توضیحات:
مقاله بررسي جامع سرطان در 33 صفحه ورد قابل ويرايش

فهرست مطالب

عنوان صفحه
سرطان چيست؟..................................................................................................... 1

سرطان روده فراخ................................................................................................ 2

عوامل مؤثر در ايجاد سرطان روده فراخ............................................................. 3

پيشگيري از سرطان روده فراخ............................................................................ 5

تشخيص................................................................................................................. 9

سرطان دهان......................................................................................................... 12

علل سرطان دهان.................................................................................................. 13

تشخيص................................................................................................................. 15

درمان.................................................................................................................... 16

سرطان تخمدان..................................................................................................... 17

علل سرطان تخمدان.............................................................................................. 19

تشخيص سرطان تخمدان...................................................................................... 19

درمان سرطان تخمدان.......................................................................................... 22

سرطان ريه........................................................................................................... 23

علل سرطان ريه..................................................................................................... 24

تشخيص سرطان ريه............................................................................................. 28

درمان.................................................................................................................... 29

علائم هشدار دهنده سرطان.................................................................................. 30

منابع...................................................................................................................... 32
سرطان چيست؟

سرطان نوعي بيماري است كه در آن سلول‌هايي بصورت غيرطبيعي در بعضي از بافتها يا اعضاي بدن خارج از روند طبيعي شروع به رشد و افزايش تعداد مي‌كنند. در زمان حيات، سلولهاي طبيعي بدن طي يك فرايند كنترل شده بازسازي و تكثير مي‌شوند. اين امر باعث رشد طبيعي بدن و ترميم بافت‌هاي صدمه‌ديده و زخمها مي‌شود. وقتي كه سلول‌ها خارج از چهارچوب طبيعي رشد كنند توده‌اي از سلولها را بوجود مي‌آورند كه به آن تومور مي‌گويند. بعضي از تومورها فقط در محدوده خود رشد كرده و بزرگ مي‌شوند كه به آنها تومورهاي خوش‌خيم مي‌گويند. بعضي از تومورها نه تنها در محل ايجاد شده رشد مي‌كنند بلكه توانايي تهاجم و تخريب بافتها و اعضاي اطراف را داشته و مي‌توانند به نقاط دوردست بدن گسترش پيدا كنند. اين تومورها را تومورهاي بدخيم يا سرطان مي‌گويند. گسترش به نقاط مختلف بدن وقتي اتفاق مي‌افتد كه سلول‌هاي بدخيم از محل اوليه خود كنده شده و از طريق جريان خون يا سيستم لنفاوي بدن منتقل گشته و در نقاط جديد تومور جديدي را ايجاد كنند. به اين تومورهاي تازه ايجاد شده، متازستازي مي‌گويند.
روده فراخ چيست؟‌

گوارش غذا در حيوانات و انسان با وجود يك لوله توخالي عضلاني كه از دهان تا مقعد دارد، امكان‌پذير مي‌شود. در طول اين مسير، ابتدا غذاها با يكديگر مخلوط شده، آنگاه موادغذايي لازم جذب و در انتها موادي كه اضافه مي‌ماند از بدن خارج مي‌شود. قسمت‌هاي مختلف اين دستگاه كه از دهان آغاز مي‌شود، به ترتيب شامل مري (در قفسه سينه قرار گرفته و غذا را از دهان به معده هدايت مي‌كند)، معده كه غذا پس ار ورود به آن و مخلوط شده با شيرة معده وارد روده باريك مي‌شود، روده باريك كه ادامه هضم در آن با اضافه شدن آنزيمهاي گوارشي صورت مي‌پذيرد و در اين محل تقريباً تمامي مواد ضروري بدن جذب مي‌شود و روده فراخ كه باقيمانده عمليات هضم و جذب در روده باريك به صورت يك مايع وارد آن مي‌شود. در روده فراخ آب اين مايع جذب شده، به طوري كه در انتهاي روده فراخ اين مواد به صورت مدفوع معمولي در مي‌آيد.

