توضیحات:
مقاله بررسي ايدز در 14 صفحه ورد قابل ويرايش

ايدز

ايدز يا نشانگان نقص اکتسابي ايمني در اثر ويروسي به نام HIV (ويروس نقص ايمني انسان) به‌وجود مي‌آيد.

از زمان آلوده شدن بدن به HIV تا بروز ايدز ممکن است ? ماه تا ده سال و يا بيش‌تر طول بکشد در اين مدت گرچه فرد به ظاهر سالم به نظر مي‌رسد، اما ناقل بيماري است و مي‌تواند افراد ديگر را آلوده کند. AIDS مخفف عبارت «نشانگان نقص ايمني اکتسابي» به زبان انگليسي است. بر اثر تخريب ياخته‌هاي دستگاه ايمني بدن ناشي از اچ آي وي، برخي بيماريها و عفونتها فرصت مبتلاء کردن انسان را پيدا مي‌کنند که موجب نشانه‌ها و علائم متنوعي در بدن مي‌شود. برخي از اين نشانه‌ها اولين بار در سال ???? ميلادي در افراد بالغ جواني ديده شد که دچار نقص‌هاي ايمني مادرزادي نبودند و اين تعجب پزشکان را برانگيخته بود. به همين لحاظ مجموعة اين علائم را «نشانه‌هاي نقص ايمني اکتسابي» يا ايدز نام نهادند، چون نمي‌توانستند آنرا به بيماري مشخصي نسبت دهند و هنوز اچ.آي.وي شناخته نشده بود. بنابراين ايدز مرحله‌اي است که اچ.آي.وي مدتها (چندماه تا چند سال) در بدن حضور داشته و موجب تخريب اکثر ياخته‌هاي دستگاه دفاعي بدن شده است و فرد مبتلاء مستعد بروز بيماريهاي عفوني، سرطانها و مشکلات ديگر مي‌گردد.

اهميت

اچ.آي.وي/ايدز معضلي پزشکي-بهداشتي است که ابعاد اجتماعي، فرهنگي و اقتصادي آن بسيار گسترده‌اند. از آغاز کشف اولين مبتلايان آن در خرداد سال ???? تاآواخر سال ???? در سراسر جهان بيش از ?? ميليون نفر مبتلا شده‌اند و ?? ميليون نفر فوت کرده‌اند. در حدود نيمي از کساني که دچار ايدز هستند قبل از ?? سالگي آلوده شده‌اند و بدون دارو اغلب قبل از ?? سالگي مي‌‌ميرند. هر روز ????? نفر جديد به مبتلايان اضافه مي‌شود که نيمي زن هستند و نيز نيمي ?? تا ?? ساله هستند. زنان و دختران به دلائل زيستي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي بيش از مردان در معرض خطر ابتلاء و آسيب ناشي از ايدز هستند. در کشور ما تعداد افراد مبتلاي ثبت شده ????? نفر تا اول فروردين ماه ???? است که در طي ? سال گذشته بيش از دو و نيم برابر شده است، و رشدي لگاريتمي از خود نشان مي‌دهد. تخمين زده مي‌شود که بين ?? تا ??? هزار نفر مبتلاي ناشناخته در کشور حضور داشته باشند. بنابراين لازم است همه و به ويژه نوجوانان و جوانان آموزشهايي در راستاي پيشگيري ببينند چون تاکنون واکسن و يا علاج قطعي براي اين مشکل کشف نشده است و در آينده نزديک نيز امکان‌پذير نمي‌باشد.



راه‌هاي انتقال

اچ آي وي در مايعات داخلي و مترشحه بدن انسان مبتلاء (بجز عرق و تا حدودي بزاق) وجود دارد، اما فقط از راه آميزش جنسي، تبادل خون يا فرآورده‌هاي آن و از مادر مبتلاء به جنين قابل سرايت از فردي به فرد ديگر است.

?) آميزش جنسي اگر زن يا مردي به ويروس ايدز آلوده باشد، مي‌تواند ويروس را از راه تماس جنسي به ديگري منتقل کند. تماس جنسي موقعي ممکن است منجر به سرايت اچ.آي.وي شود که يک طرف دچار اچ.آي.وي/ايدز باشد و تبادل يا تماس مايعات بدن طرفين رخ دهد. بنابراين تماس جنسي مرد با مرد، مرد با زن، زن با زن در اين شرايط ممکن است موجب سرايت شود. لازم به ذکر است در مقاربتها حتي اگر انزال (خروج مني از آلت مرد) هم رخ ندهد امکان سرايت وجود دارد چون مايعات مترشحة قبل از آن هم حاوي ويروس هستند.

