توضیحات:
مقاله بررسي آناليز روغن در 22 صفحه ورد قابل ويرايش

فصل اول

روش آناليز روغن :

يك روان كننده را مي توان در حد ديگر اجزاء يك دستگاه مكانيكي مورد ارزيابي قرار داد چرا كه در طي دوره كار وظايف مهمي را به عهده دارد.

با آزمايش نمونه روغن گرفته شده از ماشين اندازه گيري قابليت روان كننده براي انجام وظايف اصلي آن ممكن گشته و همچنين اطلاعات وسيعي راجع به كار و شرايط سلامتي ماشين بدست مي آيد.

تكنيكهاي آناليز روغن مي تواند به عنوان روشهاي مفيدي براي نظارت و كنترل ماشين آلات صنعتي عمراني حمل و نقل و نظامي مورد استفاده واقع شوند . در واقع به دليل اينكه روغن در تماس دائم با سطوح قطعات مختلف سيستم قراردارد بنابراين با نمونه گيري مي توان اطلاعات درون سيستم را به خارج از آن منتقل و در اختيار تشكيلات كنترلي و نظارتي ماشين آلات قرار دارد . در حقيقت با استمرار اين نظارت مي توان قبل از پيشرفت و توسعه خرابي و رسيدن به مرحله بحراني اقدامات پيشگيرانه اي را معمول داشت .

آناليز روغن از زمانهاي گذشته به عنوان يك بخش از برنامه نت در صنايع نظامي و غير نظامي بكار گرفته شده است و در حال حاضر نيز بنحو موفقيت آميزي در صنايع كوچكتر گسترش يافته و عملاً بكار گرفته مي شود . نقطه قوت اين تكنيك قابليت آن در شناسايي آلودگي فرسايش و عيب سيستم در مراحل اوليه است . باين ترتيب اين فرصت بدست خواهد آمد تا اقدامات در زماني جهت پيشگري و يا برنامه ريزي تعميرات در زمان مناسب صورت پذيرد . همچنين با تجزيه و تحليل ذرات بدست آمده از روغن نمونه ، از نظر : اندازه ، رنگ ، شكل و تراكم ، شناسايي نوع و محل عيوب ميسر مي گردد . امروزه روش « مراقبت وضعيت » سيستمهاي مكانيكي از طريق آناليز روغن به كمك متدها و ابزار مختلف در سطح گسترده اي در خدمت صنعت دنيا مي باشد .

آنچاه مسلم است ايجاد و ره اندازي يك سيستم كنترل و نظارت براي هر مجموعه صنعتي خود نياز به سرمايه گذاريهاي مادي و انساني داشته و طبيعتاً دستيابي به يك سيستم پيشرفته و كارا مستلزم زمان ، دانش فني و كسب تجارب كافي نيروهاي انساني مي باشد . به همين دليل معمولاً توصيه مي شود . در مرحله راه اندازي و به خدمت گيري تكنيك «مراقبت وضعيت» از روشها و تجهيزات ساده تر استفاده گردد .
آناليز روغن يك راه حل

امروزه روش آناليز روغن ماشين آلات يكي از روشهاي موثر «مراقبت وضعيت » است كه براي كنترل قسمتهاي مهم ماشين نظير موتورها ، گيربكسها ، سيستمهاي هيدروليك و به طور كلي قسمتهائيكه در آن از روغن به عنوان روان كننده استفاده مي شود بكار مي رود . اين روش از كارآئي بالايي برخوردار است بويژه براي ماشين آلات متحرك نظير وسائط نقليه سنگين جاده اي ، ماشين آلات عمراني ، تجهيزات نظامي چون تانكها ، چرخبالها ، جنگنده ها و الخ ، به عنوان يك روش موثر شناخته شده اشت .

در واقع در روش آناليز روغن ، از روانكار به عنوان يك منبع سرشار اطلاعات استفاده مي شود . گردش روغن در داخل سيستم اين امكان را بوجود مي آورد تا آثار اتفاقات و يا تغييرات وضعيت سيستم به خارج از آن منتقل گردد . اطلاعات موجود در روغن با انجام آزمايشات مختلف كه بر روي چند قطره از آن صورت مي پذيرد قابل استخراج مي باشد . با مقايسه نتايج آزمايشات هر مرحله با مراحل قبل مي توان هر گونه تغييرات در وضعيت كار و سلامت دستگاه را شناسائي نمود .










فصل دوم

اطلاعات استخراجي از نمونه



الف ) راجع به خود روغن :

مشخصات روغن مصرفي هر دستگاه بايستي دقيقاً منطبق با ويژگيهاي روغن تعريف شده آن دستگاه باشد . روغن مصرفي ، توسط طراح دستگاه ، با توجه به بار وارده ، دما و ديگر شرايط كاري دستگاه تعريف مي شود . هر گونه تخطي در مشخصات روغن تعريف شده منجر به خسارات تدريجي و نامحسوس و يا سريع محسوس خواهد شد .