قسمت انتهايي روده فراخ يا مقعد، يك مكانيسم دريچه عضلاني دارد كه به ما اجازه مي‌دهد تا كنترل دفع مدفوع را در اختيار داشته باشيم. جداره روده فراخ از بافتهاي مختلف تشكيل شده است. به طور كلي جداره روده فراخ ساختمان عضلاني دارد ولي بافت‌هاي چربي و لنفاوي هم در آن موجود مي‌باشد. لايه پوشاننده داخلي آن از سلول‌هاي خاصي ساخته شده است كه مسئول جذب مايعات وتوليد مخاط مي‌باشند. مخاط باعث لغزنده شدن ميسر و تسهيل صورت ملتهب حركت مدفوع مي‌شود. در شدن روده، توليد مخاط افزايش مي‌يابد. خروج مقادير زياد ترشحات مخاطي ممكن است علامت يك بيماري مهم روده فراخ باشد.
سرطان روده فراخ

سرطان روده فراخ تمامي خصوصيات كلي سرطانها را دارا مي‌باشد. تومور معمولاً از سلولهايي كه بخش داخلي روده را مي‌پوشانند (اپتيليوم)، منشاُ مي‌گيرد ولي در موارد نادر، ممكن است تومورهاي بدخيم از بافتهاي ديگر هم سرچشمه گرفته، كه در اين صورت نماي تومورهاي بافت عضلاني يا لنفوئيدي و يا ساير بافتها را به خود مي‌گيرند. حتي سرطانهاي سلولهاي پوششي هم ممكن است شكلهاي مختلفي را از خود نشان دهد.
عوامل مؤثر در ايجاد سرطان روده فراخ

سرطان‌هاي روده فراخ در سنين زير 50 سال نادر است، مگر اينكه به علت صدمه و يا وجود بيماري‌هاي ديگر فرد مستعد ابتلا به اين بيماري مي‌باشد. بيماري‌هاي روده‌اي كه باعث افزايش احتمال ابتلا به سرطان روده فراخ مي‌شوند، عبارتند از:

كوليت اولسرو: بيماري است كه در آن روده ملتهب شده و نقاط زخمي در آن ايجاد مي‌شود. علايم بيماري به صورت اسهال واضح و طولاني همراه با دفع خون و مخاط مي‌باشد. در صورتي كه بيماري به طول بينجامد، (معمولاً بيش از 10 سال) منجر به بروز سرطان خواهد شد.

پوليپوز فاميلي: بيماري نادري است كه در تعداد زيادي از افراد يك خانواده ممكن است ديده شود و در اوايل زندگي (دهه‌هاي اول و دوم) خود را به صورت تومورهاي خوش‌‌خيم متعدد (پوليپ) در روده نشان مي‌دهد. تمامي بيماران مبتلا به اين نوع بيماري، به سرطان روده فراخ مبتلا خواهند شد مگر اينكه روده بيماررا با جراحي خارج كنند. (اين بيماران از سنين بلوغ به بعد بايد تحت نظر پزشك مورد آزمونهاي لازم قرار گيرند.)

· سابقه سرطان روده فراخ

· پوليپ‌هاي خوش‌خيم، مگر آنكه برداشته شوند.

· سابقه فاميلي

افرادي كه در معرض افزايش خطر ابتلاء هستند، بايد مطابق آنچه كه گفته خواهد شد تحت مراقبت و پيگيري قرار گيرند. تمامي افراد بالاي 50 سال در معرض ابتلا به سرطان روده فراخ بوده و بايد براي جلوگيري از ابتلا به بيماري و يا كشف زودرس بيماري در مراحلي كه براحتي قابل درمان است، اقدامات لازم را به عمل آورند. گرچه هنوز علت سرطان روده فراخ را بدرستي نمي‌دانيم ولي در حال حاضر دو نظر كلي در ارتباط با جلوگيري از ابتلا به بيماري وجود دارد:

