توضیحات:
تحقيق آشنايي با دهان و ساختمان دندان در 20 صفحه ورد قابل ويرايش

آشنايي با دندان

دهان اولين قسمت دستگاه گوارش که از لب شروع مي شود و به حلق منتهي مي شود دو فک در دهان وجود دارد فک بالا ثابت است ولي فک پايين حرکت مي کند و باعث باز و بسته شدن دهان مي شود در هر فک حفره هايي وجود دارد که ريشه هاي دندان در آن قرار مي گيرد در اين حفره ها دندان ها به وسيله اليافي به استخوان فک متصل مي شود .

روي آرواره ها و دور دندان را لثه مي پوشاند به آرواره لثه و الياف نگهدارنده دور دندان بافت نگهدارنده دندان مي گويند .

دهان انسان در اعمال زيادي همچون چشيدن ، گاز گرفتن ، جويدن ، خنديدن و ... شرکت مي کند اولين قدم در راه گوارش غذا ، خرد کردن و جويدن مواد غذايي است که توسط دندانها صورت مي گيرد هر کدام از دندانها با شکل خاص خود عمل جويدن را انجام مي دهند دندانهاي پيش براي بريدن ، دندانهاي نيش براي پاره کردن و دندانهاي آسيا براي خرد و نرم کردن لقمه غذا شکل گرفته اند .

دوره دنداني

هر انسان دو سري دندان دارد ( دندانهاي شيري و دندانهاي دايمي ) و سه دوره دنداني ( شيري ، مخلوط و دايمي ) دارد .

از سن 6 ماهگي که در دهان نوزاد اولين دندان شيري رويش مي يابد تا سن 6 سالگي که اولين دندان دايمي در دهان مي رويد دوره دنداني شيري مي گويند در اين دوران فقط دندان شيري در دهان وجود دارد از 6 تا 12 سالگي دندانهاي شيري جاي خود را به دندانهاي دايمي مي دهند اين زمان را دوره دنداني مخلوط مي گويند در سن 12 سالگي که هيچ دندان شيري در دهان وجود ندارد و فقط دندانهاي دايمي وجود دارد تا آخر عمر دوره دنداني دايمي گفته مي شود .

دندانهاي شيري

دندانهاي شيري معمولا ً از سن 6 ماهگي شروع به رويش مي کنند و تا 5/2 سالگي تکميل مي شوند البته زودتر در آمدن و يا تأخير در رويش به مدت چند ماه طبيعي است ولي اگر از 9 ماه بيشتر شود بايد به دندانپزشک مراجعه کرد تعداد دندانهاي شيري 20 عدد است يعني يک کودک در هر فک 10 دندان دارد و اين ده دندان به صورت چپ و راست به صورت قرينه وجود دارد اسم اين پنج دندان از خط وسط به طرف عقب عبارتند از : دندان پيش مياني که بطور قرار دادي با حرف A نشان داده مي شود دندان پيش طرفي و يا B دندان نيش يا C دندان آسيا اول يا D دندان آسياي دوم يا E

تعداد و انواع دندانها در فک بالا و پايين مساوي است در هر فک نيز تعداد دندانهاي نيمه راست و چپ مشابه است .

نيمه چپ فک بالا نيمه چپ فک پايين

نشانه هاي پوسيدگي

وقتي دندان دچار پوسيدگي مي شود ممکن است يک يا چند مورد از موارد زير را داشته باشد

1- تغيير رنگ ميناي دندان ، در محل پوسيدگي مينا قهوه اي يا سياه رنگ مي شود .

2- سوراخ شدن دندان در محل پوسيدگي ، گاهي ميزان اين تخريب کم است و فقط با معاينه دقيق مشخص مي گردد و گاهي مقدار زيادي از دندان از بين مي رود به طوري که شخص فکر مي کند دندان او شکسته است .

3- حساس بودن يا درد گرفتن دندان در موقع خوردن غذاهاي سرد ، گرم ، ترش و شيرين

4- حساس بودن يا درد گرفتن دندان وقتي که دندانها را روي هم فشار مي دهيم

5- بوي بد دهان مي تواند به علت هاي متفاوت ايجاد شود که يکي از علت هاي آن پوسيدگي دندانها است .

6- پوسيدگي بين دندانها مي تواند باعث گير کردن مواد غذايي بين دندانها و يا پاره شدن نخ دندان هنگام استفاده بشود .