با آزمايش نمونه روغن ، از صحت مشخصات مورد انتظار اطمينان حاصل خواهد شد بعضا روغن مورد آزمايش به دليل مسائلي نظير موارد ذيل فاقد شرايط لازم جهت مصرف خواهد بود :

- فعل و انفعال شيميايي و فساد روغن

- عدم وجود مواد افزوني لازم

- عدم تطبيق ويسكوزيته

- آلودگي با آب

- آلودگي با گرد و غبار

- آلودگي با سوخت

- آلودگي با ديگر مواد

مواد افزودني :

معمولاً روغن پايه كه از نفت خام تهيه مي شود فاقد ويژگيهاي كافي جهت كار در دستگاهها مي باشد به همين دليل با توجه به مورد مصرف روغن ، براي حصول خواصي نظير اسيد ، ضد زنگ ، ضد اكسيد ، ضد كف و غيره ، موادي به روغن پايه اضافه مي گردد كه نوعاً بخش قابل توجهي از قيمت تمام شده روغنهاي توليديرا تشكيل مي دهد . عدم وجود مواد افزودني مورد نظر در روغنها عمدتاً به دلايل ذيل مي باشد :

- اشتباه در انتخاب روغن (سهواً يا عدم آگاهي )

- فساد و از دست دادن خاصيت به دليل گذشت زمان و كار زياد روغن

- تعمد و سوء استفاده (خريد يا فروش روغن فاقد كيفيت مورد انتظار )

زيانهاي عدم وجود خاصيت قليائي در روغن :

عدد خنثي شدن يك روغن عبارت است از مقدار (بر حسب mg) باز (KOH) يا اسيدي (HCIO4, Hcl) كه براي خنثي كردن مواد اسيدي يا بازي موجود در يك گرم روغن لازم است و واحد آن mgKOH است .

- گوگرد در سوختها در اثر احتراق تبديل به CO2 و تا حدي So3 و نهايتاً اسيد مي شود ، لذا گوگرد از لحاظ اسيدي كردن روغنها مهم است اما در عين حال يكي از عناصر تشكيل دهنده بسياري از مواد افزودني نيز مي باشد. چنين گوگردي كه به صورت تركيب وجود دارد ، تا ميزان 5/0 % بي ضرر است .

- روغنهاي روان كننده در معرض تماس با هوا ( و اكسيژن) قرار مي گيرند و عليرغم عدم ميل تركيبي آنها نسبت به اكسژن ، به علت بالا بدون درجه حرارت كار انها و نيز حضور فلزاتي مثل مس و آهن كه كاتاليزور هستند و گوگرد و … واكنش اكسيد اسيون روغنها اتفاق مي افتد و اين مواد اكسيده مي شوند و هر روغني كه بيشتر پالايش شده باشد ديرتر اكسيد مي شود . با اين وجود بهترين روغنها نيز در مقابل حراتهاي بالا قرار به تحمل نيستند ، لذا اكسيده شدن روغنها منجر به ايجاد دو نوع مواد ناخواسته ذيل مي گردد :

1- مواد غير محلول در روغن كه عبارتند از رزين ها ، لعاب و يا لجن

2- مواد محلول در روغن كه عمدتاً كه عمدتا اسيدهاي آلي و پر اكسيدها هستند. نكته مهم اينكه خود اين محصولات اكسيداسيون ، بويژه پرپر اكسيدها ، كاتاليز.ر واكنش اكسيداسيون هستند و سرعت اكسيده شدن روغن را افزايش مي دهند .







1- دلايل حياتي براي آناليز روغن

كنترل مطمئن فرآيند پيش اقدام

الف – سلامتي و تميزي روانكار را قبل از انبار نمودن كنترل نمائيد .

اين يك پيش فرض متداول و در عين حال خطرناك است كه روغن نو تميز مي باشد. آزمايشهاي آناليز روغن و ذرات .مراقبت رطوبت و اندازه گيري گرانروي (ويسكوزيته) شما را قادر مي سازد تا شرايط مناسب سيال خود را به هنگام دريافت كنترل نمائيد.

ب – سلامتي و تميزي روانكار را در انبار كنترل نمائيد .

روانكار براي جذب آلودگي بسيار مستعد هستند . آزمايشهاي شمارنده ذرات . رطوبت و ويسكوزيته مي تواند شما را از شرايط مناسب نگهداري روانكار در انبار مطمئن سازد .هم چنين شرايط روانكار هنگامي كه در آستانه ريختن به داخل سيستم است بسيارحياتي مي باشد . آناليز روانكار اين اطمينان را در شما بوجود مي آورد كه روغن ريخته شده داخل سيستم در شرايط مناسب است .
ج - تشخيص سريع فيلترهاي معيوب

هيچ ابزاري جهت تشخيص فيلترهاي معيوب با آناليز روغن قابل مقايسه نمي باشد . نشان دهنده اختلاف فشار (Pressure Differential Guage) شاخص كندي براي تشخيص زمان انقضاء مصرف فيلتر مي باشد و نيز هنگامي كه فيلتر آسيب مي بيند اطلاعاتي را ارائه نمي دهد .

د – تأئيد محفوظ بودن آببندي ها (Seals) و هواكش ها از آلودگي ها

هزينه رفع آلودگي از روغن 10 برابر هزينه جلوگيري و پيشگيري از آلوده شدن روغن به آلاينده ها مي باشد . مراقبت رطوبت و ذرات ، هنگامي كه آببندي ها و هواكش ها وظيفه خود را انجام نمي دهند . به عنوان عامل هشدار دهنده به شمار مي رود و شما مي توانيد براي اصلاح و رفع عيوب آنها برنامه ريزي نمائيد.