يافت‌هاي زيادي دال بر ايجاد بسياري از سرطان‌ها بر روي پوليپ‌ها، وجود دارد. معمولاً تبديل پوليپ به سرطان سالها طول مي‌كشد، بنابراين افرادي كه پوليپ دارند و يا مشكوك به داشتن پوليپ هستند، بايد به طور مرتب معاينه شده و تمامي پوليپ‌هاي آنها برداشته شود. اين عمل با وارد كردن دستگاهي به داخل روده فراخ از مقعد بدون نياز به عمل جراحي صورت مي‌گيرد (كولونوسكوپي). بخوبي مشخص شده است كه اختلاف فاحشي بين شيوع سرطانهاي روده فراخ در ممالك مختلف وجود دارد. افرادي كه از مناطق با شيوع كم به مناطق با شيوع بالا مهاجرت مي‌كنند، به سرعت خود را با شكل شيوع در مملكت جديد وقف مي‌دهند. اين مسئله نشان مي‌دهد كه محيط يا روش زندگي عامل اين تغيير مي‌باشد بافته‌هايي رال بر نقش تغذيه در اين مسئله مشاهده شده است . به اين صورت كه:

يك عامل خطر اساسي، چربي فراوان ( بخصوص چربي اشباع شده) در رژيم غذايي باشد. چربي‌هاي اشباع شده اصولاً منابع حيواني دارند.

يك عامل مهم پيشگيري، مصرف مقادير كافي فيبرهاي غذايي (غلات، ميوه و سبزي‌ها) مي‌باشد.

مواد سرطانزاي توليد شده، توسط عوامل ديگري مثل ويتامين‌هاي E و C سرطانزايي خود را از دست مي‌دهند. بنابراين ميوه‌ها و غذاهايي كه حاوي اين ويتامين‌ها هستند ممكن است اثر محافظتي داشته باشند.
پيشگيري از سرطان روده فراخ

گرچه علت اصلي آن شناخته شده نيست ولي يافته‌هاي فراواني دال بر نقش تغذيه به عنوان علت سرطان روده فراخ وجود دارد. انجمن سرطان كانادا پيشنهاد مي‌كنند كه افراد رژيم غذايي خود را مطابق برنامه زير طراحي مي‌كنيد.

كمتر چربي مصرف شود (چربي نبايد بيش از 30% كالري رژيم غذايي را تشكيل دهد) بنابراين از مصرف گوشت‌هاي چربي دارد و شير پرچربي پرهيز شود.

· غذاهاي حاوي فيبر را بيشتر مصرف كنيد. (غلات)

· سبزي و ميوه تازه به مقدار كافي مصرف شود.

· وزنتان را در حد ايده‌آل نگه داريد.

· مطمئن باشيد كه غذاهايتان متنوع است.

· الكل مصرف نكنيد.

· در صورت داشتن پوليپ، براي خارج كردن آن با پزشك مشورت كنيد.


تخمدان‌ها:

تخمدان‌ها عضوي از اعضاي توليد مثل در زنان هستند كه در هر سيكل قاعدگي به طور ماهانه تخمك توليد كرده و آن را آزاد مي‌كنند. تخمدان‌ها تقريباً به شكل و اندازه دو بادام بزرگ هستند كه در لگن قرار گرفته‌اند. هر كدام از تخمدان‌ها در يك طرف رحمي قرار دارند.

در طي يك دوره قاعدگي، تخمدان‌ تخمك را آزاد مي‌كند كه از طريق لوله‌هاي رحمي به رحم مي‌رسد. اگر اين تخمك توسط اسپرم بارور شود، جنين را تشكيل خواهد داد.

تخمدان در طي دوره‌هاي ماهانه، هورمون استروژن ترشح مي‌كند. استروژن مسئول صفات ثانوي زنانه است و همچنين باعث رشد رحم و مهبل مي‌شود.

با رسيدن به سن يائسگي كه معادل زمان قطع قاعدگي است، تخمك گذاري و ترشح استروژن نيز از تخمدان‌ها قطع مي‌شود.