پوسيدگي دندان چرا و چگونه ايجاد مي شود ؟

به طور طبيعي صدها نوع ميکروب در دهان وجود دارد بيشتر ميکروبهاي داخل دهان بي خطرند حتي تعدادي از اين ميکروبها به هضم غذا کمک مي کنند وقتي از دندانها به خوبي مراقبت نشود اين ميکروبها با مواد موجود در بزاق ، لايه نرم ، بيرنگ و چسبنده اي تشکيل مي دهند که بر روي دندانها مي چسبند و با آب خالي شسته نمي شود اين لايه را پلاک ميکروبي مي گويند باکتريهاي موجود در پلاک از مواد قندي غذاها تغذيه مي کنند و در جريان اين کار اسيد توليد مي شود اسيد توليد شده ميناي دندان را حل مي کند و پوسيدگي ايجاد مي گردد هر چقدر پلاک ميکروبي مدت بيشتري روي دندان بماند اسيد بيشتري توليد مي کند و پوسيدگي بيشتر مي شود .

پلاک ميکروبي + مواد قندي اسيد پوسيدگي

لثه و بيماريهاي شايع آن

لثه سالم ، صورتي رنگ است و کاملا ً به روي استخوان فک و طوق دندان مي چسبد شکل قرار گرفتن لثه از شکل و قرار گرفتن دندانها پيروي مي کند لبه لثه معمولا ً تيز است و مثل لايه اي روي دندان کشيده شده است هيچ ناهمواري يا لبه پهني بين دندان و لثه وجود ندارد و لثه کاملا ً فاصله ي بين دندانها را پر مي کند .

اگر بهداشت دهان و دندان رعايت نشود بافت نگهدارنده دندان ( استخوان فک و لثه ) دچار بيماري مي شود در آغاز بيماري اول لثه پر خون ، قرمز و متورم است وقتي لثه متورم باشد موقع گاز زدن ميوه هاي سفت يا مسواک زدن خونريزي مي کند .

چون بيماري لثه با درد همراه نيست بيشتر وقتها بيمار متوجه بيماري لثه ي خود نمي شود و بيماري ادامه پيدا مي کند با ادامه بيماري استخوان فک درست در همان جايي که دور دندان را گرفته است خورده مي شود و لثه عقب نشيني مي کند بتدريج دندان لق مي شود و خود به خود مي افتد يا بايد آن را بشکند .

راههاي پيشگيري از پوسيدگي

در فصل قبل گفته شد که چهار عامل موجب ايجاد پوسيدگي مي شود در اين فصل راههاي پيشگيري از پوسيدگي دندان مطرح مي گردد که هر يک مربوط به کنترل يا از بين بردن يک يا چند عامل ايجاد کننده پوسيدگي است به عبارت ديگر با شکستن حلقه هاي چهار گانه عوامل ايجاد کننده پوسيدگي مي توان از ايجاد و پيشرفت پوسيدگي جلوگيري کرد در اين فصل کامل درباره هر يک از شيوه هاي پيشگيري بحث خواهد شد .

از بين بردن ميکروبهاي ايجاد کننده پوسيدگي دندان

سابقا ً براي حذف ميکروبها از آنتي بيوتيکها ، آنزيمها و ... استفاده مي شد ولي امروزه همه معتقدند که استفاده از روشهاي فيزيکي براي برداشتن پلاک ميکروبي بهترين روش است هر چند شستشوي دهان با آب ظاهرا ً دندانها را تميز مي کند ولي همان طور که گفته شد پلاک ميکروبي ورقه چسبنده است که به سادگي پاک نمي شود بنابراين شستشو با آب پلاک ميکروبي را از روي سطح دندان بر نمي دارد پاک کردن پلاک ميکروبي از دندان به وسيله مسواک صورت مي گيرد .

انواع مسواک

مسواک خوب داراي مشخصات زير است :

1- مسواک بايد رشته هاي نايلوني داشته باشد .

2- رشته هاي مسواک بايد نرم و متوسط باشد مسواکهاي زبر به لثه و دندانها آسيب مي ساند .

3- اندازه سر مسواک بايد متناسب با دهان فرد باشد و همچنين لازم است مسواک کودکان کوچکتر از بزگسالان باشد مسواک به طول 2 سانتي متر براي کودکان مناسب است

4- مدتي که بايد از يک مسواک استفاده شود بستگي به ميزان تميزي ، محکمي و فرم رشته هاي مسواک دارد تا وقتي که رشته هاي مسواک تميز ، محکم و صاف است مي توان از آن استفاده کرد اگر فردي به طور مرتب و با دقت مسواک کند معمولا ً عمر مسواک او چهارتا شش ماه است اگر مسواک پس از يک هفته فرسوده شود نشانه ي اين است که فرد نادرست و خشن مسواک مي زند .