?) تبادل خون انتقال خون و فراورده‌هاي آن اگر بدون اقدامات تشخيصي و ويروس زدايي انجام شود به احتمال بسيار زيادي موجب سرايت اچ.آي.وي مي‌شود. امري که در کشور ما نيز براي بيماران هموفيلي و تالاسمي رخ داده است. لازم به ذکر است اهداء خون خطري براي سرايت به فرد اهداءکننده ندارد و فقط دريافت کنندگان خون در معرض خطرند. همچنين عليرغم انجام آزمايش‌هاي تشخيصي بر روي تمام نمونه‌هاي خون در حال حاضر اگر دوره پنجره را در نظر بگيريم که در آن نتيجه آزمايش منفي خواهد بود، بنابراين هر دريافت خون و فرآورده‌هاي آن بايد براي آزمايش اچ.آي.وي اقدام کند. راه ديگر تبادل خون استفاده از سرنگ و ابزارهاي تزريق مشترک (مانند پمپ دست ساز) است که مصرف کنندگان مواد مخدر تزريقي به ناچار يا ناآگاهانه از آنها استفاده مي‌کنند. استفاده از هر نوع وسايل تيز و برنده‌اي که به خون فرد مبتلا به اچ.آي.وي/ايدز آغشته شده باشد، مانند سرنگ، سوزن، مسواک (در صورت ايجاد خونريزي لثه) و وسايل خالکوبي ممکن است ويروس را منتقل کند. راه ديگر هم سرايت از طريق پيوند اعضاء (کليه، کبد، لوزالمعده و ...) است.

?) مادر به جنين يا نوزاد مادران باردار اگر مبتلاء به اچ.آي.وي باشند محتمل است که در حين بارداري يا هنگام زايمان ويروس به فرزند آنان سرايت کند. همچنين شيردادن مادران اچ.آي.وي مثبت به فرزندانشان ممنوع است چون ويروس درون شير نيز ترشح شده و منتقل مي‌شود. انتقال در مراحل مختلف بارداري بدون داروهاي پيشگيرانه در 25% تا 40% رخ مي‌دهد. در صورتي که خانم‌هاي اچ.آي.وي مثبت باردار بشوند لازم است داروهايي مصرف کنند که احتمال سرايت به فرزندشان را کم مي‌کند. همچنين نوزاد متولد شده از اين مادران بايد مدتي داروي ضد اچ.آي.وي بگيرد و شش هفته و ?? ماه پس از تولد آزمايش اچ.آي.وي بشود تا وضعيت ابتلائش مشخص گردد.

در صورت ارتباط جنسي با شخص مبتلاء (مرد با زن / مرد با مرد)، احتمال آلوده شدن کدام يک بيشتر است؟

جلوگيري از سرايت مادر به فرزند

انتقال HIV از مادر مبتلا به HIV به فرزند متولد نشده در سه مرحله اصلي اتفاق مي‌‌افتد: وقتي مادر باردار است، زمان تولد يا هنگام شير دهي.

انتقال در 25% تا 40% بدون درمان پيشگيرانه رخ مي‌دهد. دو رژيم دارويي براي جلوگيري از انتقال مادر به فرزند در دسترس است. در افريقاي جنوبي رژيم رايج، مصرف Nevirapine مي‌‌باشد که معروف به NVP يا Viramune است و قرصي است که بانوان حين زايمان مصرف مي‌کنند و به نوزاد بين 24 تا 72 ساعت بعد از تولد تجويز مي‌شود. اگر مادر در طول دوران بارداري AZT مصرف کند و از شيردهي هم خودداري کند، ميزان انتقال تا 10 % کاهش مي‌‌يابد. داروهاي ديگر نيز براي جلوگيري از سرايت از مادر به فرزند در حال تهيه هستند. يک برنامه PMTCT مؤثر شامل: تأمين مشاوره و آزمايش آگاهانه، تهيه داور و مشاوره با زنان در مورد تغذية نوزاد (بدون شير مادر) مي‌‌باشد.

ارتباط اعتياد يا مصرف مواد با اچ.آي.وي/ايدز چيست؟

مواد روانگردان از دو جهت ممکن است فرد را در معرض ابتلاء به اچ.آي.وي ايدز قرار دهند:

1. اختلال در قوه ادراک: در اين مورد هيچ تفاوتي ندارد که ماده مخدر (مثل هروئين،ترياک)، محرک (مثل اکستازي=اکس)، توهم زا (مثل حشيش، گرس، علف) يا انواع ديگر موادي (مثل مشروبات الکلي) باشد که مورد سوء مصرف قرار مي‌‌گيرند. موقعي که قواي ذهني انسان مختل باشد ممکن است رفتارهاي پرخطري مانند انجام يک رابطه جنسي بي محابا انجام دهد که او را در معرض ابتلاء به اچ.آي.وي قرار دهد. طبق آمار رسمي بيش از ? ميليون نفر در کشور به مصرف انواع مختلف مواد مي‌پردازند. در ضمن افرادي که در اعتياد غرق شده‌اند مطمئناً به بروشورهاي پيشگيري از ابتلا و انتقال اچ.آي.وي/ايدز توجهي نخواهند کرد.و راهکارهاي برخورد با آنها تخصصي است.

2. استفاده از سرنگ مشترک در اعتياد تزريقي: استفاده از سرنگ مشترک يا هر گونه ابزار تزريقي دست ساز (پمپ، لوله و ...) براي تزريق مواد فعلاً در کشور ما بيشترين خطر را در انتقال اچ.آي.وي دارد. در حال حاضر حدود ?????? مصرف کننده تزريقي مواد (بويژه هروئين و مورفين) در کشور وجود دارد که تخمين زده مي‌شود حدود ????? نفر آنان به اچ.آي.وي دچار شده باشند.

فعلاً بيشترين افراد مبتلاء به اچ.آي.وي/ايدز ثبت شده در کشور ما مصرف کنندگان مواد تزريقي هستند (حدود ?? درصد).