سرطان تخمدان:

سه نوع عمده سرطان تخمدان وجود دارد كه عبارتند از: سرطان سلولهاي پوششي سرطان سلول‌هاي زايا و سرطان سلولهاي بينابيني.

تقريباً 90% سرطانهاي تخمدان را سرطان سلولهاي پوششي كه از سلولهاي پوشاننده سطح تخمدان‌ها منشاء تشكيل مي‌دهد. سرطان‌هاي تخمدان ممكن است از سلولهاي ژرمينال (زايا) و يا سلولهاي بينابيني تخمدان نيز منشاء بگيرند. تشخيص نوع سرطان تخمدان براي مشخص كردن نوع درمان و پيش‌ آگهي بيمار ضروري است. سرطانهاي اپي‌تليالي (پوششي) تخمدان ممكن است به تخمدان مقابل، لگن و شكم گسترش پيدا كند ولي معمولاً اين سرطانها محدود به شكم باقي مي‌مانند. اين سلول‌هاي سرطاني ممكن است بر روي قسمت دروني شكم كاشته شوند و به داخل حفره شكم رشد پيدا كنند. اين نوع سرطان تخمدان تمايل ايجاد مايع درون شكم داشته و همچنين مي‌توانند باعث چسبندگي روده‌ها گردد. نوعي از سرطان تخمدان كه از سلول‌هاي زايا منشاء مي‌گيرد، در زنان جوان شايعتر بوده و به درمان پاسخ مناسب مي‌دهد.

سرطان تخمدان ناشي از سلولهاي بينابيني نادر است. اين نوع سرطان در تمام سنين ديده مي‌شود و به درمان نيزبه خوبي سرطانهاي سلولهاي زايا پاسخ نمي‌دهد.

در زناني كه در جواني مبتلا به سرطان تخمدان شده و درمان شده‌اند، بعد از يائسگي احتمال ابتلا به سرطان تخمدان بيشتر از ساير افراد نيست.

علل سرطان تخمدان:

علت شناخته شده‌اي براي سرطان تخمدان وجود ندارد. زناني كه سابقة فاميلي سرطان تخمدان، پستان و يا روده فراخ را دارند و هيچنين زناني كه زود يائسه شده‌اند، در معرض خطر افزايش احتمال ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند. احتمال ابتلا به سرطان تخمدان در زناني كه قرصهاي جلوگيري از بارداري مصرف مي‌كنند كمتر است.

تشخيص:

ممكن است اولين علامت سرطان تخمدان، اختلالات مبهم و پايدار گوارشي مثل نفخ معده و تجمع گاز در روده‌ها باشد. در بيشتر موارد اين علامت‌ها نبايد باعث نگراني شود. اگر اين علايم ادامه يافت بهتر است با پزشك مشورت گردد. هرچه بيماري زودتر كشف شود، احتمال درمان موفق بيشتر خواهد بود.

اگر سرطان تخمدان كشف و درمان نشود ساير علايم بروز خواهد كرد. شايعترين علامت، اتساع شكم است كه به دليل تجمع مايع در شكم ناشي از سلولهاي سرطان مي‌باشد. گاه اتساع شكم ناشي از خود تومور يا تجمع مايع در داخل تومور (كيست) است. علامت ديگر سرطان تخمدان مي‌تواند خونريزي غيرطبيعي زنانه باشد. اين سرطان به وسيله معاينه پزشكي تشخيص داده مي‌شود. ابتدا پزشك شكم را لمس كرده سپس معاينه داخلي براي بررسي رحم و ساير اعضاي لگني انجام خواهد شد. در بيشتر موارد معاينه‌هاي زنانه شامل انجام پاپ اسمير نيز هست كه براي تشخيص سرطان تخمدان نقشي ندارد.

اگر شك به سرطان تخمدان وجود داشته باشد از روشهاي تشخيصي گوناگوني براي تاييد وجود بيماري و پيدا كردن ميزان گسترش آن استفاده مي‌شود. اين روش‌ها شامل راديوگرافيهاي اختصاصي، سونوگرافي و آزمايش خون است.

