترل خارج شده و بايد علت آن شناسايي و اقدام اصلاحي موردنياز انجام گردد. براي كنترل و شناسايي روندهاي فوق، مي‌توان فاصله بين خط مركزي نموداري كنترلي تا حدود بالايي و پاييني را به سه قمست مساوي تقسيم نموده (هرقسمت معادل يك d)‌ و اين قسمت‌ها را از حدود كنترلي به سمت خط مركزي به ترتيب C,B,A نام گذاري كرده و تست‌هاي ذيل را چك نمود:

§ وجود نقاطي خارج از محدود كنترلي

§ وجود هفت نقطه متوالي بالا و يا پائين خط مركزي

§ وجود هفت نقطه متوالي كه دريك جهت حركت كنند (بالا و پائين)

§ وجود 14نقطه كه متناوباً‌ افزايش و كاهش يابند

§ وجود 2نقطه از 3نقطه متوالي درناحيه A

§ وجود 4نقطه از 5نقطه متوالي درناحيه B

§ وجود 15نقطه متوالي درناحيه‌هاي C

§ عدم وجود 8نقطه متوالي درناحيه‌هاي C