سونوگرافي:

سونوگرافي يك روش غير تهاجمي بدون درد براي بررسي اعضاي داخلي است. اين وسيله شبيه رادار عمل مي‌كند. بدين طريق كه امواج صوتي از اعضاي داخلي عبور كرده و بازگشت آنها دريافت شده، آنگاه توسط كامپيوتر به تصويري تبديل مي‌شود كه نشان‌دهنده وضعيت اعضاي داخلي است. سونوگرافي مي‌تواند بين كيست و ساير علل بزرگي تخمدان افتراق دهد. اگر كيست تخمدان كشف شود چسبندگي آن به ساختمان‌هاي ديگر و نماي خوش‌خيم يا بدخيم آن توسط سونوگرافي قابل ارزيابي است.

راديوگرافي:

در زناني كه سرطان تخمدان تشخيص داده شده، براي پيدا كردن درگيري سيستم ادراري و روده فراخ توسط سرطان، از راديوگرافي‌هاي گوناگون استفاده مي‌شود. يكي از اين روش‌ها تنقيه باريم است. در اين آزمايش روده فراخ توسط محلولي از باريم با تنقيه پر مي‌شود. و سپس راديوگرافي به عمل مي‌آيد.

نتايج راديوگرافي تاثيرگذاري تومور بر عملكرد روده فراخ و احتمال منشا گرفتن تومور از روده فراخ را مشخص مي‌كند. در اين آزمايش ماده حاجب به درون خون تزريق مي‌شود. سپس اين ماده توسط كليه‌ها از خون گرفته مي‌شود و در ادرار تغليظ مي‌گردد.

لاپاروسكوپي:

اين روش ممكن است بعد از لمس تومور توسط پزشك يا مشاهده نكته غيرطبيعي در آ‎زمايش‌هاي تصويربرداري انجام گيرد. در اين روش يك سوراخ كوچك در جدار شكم ايجاد مي‌شود و يك وسيله لوله مانند باريك همراه چراغ از محل به داخل شكم وارد مي‌شود. در مواردي كه كيست‌هاي تخمدان به نظر بزرگ بيايند، اين روش ممكن است باعث صدمه آنها شود، در اين مواقع لاپاروتومي توصيه مي‌شود.


لاپاروتومي:

اين جراحي تحت بيهوشي عمومي انجام مي‌شود و تشخيص و درمان سرطان تخمدان را توأم انجام مي‌دهد. گرچه در حين لاپاروتومي قطعه‌اي از بافت‌ براي تشخيص، نمونه‌برداري خواهد شد ولي هدف لاپاروتومي درمان سرطان تخمدان مي‌باشد.

درمان:

به طور كلي سرطان تخمدان به وسيله تركيبي از روشهاي جراحي، شيمي درماني و راديوتراپي (پرتو درماني) درمان مي‌شود. درمان در هر فرد بر اساس نوع تومور و ميزان گسترش آن تعيين مي‌شود. اگر زماني كه سرطان محدود به تخمدان است كشف و درمان شود، بيشتر بيماران قابل بهبود هستند. اگر سرطان به اعضاي ديگر گسترش يافته باشد، نتايج درماني خيلي خوبي نخواهد داشت.

جراحي:

سرطان‌هاي تخمدان معمولاً جراحي مي‌شوند و در طي جراحي يك يا هر تخمدان برداشته مي‌شوند. معمولاً رحم و لوله‌هاي رحم را براي بررسي درگيري با سرطان از بدن بيمار خارج مي‌سازند. در موارد نادر يك زن حامله ممكن است متبلا به سرطان تخمدان شود. تصميم‌گيري راجع به درمان اين نوع بيماران بر مبناي نوع تومور و ميزان گسترش آن خواهد بود. زنان تا قبل از يائسگي در صورتي كه يك تخمدانشان باقي مانده باشد مي‌توانند دوباره حامله شوند. خارج كردن تخمدان تأثيري برروي فعاليت‌هاي جنسي ندارد.